Aşık Edebiyatı Nazım Biçimleri/…Varsağı…

…Varsağı…
(Nazım Biçimleri)

Özel bir ezgiyle söylenen koşmaya denir Önce Güney Anadolu’da yaşayan Varsak Türkleri tarafından söylendiği için bu adla anılır Semâiye benzer Hece ölçüsünün en çok sekizli kalıbıyla yazılır 4+4 duraklı veya duraksız olur Kafiye şeması şöyledir: Xaxa bbba ccca

Semâiden ezgi yönüyle ayrılır Varsağı yiğitçe bir havayla okunur Çokluk içinde “bre”, “hey”, “hey gidi”, gibi ünlemler yer alır Bu ünlemlerin bulunmadığı varsağılar ezgisiyle fark edilir Güney Anadolu’da Maraş’tan Mersin’e kadar uzayan bölgede yaşayan Varsak Türkleri, Selçuklular zamanında Anadolu’ya yerleşmişlerdi Varsağı, Varsak Türkleri’nin kendilerine özgü bir ezgiyle söyledikleri türkü biçimidir

Halk edebiyatında en çok varsağı söyleyen aşık, Karacaoğlan’dır

Özellikleri:
1 Güney Anadolu’da yaşayan Varsak Türkmenlerine ait halk şairleri tarafından söylenen şiirlerdir
2 Özel bir bestesi vardır
3 8’li hece ölçüsü ile söylenir
4 Varsağıda hayattan ve talihten şikayet gibi konular da işlenir
5 Şiirin sonuna doğru mahlas kullanılır
6 Yaygın olmayan bir nazım şeklidir
7 En güzel örneklerini Karacaoğlan vermiştir
Not: Semai ile benzerlik gösterir Varsağının semaiden farkı, ezgisi ve “Bre, hey” gibi ünlemler kullanılarak erkekçe, yiğitçe bir söyleyişe sahip olmasıdır
Bre ağ(a)lar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Karacaoğlan