Sümela Manastırı

**yesimciwciw** · 05-12-2009

SÜMELA MANASTIRI

1 MANASTIRIN BULUNDUĞU YER

Trabzon’a bağlı Maçka ilçesinin 17 km kadar güneyinde Altındere Köyü yakınlarında, Konadağ’ın dik bir yamacına yapılmış Manastır, Ortodoks Kilisesi’nin Anadolu’daki en önemli kutsal merkezlerinden biri sayıla gelmiştir Aziz Luka’nın yaptığına inanılan bir Hz Meryem İkonu, kuruluşundan 1924’e değin burada saklanmıştır

2 MANASTIRIN TARİHÇESİ

Manastır efsaneye göre 385’de Atina’dan gelen iki keşiş tarafından kurulmuştur 14 yüzyıl ortalarında Pontus Hükümdarı III Aleksios Komnenos döneminde keşiş hücrelerinin eklenmesiyle genişletilerek bugünkü biçimini almıştır Yörenin 1461’de Osmanlıların eline geçmesinden sonrada Manastır padişahlarca korunmuştur

1923’teki Ahali Mübadelesi ile Rumların Anadolu’dan ayrılması üzerine Sümela’da terk edilmiştir Ancak 1972’de bir bekçi görevlendirilerek resmen demetim altına alınan Manastır, aradan geçen zaman içinde gerek doğanın, gerekse insan elinin büyük tahribatına sahne olmuştur

Manastır topluluğuna şu yapı evreleriyle ele almak mümkündür:

1 4-12 yüzyıl kutsal suyun yanındaki kaya kavuğunda kilisesin kuruluşu

2 13-18 yüzyıl Batı kesimindeki şapel ve hücrelerin, ayazmanın, kitaplığın inşası, fresklerin yenilenmesi,

3 19 yüzyılda bugün ayakta kalan 5 katlı balkonlu, keşiş odalarının ve diğer bölümlerinin yapımı

Ana kilesi, birkaç küçük şapel, hücreler, çeşme ve keşiş odalarından oluşan manastır külliyesinin tam olarak sağlam hiçbir yapısı bulunmamaktadır

3 MANASTIRIN TANITIMI

Manastır dağın güneye bakan 90 derece diklikteki kayalık yamacında bir girinti üstünde yer alır Vadiden 200 m yüksekteki bu doğal girinti insan eliyle işlenerek biraz daha genişçe bir teras haline getirilmiş, sonra buraya çeşitli yapılar eklenmiştir Manastırın giriş merdivenine vadiden zikzaklı bir patikaya ulaşılır Ana kapıya kadar çıkan 64 basamaklı merdiven kayalara oyulmuştur Merdivenin sol (batı) yanı boyunca manastıra su getiren su kemeri uzanır Sağ (doğu) yanı uçurumdur Ana kapıdan sonra 92 basamaklı bir merdivenle manastırın avlusunu oluşturan terasa inilir Solda kayaların içine oyulup önü bir duvarla kapatılmış kilise yer alır Yaklaşık 400 m2 büyüklüğündeki bu mağara kilisenin içini ve dışını kaplayan freskler çok zaman görmüş olarak günümüze ulaşmıştır Kilisenin ilerisinde solda servis yapıları vardır Keşiş hücreleri, terasın sağ kenarında, uçurum boyunca uzanan Manastırın ana yapısındadır

1930’daki bir yangında ahşap döşemeleri ve çatısı yanmış, yalnızca taş duvarları kalmış olmakla birlikte, yalçın kaya duvarlarına adeta “asılmış” bu dört katlı yapı; vadi yönünden bakıldığında Sümela Manastırı’na görkemli bir görünüm kazandırır

1972 yılında ören yeri olarak ziyarete açılan yapıda Kültür Bakanlığı’nca başlatılan geniş programlı restorasyon çalışması devam etmektedir

05-12-2009	#1
yesimciwciw	Sümela Manastırı SÜMELA MANASTIRI 1 MANASTIRIN BULUNDUĞU YER Trabzon’a bağlı Maçka ilçesinin 17 km kadar güneyinde Altındere Köyü yakınlarında, Konadağ’ın dik bir yamacına yapılmış Manastır, Ortodoks Kilisesi’nin Anadolu’daki en önemli kutsal merkezlerinden biri sayıla gelmiştir Aziz Luka’nın yaptığına inanılan bir Hz Meryem İkonu, kuruluşundan 1924’e değin burada saklanmıştır 2 MANASTIRIN TARİHÇESİ Manastır efsaneye göre 385’de Atina’dan gelen iki keşiş tarafından kurulmuştur 14 yüzyıl ortalarında Pontus Hükümdarı III Aleksios Komnenos döneminde keşiş hücrelerinin eklenmesiyle genişletilerek bugünkü biçimini almıştır Yörenin 1461’de Osmanlıların eline geçmesinden sonrada Manastır padişahlarca korunmuştur 1923’teki Ahali Mübadelesi ile Rumların Anadolu’dan ayrılması üzerine Sümela’da terk edilmiştir Ancak 1972’de bir bekçi görevlendirilerek resmen demetim altına alınan Manastır, aradan geçen zaman içinde gerek doğanın, gerekse insan elinin büyük tahribatına sahne olmuştur Manastır topluluğuna şu yapı evreleriyle ele almak mümkündür: 1 4-12 yüzyıl kutsal suyun yanındaki kaya kavuğunda kilisesin kuruluşu 2 13-18 yüzyıl Batı kesimindeki şapel ve hücrelerin, ayazmanın, kitaplığın inşası, fresklerin yenilenmesi, 3 19 yüzyılda bugün ayakta kalan 5 katlı balkonlu, keşiş odalarının ve diğer bölümlerinin yapımı Ana kilesi, birkaç küçük şapel, hücreler, çeşme ve keşiş odalarından oluşan manastır külliyesinin tam olarak sağlam hiçbir yapısı bulunmamaktadır 3 MANASTIRIN TANITIMI Manastır dağın güneye bakan 90 derece diklikteki kayalık yamacında bir girinti üstünde yer alır Vadiden 200 m yüksekteki bu doğal girinti insan eliyle işlenerek biraz daha genişçe bir teras haline getirilmiş, sonra buraya çeşitli yapılar eklenmiştir Manastırın giriş merdivenine vadiden zikzaklı bir patikaya ulaşılır Ana kapıya kadar çıkan 64 basamaklı merdiven kayalara oyulmuştur Merdivenin sol (batı) yanı boyunca manastıra su getiren su kemeri uzanır Sağ (doğu) yanı uçurumdur Ana kapıdan sonra 92 basamaklı bir merdivenle manastırın avlusunu oluşturan terasa inilir Solda kayaların içine oyulup önü bir duvarla kapatılmış kilise yer alır Yaklaşık 400 m2 büyüklüğündeki bu mağara kilisenin içini ve dışını kaplayan freskler çok zaman görmüş olarak günümüze ulaşmıştır Kilisenin ilerisinde solda servis yapıları vardır Keşiş hücreleri, terasın sağ kenarında, uçurum boyunca uzanan Manastırın ana yapısındadır 1930’daki bir yangında ahşap döşemeleri ve çatısı yanmış, yalnızca taş duvarları kalmış olmakla birlikte, yalçın kaya duvarlarına adeta “asılmış” bu dört katlı yapı; vadi yönünden bakıldığında Sümela Manastırı’na görkemli bir görünüm kazandırır 1972 yılında ören yeri olarak ziyarete açılan yapıda Kültür Bakanlığı’nca başlatılan geniş programlı restorasyon çalışması devam etmektedir __________________