Manyas Kuşgölü

Manyas Kuşgölü'nün tamamı idari olarak Balıkesir İli'nin Bandırma ilçesi sınırları içinde ve Marmara Denizi'nin güneyinde, Uludağ ile Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 kmdir

Flamingolar

Manyas Kuşgölü idari olarak Balıkesir İli`nin Balıkesir Marmara Denizi ve Ege Denizi sahilinde bulunan, turizm bakımından gelişmiş, Türkiye'nin önemli illerinden biri Kaplıcaları, yeraltı ve yer üstü suları bakımından zengin, üçte biri ormanlık, Türkiye'nin zeytin ambarı olan ili; Marmara Denizi, Bursa, Kütahya, Manisa, İzmir, Ege Denizi ve Çanakkale arasında yer almaktadır 39°04' ile 40°40' kuzey enlemleri





Manyas İlçeleri sınırları içinde ve Balıkesir iline bağlı bir ilçe Yüzölçümü 319 kilometrekare, nüfusu 28596 dır Yüzeyi, Manyas gölünün Güney kıyılarını meydana getiren çok verimli geniş düzlükler halindeki Manyas ovasından ve yer

Marmara Denizi`nin güneyinde, Marmara Denizi Karadeniz'i Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır Karadenize İstanbul Boğazı, Ege Denizine Çanakkale Boğazı ile bağlanır Yüzölçümü 11,350 km²'dir Adalarında bol miktarda mermer bulunması yüzünden denize bu isim (Yunanca: Marmaros = Mermer) verilmiştir


Uludağ ile Uludağ, Olimpos Dağı olarak da bilinir Bursa ili sınırları içinde, 2543 m yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan dağ Evliya Çelebi seyahatnamesinde bu dağdan CEBELİ RUHBAN diye söz eder Ayrıca halk arasında KEŞİŞ dağı olarakta bilinir Homeros Uludağ'a Olympos Misios veya Bithynik Olymp diyordu, Truva savaşları, Apollon ve diğer Yunan tanrıları tarafından buradan izleniyordu Antik çağda Uludağ, ilk hiristiyan keşişlerin inzivaya çekildikleri yerleşim yerlerind


Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Çanakkale iline bağlı bir ilçe ilçenin yüzölçümü 1327 kilometrekare, nüfusu 73 206 dır ilçe Çanakkale'nin kuzey


Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 kmdir

Manyas Gölü Marmara Denizinin güneyinde bir göl Gönen ile Bursa arasında uzanan çöküntü sahasında teşekkül eden göl, 178 km2 yüzölçümündedir Denizden yüksekliği 15 metredir Derinliği 5 metreyi geçmeyen gölün ekseri yerleri bir-iki metre civarındadır Manyas Gölüne güneyden Kocaçay karışır Fakat derenin akımı kuvvetli olmayıp azdır Gölün güneydoğu ucundan Karadere çıkar Bu dere Karacabey yakınlarında Susurluk Çayı ile birleşerek Kocadere adını alır Ayrıca göle kuzeyden Sığırca Deresi dökülür

Manyas Gölünün suyu tatlı olup, gölde kerevit ve 20'ye yakın balık türü yaşar Gölün en ilgi çekici yönü, kuzeydoğu kıyısındaki her sene 2-3 milyon civarında kuşun geldiği Kuş Cenneti'dir Burası 1959'da Milli Park sınırları içine alınmıştır Oluşumu

Gölün oluşumu hakkında değişik yorumlar yapılmıştır APHILIPPSON ve ELAHN Neojen`de Uluabat, aşağıdaki anlamlara gelebilir:


Bursa Bursa Osmanlı Devletinin bir ara başkentliğini yapan, evliyalar diyarı, tarihî abideler şehri, tabiî güzellikleri ve binlerce senedir bilinen şifalı kaplıcaları ile dünyaca isim yapan il

Gönen depresyonu çöküntü alanında büyük bir tatlı su gölünün , Neojen sonu veya Kuvanterner`de meydana gelen hareketler sonucunda ise, bu göl alanında 4 adet küçük küvetin oluştuğunu, diğer iki küvetin (Bursa ve Gönen) alüvyonlarla dolduğunu ve geriye Uluabat ve Kuş Gölleri`nin kaldığını bildirmektedirler Emre Kazancı ve arkadaşları ise Pliyosen`de tektonizmaya bağlı olarak meydana gelen Bursa Gönen Çöküntü alanının başlangıçtan Kuvanterner`in sonlarına kadar karasal halde iken, daha sonra yöredeki menderesli akarsularının taşıdıkları alüvyonlarla yataklarını tıkamaları sonucunda Uluabat ve Kuş Gölleri`nin oluştuğunu; her iki gölün de tipik birer alüvyon set gölü olduklarını öne sürmektedirler

Balıkesir ilçeleri ve Manyas Kuşgölü

Kuş gölü,


ekolojik yönden eutrophic (bol gıdalı), Ekoloji, BÎYOEKOLOJİ veya BİYONOMÎK olarak da bilinir, canlılar ile onları çevreleyen canlı ve cansız ortam arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalı Canlıları birey, türdeş topluluk ve karma topluluk düzeyinde ele alır

limnolojik bakımdan ise argilotrophic (killi) bir sulak alandır Kolloidal kil ihtiva ettiği için suyu devamlı bulanıktır Suları tatlı olan gölün en derin yeri 4 metre civarında olup, ortalama derinliği 1-2 metredir

Göl su seviyesi mevsimlere göre değişmektedir İlkbahar da göl suları yükselerek kıyıları kaplamakta, yaz aylarında ise geri çekilmektedir Bu ritmik olay her yıl düzenli olarak tekrarlanmaktadır Gölün normal su seviyesindeki alanı 16800 hektar civarın dadır

Göl, güneyden gelen Kocaçay ve kuzeyden gelen Sığırcı Dereleri, göl drenaj alanın yüzeysel akışı ve göl alanına düşen yağışlarla beslenmektedir Boşalımı ise buharlaşma, sulama amacıyla çekilen sular ve güneydoğudan çıkan Karadere yoluyla göl ayağından Susurluk Çayı`na taşınan sularla gerçekleşmektedir

Göl kıyıları yer yer sazlık kamışlık, yer yer çayırlıktır Kocaçay ve Sığırcı Derelerinin göle karıştığı yerlerde söğüt toplulukları ile sazlıklar bulunmaktadır

Yaz aylarında suların çekildiği yerlerin bir kısmında sebze tarımı yapılmakta, bir kısmı ise çok çeşitli ve gür bitki örtüsü ile kaplanmaktadır

Manyas Kuşgölü harita

Gölün bitki örtüsü ve hayvan varlığı yönünden en zengin olduğu yer Sığırcı Deresinin oluşturduğu deltadır Deltada birlerce kuşun gübresiyle zenginleşen topraklar, yazın suların çekilmesiyle gür ve yüksek otlarla kaplanarak sayısız küçük canlının üreyip gelişmesine olanak sağlamakta, ilkbaharda göl sularının tekrar yükselmesiyle birlikte bu canlılar göl suyuna karışmaktadır Bu nedenle Kuş Cenneti kuşlar için olduğu kadar, balıkların beslenmeleri ve üremeleri için de ideal bir ortam oluşturmaktadır

Kuşgölü ve Limnoloji, gölbilim olarak da bilinir, doğal ve yapay göl ve göletlerin fiziksel ve kimyasal niteliklerini, ekolojisini, çevreyle etkileşimlerini, içlerindeki su ve enerji akımlarını inceleyen bilim dalı


Kuşcennetinin önemini duyurmak, çevre kirliliğine dikkati çekmek amacıyla her yıl Uluslararası Bandırma Kuşcenneti Kültür ve Turizm FestivalidüzenlenmektedirEvliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nden Manyas Gölü

''İlyaspınarı’ndan doğan Türkmenler buraya Manyas derler O kadar derin değil, içinde alabalık, turna balığı, yayın, sazan, yılan balığı… çeşit çeşit nefis balık avlanır Devlete vergi ödeyen avcıları vardır Öyle herkes, zevk için ve ticaret için balık avlayamaz Kışın bu göl, kaz, kuğu, karabatak, yeşilbaş, martı, sakakuşu ve diğer güzel kuşlarla dolar Her gece kaz ve kuğu sesinden, kanat şakırtısından Manyas sahrası titrer Sakakuşu ve diğer kuşlarla dolar Bu kuşların avcıları da devlete vergi verirler

Bir de bu gölde, bir çeşit pamuğa benzer kav biter ki su içinden çıkarıp çakmak taşı üzerine koyarak çakmak ile vursan, derhal ateş alır Ve her şeyde kullanılır Ama adı geçen kavın kurutup da çaksan yanmaz Her tarafta meşhur bir kavdır Bu Manyas Gölü’nün kenarlarında yüksek sazlar yetişir Bu göl etrafındaki halk o sazları mevsiminde koparıp terbiye ettikten sonra renk renk hasır, seccadeler, minderler ve döşemeler dokurlar ki insan hayran olurinsanların buraya gelmeleri orayı görmeleri onlara zevk verecektirinsanlar bence burayı çok sevecekler ve her yıl gelmek isteyeceklerdir"

Manyas Gölü, Balıkesir, il sınırları içerisinde bulunan bir göldür

Yüzölçümü, 166 km²’dir Bandırma ve Erdek körfezlerinden 15 km kadar güneyde yeralır
En derin yeri 5 kulacı geçmez Göl, güneyinden Kocaçay’la beslenirken, suyunu Karadereyle Susurluk Çayı’na boşaltır İlkbaharda çevresine yayılarak geniş bataklıklar oluşturur Manyas Gölü’nden yayın, sazan, turna balığı ve karides avlanır
Kuzeydoğusunda birçok kuş çeşidinin barındığı Manyas Kuş Cenneti, bilim adamları ve turistlerin ilgi noktasıdır


Gölün yapısı ve özelliği nedeniyle bir çok zoolojist için eşi bulunmaz bir laboratuar Marmara Bölgesi’nin tektonik çukurlaşma alanları içinde yer alan Manyas Gölü güneyden gelen Kocaçayla beslenen ve kuzeydoğudaki “Kuş Cennet” ile Türk turizmine önemli katkı sağlayan bir göl


Ağaçlık ve sazlık bölümde mart ayı başından itibaren gelen kuşların kuluçkaya yattığı göl, 1938 yılında İstanbul Üniversitesi’nden Zoolog Prof Dr C Kosswing tarafından keşfedildi


O tarihten beri devamlı kontrol altında tutulan bölge, önce kuş cenneti sonra da milli park ilan edildi Mart ayında gölün Kuzeydoğu ucunda kuluçkaya yatan kuşlar, ağaçların gövdelerini saran sular nedeniyle yüksek dallarda kendilerini güvende hissederek yavrular Mayıs ayında yumurtadan çıkan yavrular; Temmuz’ da uçmaya başlar Mart-Temmuz, Eylül-Ekim kuş gözlemek için ideal dönemlerdir


O dönemlerde 200′ ü aşkın kuş türünü izlemek mümkündür Kuş Gözetleme Kulesi’nden ilkbaharda Karabatak, Beyaz pelikan, kaşıkçı kuşları, saz bülbülleri, çulha kuşu, bakır kargası; Kış aylarında ise en çok ördekler izlenebiliyor Bölgenin bir özelliği de Manyas’ta kuluçkaya yatmış kuşların beslenmesini bir başka sulak alan olan Uluabat Gölü’nden sağlamasıdır Göçmen kuşların, Manyas Kuş Cenneti’ne gitmeden önce mola verip dinlenme amaçlı olarak da kullandığı Uluabat Gölü ne denli iyi korunursa, Manyas Kuş Cenneti’nin zenginliği o derece artıyor


Manyas, Dalyan, Uluabat üçgeni içinde dolaşan kuşların yanı sıra gölün sahilinde Mustafa Bilgiç’ in çiftliğinde de bir çok kuşu canlı olarak görmek mümkün Turistik tesislere verilmek üzere tavuskuşu yetiştirme çiftliği olarak ta ünlenen kuş cenneti turistlerin de gözde mekanlarından sayılıyor Avrupalı uzmanların A sınıfı diplomayla ödüllendirdiği kuş cenneti Manyas, Evliya Çelebi’ nin gezi notlarında ise şöyle yer alıyor: ” suyu hayat vericidir Vahşi kuşlarla doludur Her gece kaz ve kuğu sesinden, kanat şakırtısından Manyas sahrası titrer”

Mayıs ayında kuşlar korosunu dinleyebilirsiniz!

Gölde tombul pelikanlar, boz martılar eşlerine yuva yapan kılıbık çulha kuşları, prenses edalı beyaz balıkçıllar mevsimin ilk göçmen kuşlarından sayılıyor Balıkçıl ve kaşıkçı kuşları, çeltikçi, saz bülbülleri, yaz boyu sürecek konserlerine bu gölde devam ederken, seromoniye mayıs ayında yavrular da katılıyor ve Manyas inanılmaz bir ” kuş korosu” na sahne oluyor Sonbahar’ da güneye göç eden leylekler gölün batı kıyılarında soluklanırken, tercihi kış olan pelikanlar, yaban kazları, tahtalı güvercinler ve kuğular ancak uzaktan görülebiliyor Son kafile olarak turnalar da geçip giderken cennet, artık su tavukları ve sakar mekelerine kalıyor Gün batımın da bulutlar halinde ördek sürüleri, geceleri ise cüce baykuşun kısık sesli ıslıkları duyulur