05-04-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Yalova
Yalova
Yalova yöresi, Türkler'den önce Roma - Doğu Roma (Bizans)'ya, daha önce de Bitinya'ya bağlıydı Bitinya'yla ilgili Bizans arşivlerinin hemen hemen tamamının kaybolmuş olması, bu bölgenin Osmanlı fethi öncesindeki durumunun bilinmesini zorlaştırmaktadır Ancak, Bizans kaynaklarının suskunluğu, arkeolojik araştırmalar ve bazı 15 yüzyıl Osmanlı kaynaklarıyla bir noktaya kadar giderilebilmektedir

Yalova'nın konumu
Yalova yöresi, Türkler'den önce Roma - Doğu Roma (Bizans)'ya, daha önce de Bitinya'ya bağlıydı Bitinya'yla ilgili Bizans arşivlerinin hemen hemen tamamının kaybolmuş olması, bu bölgenin Osmanlı fethi öncesindeki durumunun bilinmesini zorlaştırmaktadır Ancak, Bizans kaynaklarının suskunluğu, arkeolojik araştırmalar ve bazı 15 yüzyıl Osmanlı kaynaklarıyla bir noktaya kadar giderilebilmektedir
Bitinya ve önceki dönemde, Yalova yöresiyle ilgili olarak ; Prainetos – Prenektos (Karamürsel), Drepane – Drepanum ( Hersek civarında köy), Pylai ( Çiftlikköy civarında, olasılıkla Sahil Mahallesi civarında yerleşim yeri), Pythia Therma ( Termal Kaplıcaları), Soteropolis ( Koru Köy civarında bir yerleşim yeri), vb isimler göze çarpar
Bazı kaynaklarda, 1236 yıllarındaki bir evrakta, Yalova yöresinin genel adının Pylopythia olduğu yazılıdır Gerek Pylai ( Çiftlikköy), gerek Pythia ( Termal) bu bölgede olduklarına göre, büyük bir olasılıkla bu iki isim birleştirilerek bölgeye ad olarak verilmiştir
Daha sonra, bazı kaynaklarda, Yalova yöresiyle ilgili olarak Xenodochion ismine de rastlanır 13 yüzyılda, günümüzdeki Karamürsel ve Yalova arasındaki düz kıyı ovası, Halizones Toprakları ya da Yalak Ovası olarak adlandırılıyordu
Antik dönemde Arganthonios olarak tanınan Samanlı Dağları'nın adı da Sifones Dağları‘ydı Türklerin eline geçtikten sonra, yöre hakkında çeşitli isimlerin kullanıldığı dikkati çeker
Örneğin Katip Çelebi, Yalakabad adından söz etmekte ve kaplıcanın bulunduğu yere, Yalıova denildiğini işaret etmektedir Ahmet Refik Altınay'ın hazırladığı,”Hicri Onikinci Asırda İstanbul Hayatı “ isimli kitaptaki Divan-ı Hümayun belgelerinde, Yalakabad hakkında çeşitli bilgiler vardır Yalnız bir yerde Yalakabad yerine Yalive kelimesi geçer
Dr J Siotis'in 1906 yılında hazırladığı “ Les Thermes de Pythia “ isimli kitapta ise YALOVA adı yer alır
Türkçe ve Rumca, Yali / Yalı bugün, kıyı –sahil anlamına gelmektedir Bu kelimenin sonuna Ova eklenmesiyle meydana gelen Yaliova / Yalıova, sahildeki ova anlamında kullanılmış ; Yalıova' daki “ ı “ harfi, kullanım kolaylığından düşmüş ve YALOVA olarak halk diline yerleşmiş olabilir
Atatürk‘ün davranışı da, bu iddiayı doğrular görünümdedir Atatürk, Türk Tarihi ile ilgili olarak Yalova'da yaptığı bir çalışmanın altını imzalarken, 16 / 17 8 1931 tarihini yazmış ve altına : ( YALİ OVA / YALOVA) DİYE NOT DÜŞMÜŞTÜR
|
|
|