Osmanlı Ordusunda Yapılan Islahatlar

OSMANLI ORDUSUNDA YAPILAN ISLAHATLAR

Nizam-ı Cedit Askerleri OSMANLI ORDUSUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER VE SEBEPLERİ:

Osmanlı ordusunda meydana gelen bozulmaların temelde iki nedeni vardı,

1-Avrupa'daki gelişmeler,
2-Tımar sistemindeki bozulmalar

1)- Avrupa'da merkezi krallıkların güçlenmesiyle daimi nitelikte ve yeni silahlar kullanan Batı ordularına karşı, çoğunluğu tımarlı sipahilerden oluşan Osmanlı ordusunun eskisi kadar başarılı olamayışıydı Çünkü Avrupa orduları daimi olduklarından onlar için savaş zamanı'' diye bir şey söz konusu değildi Oysa tımarlı sipahi hasat zamanı köyünde bulunmak, öşrünü toplamak düşüncesindeydi Ayrıca yeni savaş teknikleri ve silah kullanımı ancak kışlada özel eğitimle verilebileceğinden tımarlı sipahinin savaşlarda etkisi de kalmamıştıBu nedenle tımarlılar 17 yüzyıldan sonra sadece yol ve istihkam işlerine bakan askerler haline geldiler

2)- Tımar sisteminin bozulmasına bağlı olarak kapıkulu ocaklarının da bozulmasıdır
TIMAR SİSTEMİNİN BOZULMASININ MEYDANA GETİRDİĞİ SONUÇLAR:

1- Devlet ulûfeli tüfekli kapıkulu askerinin sayısını artırmak zorunda kaldı
2- Sayıları çoğalan kapıkullarına ulûfe yetiştirmek güçleşti Hazinenin yükü arttı
3- Eyaletlerdeki tımarlı sipahiler ile kapıkulu birbirine karşı denge unsuru idiler Tımarlı sipahiler kalkınca, kapıkulları devlete hükmeder hale geldiler
4- Kapıkulu askeri ihtiyacı artınca ''devşirme sistemi'' de bozuldu Devşirme olmayan kişiler de kapıkulu askeri yapıldı
5- Köylü kapıkulu askeri olmak isteyince toprağını bıraktıBu yüzden üretimde azaldı
KAPIKULU OCAKLARINDAKİ BOZULMALAR:

Askerî alandaki başarısızlıkları önlemek için 17 yüzyıldan itibaren askeri teşkilatta yeni düzenlemelere ihtiyaç duyuldu Ancak bu düzenlemelere Yeniçeri ocakları karşı koydular Yeniçerilerin başlıca ayaklanmaları şunlardır:

1- Yeniçeriler 17 yüzyılın başında sadrazamın görevden alınması için padişah III Mehmet'i ayak divanına çağırmışlar, padişah istekleri kabul etmek zorunda kalmıştır
2- Padişah IIOsman Lehistan seferi sırasında yeniçerilerin isteksiz davranışını görünce, sefer dönüşü Anadolu, Mısır ve Suriye’den toplayacağı askerle yeniçerileri kaldırmayı düşünmüş, ancak bunu öğrenen yeniçeriler ayaklanarak IIOsmanı şehit etmişlerdir
3- IVMurat saltanatının ilk yıllarında yeniçerilerin isteklerini kabul etmek zorunda kalmış, fakat sonra sert tedbirlerle onları sindirmiştir
4- IVMehmet zamanında zorbalıkları devam eden yeniçeriler 1656'da devlet adamlarını öldürdüler (Vakayı Vakvakiye=Çınar vakası)
5- 1687'de IVMehmet'i tahttan indirerek yerine IISüleyman'ı geçirdiler
6- Nizam-ı Cediti kuran III Selim'i tahttan indirdiler (Kabakçı Mustafa Ayaklanması)
YENİÇERİLERİN AYAKLANMALARININ BAŞLICA SEBEPLERİ:

1-Padişah ve diğer devlet adamlarının yeniçeri ocaklarında düzenlemeler yapmak istemeleri,
2-Saray entrikaları sonucu vezir veya diğer devlet adamlarının yeniçerileri kışkırtmaları
3-Padişah değişikliğinde cülus bahşişi aldıklarından padişahları tahttan indirerek yerine yenisini geçirmenin işlerine gelmesi
4-Pek çoğunun İstanbul'da esnaflık gibi işlerle uğraşmalarından sefere gitmek istememeleri
5-Maaşlarının düşük ayarlı para ile ödenmesi
6-Denge unsuru olan tımarlı sipahilerin ortadan kalkmasıyla devlet içinde en etkili güç haline gelmeleri,
7-Tımar sisteminin çökmesiyle sayılarının ve güçlerinin artması
KAPIKULU OCAKLARINDA YAPILAN ISLAHATLAR:

1- IMahmut (1730-1754) zamanında Fransız asıllı olan Humbaracı Ahmet Paşa ordunun topçu ve humbaracı ocaklarını Avrupa yöntemlerine göre ıslah etti Ayrıca bu dönemde Hendeshane kuruldu
2- IIIMustafa(1757-1774) zamanında topçu ocağı Baron dö Tot tarafından yeniden ıslah edildi ''Sürat topçuları'' adıyla yeni bir askeri birlik kuruldu
3- IIISelim (1789-1807) Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurdu(1793)
4- a) IIMahmut döneminde(1808-1839) sadrazam Alemdar Mustafa Paşa SEKBAN-I CEDİT ocağını kurdu
b) Alemdar Mustafa Paşanın öldürülmesi üzerine Sekban-ı Cedit kapatıldıIIMahmut EŞKİNCİ adıyla yeni bir ocak kurdu
c) IIMahmut 1826'da yeniçerileri ortadan kaldırdı Bu olaya Osmanlı tarihinde ''Vakayı Hayriye'' denir Yeniçeri ocağının yerine ASAKİR-İ MANSURE-İ MUHAMMEDİYE adında yeni bir kuruldu Bu orduya daha sonra NİZAMİYE adı verildi Komutanına da SERASKER(Kara kuvvetleri komutanı) denildi
5- Tanzimat Devrinde askerlik ''vatan görevi'' olarak kabul edildi(1843)Temel askerlik süresi 5 yıl olarak belirlendi
6- 1870'de ''askeri zaptiye'' teşkilatı (jandarma) kuruldu