09-08-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Aft (Ağız Yaraları) Nedenleri Ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aft (Ağız Yaraları) Nedenleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aft (Ağız Yaraları) Nedenleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bugün sizlerle çok dert çektiğim AFT konusunu paylaşmak istiyorum Belki çoğunuz “Aft” kelimesini duymadı ; ama gerçekte çok sık karşılaşılan bir hastalıktır ve mutlaka başınıza gelmiştir Bu yüzden bende size, internetten bulduğum dökümanlar ile yardım etmek istedim
Tam bir baş belasıdır, ağzımızın içinde acı veren yaralardır Yuvarlak ya da oval şekilde, çoğu beyaz renkte oluşumlardır Bu oluşumların sınırları son derece bariz yani keskindir Çevresi kırmızı halkalarla çevrilidir Başlangıçta yanma duygusu vardır Bir gün sonra yanma duygusu ağrıya dönüşür
Tarifinden de anlaşılacağı gibi aft, özünde bir ağız içi iltihabıdır Bu yüzden de tıp edebiyatında AS(Aftöz Stomatit) olarak tanımlanır ve sık tekrarlayanlarına da RAS adı verilir Sık tekrarlayan aftlar dikkatle izlenmelidir
Behçet Hastalığı
RAS, genellikle 30 yaşın altında genç yaşlarda görülür Bu yaştan sonra görülme sıklığı azalır 40 yaşın üzerinde gördüğümüz aftlarda ise önce Behçet Hastalığı sonra bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar üzerine yoğunlaşırız
Tekrarlayan ağız ülserleri(RAS), farklı görünümler ile karşımıza çıkarlar En sık görüleni “Minör Aft” dediğimiz şeklidir Minör aft, %80 oranında görülür Bu, en hafif olan şeklidir Yanaklarımızın ve dudaklarımızın içinde, dilimizin kenarlarında, ağız tabanında çıkar Bu yaraların çoğu 1 cm yi geçmez ve iki hafta içinde iyileşirler
Ergen aftı
Ergenlik sürecinde ortaya çıkan tekrarlayıcı aftlar, “Majör Aft” olarak bilinir %10 oranında görülür Majör aftların çapları 1 cm den büyüktür Bu boyutları ile ağız içinde tükürük bezlerini de etkileyebilir
Başlangıçta ateş, yorgunluk, halsizlik ve yutma güçlüğü gibi yakınmalara yol açabilirler Minör olanlardan daha şiddetli ve dramatik bir ağrıya neden olurlar Yaralar daha geniş ve derindir İyileşmeleri de uzun süre alır Bu, haftalar hatta aylara ulaşabilir Bu tür aftlar iyileşse bile iz bırakabilir Kalan bu iz, hastalığın geçmediği sanrılarına yol açabilir
Uçuk benzeri aftlar, en az görülenidir Görülme sıklığı %5 civarındadır Bu tür aftları kadınlarda erkeklerden daha fazla görmekteyiz 1-2 mm çapında uçuk benzeri onlarca döküntü söz konusudur Bu “uçuklar”, bir araya gelerek büyük bir yara görünümü oluştururlar
30 ve ileri yaşlarda daha sık rastladığımız bu tür yaralara tıp dilinde “Herpetik Ülser” adı da verilmektedir Bu yaralar, senede birkaç defa tekrar ederler
Tekrarlayan ağız yaraları, büyük oranda genetik yani soya çekimseldir Karı ve koca birlikte bu hastalığı taşıyanların çocuklarında görülme yüzdesi, %90dır Bu, hiç de azımsanmayacak bir orandır
Bu hastalığın(RAS) oluşumunda travma, ön sırada sorumlu tutulmaktadır Çiğnerken sert gıdalar, içerken aşırı sıcak ya da soğuk gıdalar, dişlerin doğrudan teması ve diş fırçası, ağzımızın içinde travmaya yol açan başlıca nedenlerdir Korunma ve tedavi için de bunlardan sakınmak gerekir
Yoğun bir yaşam temposu; ileri derecede gerilime yol açarak endişe, depresyon türünden psikolojik sorunlara neden olabilir Böyle durumlarda ağızda aft yaraları ortaya çıkabilir Stresten uzaklaşma ve rahatlama, olumlu etki yapar ve aftlar geriler
Yediğine dikkat!
Afta neden olan yiyecekler arasında domates, peynir, çilek başta gösterilmektedir Ayrıca buğday, tahıl, kahve, çikolata, çilek ve fıstık da sayılmaktadır Konserve katkı maddeleri de pek çok duyarlı kişide ağız yaralarına neden olabilmektedir
Bazı ilaçlara karşı duyarlılık ta afta neden olabilir Böyle bir kuşku halinde kullanılan tüm ilaçlar gözden geçirilmelidir Sadece ilacın ham maddesine değil, katkı maddelerine karşı da duyarlılık oluşabileceği unutulmamalıdır Kısa bir zaman önce, böylesine inatçı bir aftı, Zofenopril türevi tansiyon ilacı kullanan bir hastamda gözledim İlacı kesince sorun kalmadı Prospektüs bilgisinde yer almasa da ilacın, aft yaralarına neden olduğu açık ve seçik olandı
Aftlı hastalarda B vitaminleri, folik asit ve demir seviyelerini kontrol etmekte yarar vardır Eğer bunlar arasında düşük seviyede olan var ise, yerine konarak iyi sonuçlar elde etmek olasıdır
Aft, esas itibarı ile nedeni bilinmeyen bir hastalıktır Çok az bir kısmı bazı hastalıkların öncesi ya da seyrinde ortaya çıkar Dolayısıyla tedavi planlarken öncelikle bu tür hastalıkları dışlamayı hedefleriz Ancak bu hastalıklar ve provoke eden etkenleri dışladıktan sonra tedavi düzenleriz Alkol içermeyen gargaralar dışında seçilmiş olgularda, kişiye uygun dozlarda lokal ve sistemik kortizon tedavisi ile yüz güldüren sonuçlar almaktayız Aftların önlenmesi ve tedavisinde ağız temizliği son derece önemlidir, asla ihmal edilmemelidir
Aft yapan ilaçlar
*Romatizma ilaçları
*Kalsiyum kanal blokerleri
*ACE inhibitörleri
Aft yapan hastalıklar
*Behçet Hastalığı
*Ailesel Akdeniz Ateşi
*Bağırsak hastalıkları
*Bağışıklık yetmezliği
*Stres
Not: Yukarıda ki yazı internetten derlenmiştir ve sadece bilgilendirme amaçlıdır Aşağıda kullanıcı yorumlarını okuyarak ya da birbirinizle tartışarak faydalanabilirsiniz
|
|
|