Gündelik Bilmeceler (Partha Ghose)

**Şengül Şirin** · 05-13-2009

Gündelik Bilmeceler

(Partha Ghose)

KİTABIN ADI : Gündelik Bilmeceler
KİTABIN YAZARI : Partha GHOSE
ÇEVİREN : Özlem ÖZBAL
YAYINEVİ VE ADRESİ : Tübitak Yayınları
BASIM TARİHİ : NİSAN 1996

KİTABIN ÖZETİ
Hindistan’ da yayımlanan popüler bilim dergilerinde düzenli olarak yer alan köşe yazılarından ortaya çıkmıştır

Fiziğin alışılmış ayrımı -yani ısı, ışık, ses vb

gibi- yapılmamıştır

Bunun yerine bu bilmecelerin nerede karşımıza çıktıklarını (yani mutfak civarında, dışarıda, doğada veya spor yaparken, oyun oynarken, televizyon seyrederken, kitap okurken gibi) göz önüne alınmıştır

Son bölümde, hala esrarını koruyan veya mevcut cevapları pek de tatmin edici olmayan bilmecelere yer verilmiştir

Mutfak civarında karşımıza çıkan ve cevabını çoğumuzun bilmediği bir örnek veriyoruz

Fincandaki Kaşık

Sıcak su konulan ince bir fincan mı, yoksa kalın bir fincan mı daha çabuk kırılır? Neden metal bir kaşığı fincanın içine koyarız?
Metal kaşığın ısı iletimi yüksek olduğu için metal kaşık koyarız

Fincana sıcak çay koyarken fincanın önce iç yüzeyi ısınır

Dış yüzeyi ısıdan daha geç etkilenir

Dolayısıyla kalın kenarlı fincan ince kenarlıdan daha kolay kırılır

Gündelik hayata ait diğer örneklerimiz de kısaca şöyledir:Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet
Sabun ve Kir
Nasıl oluyor da sabun ile vücudumuzdaki ve giysilerimizdeki kiri temizleyebiliyoruz?
Sabun moleküllerinin kendine has bir özelliği vardır

Bu moleküller yağlı veya yüklü kir parçacıklarına yapışırlar

Giysiler bu aşamada su ile durulanınca sabun ve beraberindeki kir çıkmış olur

Yangın Var
İtfaiye ekipleri büyük yangınları su kullanarak söndürürler

Su neden etkin bir yangın söndürücüdür?
Suyun yangın söndürmede iki rolü vardır

Birincisi suyun yanan cisimden büyük miktarda ısı almasıdır

İkincisi kaynamakta olan sudan çıkan buhar, yanan cisimlerin etrafını sararak oksijensiz kalmasını sağlar

Horultu
İnsanlar neden horlar ?
Ağzımızın arka kısmında sarkık duran yumuşak bir et parçası vardır kişi sırt üstü ve ağzı açık bir şekilde uyuyorsa, derin bir nefes aldığında bu et parçası öne arkaya hareket ederek horultuya neden olur

Başarılı uçuş
Uçaklar yerden nasıl havalanır ?
Havalanmanın ardında “Bernoulli İlkesi” yatmaktadır

Uçak kanatlarının üst yüzeyleri dış bükey, alt yüzeyleri ise düz olarak tasarlanmıştır

Bu da kanadın üst kısmından geçen havanın alt kısımdakinden hız olmasını sağlar

Kanadın altında kalan havanın hızı düşük olduğu için yüzey basıncı fazladır

Bu basınç kanada bir kuvvet uygulayarak uçağın havalanmasını sağlar (Bernoulli İlkesi)
Düşen Kediler
Kediler yüksek bir yerden düşseler bile hayatta kalırlar, neden ?
Kediler düşerken bacaklarını açarak yüzey hacmini genişletirler buda düşme hızlarını düşürür

Yere çarpış sırasında da etki vücudun bütünü üzerine yayılmış olur, bu da kedinin hayatta kalmasını sağlar

05-13-2009	#1
Şengül Şirin	Gündelik Bilmeceler (Partha Ghose) Gündelik Bilmeceler (Partha Ghose) KİTABIN ADI : Gündelik Bilmeceler KİTABIN YAZARI : Partha GHOSE ÇEVİREN : Özlem ÖZBAL YAYINEVİ VE ADRESİ : Tübitak Yayınları BASIM TARİHİ : NİSAN 1996 KİTABIN ÖZETİ Hindistan’ da yayımlanan popüler bilim dergilerinde düzenli olarak yer alan köşe yazılarından ortaya çıkmıştır Fiziğin alışılmış ayrımı -yani ısı, ışık, ses vb gibi- yapılmamıştır Bunun yerine bu bilmecelerin nerede karşımıza çıktıklarını (yani mutfak civarında, dışarıda, doğada veya spor yaparken, oyun oynarken, televizyon seyrederken, kitap okurken gibi) göz önüne alınmıştır Son bölümde, hala esrarını koruyan veya mevcut cevapları pek de tatmin edici olmayan bilmecelere yer verilmiştir Mutfak civarında karşımıza çıkan ve cevabını çoğumuzun bilmediği bir örnek veriyoruz Fincandaki Kaşık Sıcak su konulan ince bir fincan mı, yoksa kalın bir fincan mı daha çabuk kırılır? Neden metal bir kaşığı fincanın içine koyarız? Metal kaşığın ısı iletimi yüksek olduğu için metal kaşık koyarız Fincana sıcak çay koyarken fincanın önce iç yüzeyi ısınır Dış yüzeyi ısıdan daha geç etkilenir Dolayısıyla kalın kenarlı fincan ince kenarlıdan daha kolay kırılır Gündelik hayata ait diğer örneklerimiz de kısaca şöyledir:Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet Sabun ve Kir Nasıl oluyor da sabun ile vücudumuzdaki ve giysilerimizdeki kiri temizleyebiliyoruz? Sabun moleküllerinin kendine has bir özelliği vardır Bu moleküller yağlı veya yüklü kir parçacıklarına yapışırlar Giysiler bu aşamada su ile durulanınca sabun ve beraberindeki kir çıkmış olur Yangın Var İtfaiye ekipleri büyük yangınları su kullanarak söndürürler Su neden etkin bir yangın söndürücüdür? Suyun yangın söndürmede iki rolü vardır Birincisi suyun yanan cisimden büyük miktarda ısı almasıdır İkincisi kaynamakta olan sudan çıkan buhar, yanan cisimlerin etrafını sararak oksijensiz kalmasını sağlar Horultu İnsanlar neden horlar ? Ağzımızın arka kısmında sarkık duran yumuşak bir et parçası vardır kişi sırt üstü ve ağzı açık bir şekilde uyuyorsa, derin bir nefes aldığında bu et parçası öne arkaya hareket ederek horultuya neden olur Başarılı uçuş Uçaklar yerden nasıl havalanır ? Havalanmanın ardında “Bernoulli İlkesi” yatmaktadır Uçak kanatlarının üst yüzeyleri dış bükey, alt yüzeyleri ise düz olarak tasarlanmıştır Bu da kanadın üst kısmından geçen havanın alt kısımdakinden hız olmasını sağlar Kanadın altında kalan havanın hızı düşük olduğu için yüzey basıncı fazladır Bu basınç kanada bir kuvvet uygulayarak uçağın havalanmasını sağlar (Bernoulli İlkesi) Düşen Kediler Kediler yüksek bir yerden düşseler bile hayatta kalırlar, neden ? Kediler düşerken bacaklarını açarak yüzey hacmini genişletirler buda düşme hızlarını düşürür Yere çarpış sırasında da etki vücudun bütünü üzerine yayılmış olur, bu da kedinin hayatta kalmasını sağlar