05-06-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Ağaoğlu Ahmed
Ağaoğlu Ahmed Türk siyaset adamı, gazeteci ve yazar 1869 senesinde Karabağ’da doğdu İlk ve ortaokulu Şusa, liseyi Tiflis’de bitirdi 1889’da Paris’e giderek Sorbonne Üniversitesinin Tarih ve Filoloji bölümüne devam etti Bu sırada İttihat ve Terakki Cemiyeti ileri gelenleri ile tanıştı 1892’de Londra’da toplanan şarkiyat kongresine katılarak şiiliğin doğuşu ve gelişmesi hakkında bir tebliğ sundu Fransa’da tahsilini tamamladıktan sonra Azerbaycan’a döndü (1894) Şusa ve Bakü’de öğretmenlik yaparken milli uyanış hareketine katıldı Çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazdı Rusya’da Türklerin haklarını korumak için “Difai” isminde bir siyasi dernek kurdu Bakü’de Terakki Gazetesini çıkardı Rusların baskısıyla İkinci Meşrutiyetin ilanı üzerine Türkiye’ye geldi (1909) Çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazdı Hakikat Gazetesinin başyazarı oldu İttihat ve Terakki Cemiyeti genel merkez üyesi oldu Afyonkarahisar mebusu seçildi (1912) Birinci Dünya Savaşından sonra Rusya’da ihtilal olunca, Azerbaycan’a gönderilen orduda kumandan müşaviri olarak bulundu İran’da yapılan İngiltere-Azerbaycan görüşmelerine başkanlık etti Paris’e barış konferansına giderken İstanbul’a uğradı Fakat İngilizler tarafından tutuklandı Önce Limni, sonra Malta’ya sürüldü İki yıl sonra Ankara’ya döndü (1921) Matbuat umum müdürü ve Hakimiyet-i Milliye Gazetesi başyazarı oldu İkinci devre Kars mebusu oldu Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdu Fırka kapatılınca siyasi hayattan çekildi İstanbul Darülfünunda müderris oldu (1931) Çeşitli dergilerde yazılar yazan Ahmed Ağaoğlu 19 Mayıs 1939’da İstanbul’da öldü
Arabi, Farisi ve Fransızcayı bilen Ahmed Ağaoğlu, Türk fikir ve siyaset hayatında 1912’den sonra etkili olmaya başlamıştır Faaliyet ve yazılarının çoğunu Türk milliyetçiliği ve Türk kültürü üzerine yazarken, sonra Avrupa medeniyetini savunmaya başladı Paris’te tanıştığı Mısır mason locası başkanı Cemaleddin Efgani’nin bozuk fikirlerine kapıldı
Siyasi fikir ve düşüncelerinde, İttihat ve Terakki Cemiyetinin tesirinde kalarak, dini inançtan uzaklaştı İslamiyeti batıl, bozuk inanç olan Budizm ve Brahmanizme benzeterek çöktüğünü, batı medeniyetinin ise bütün unsurları ile ayakta durduğunu savundu Eserleri:
İslam ve Ahunt, İslam’a Göre ve İslam’da Kadın, Üç Medeniyet, İngiltere ve Hindistan, Serbest İnsanlar Ülkesinde, Ben Neyim, Gönülsüz Olmaz vs
|
|
|