Edebiyatta İlkler Ve Enler

**Şengül Şirin** · 04-29-2009

Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır

Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır

Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır

Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir

Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir

Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir

Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir

Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf)
Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir

Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir

Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır

(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir

Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A

Hamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir

Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir

Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir

Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir

İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir

(1869)
Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir

Aşık Veysel ilk olarak A

Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır

Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir

Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir

(A

Ağaoğlu)
Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir

(1872)
Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar

Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır

(Tutunamayanlar)
Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır

Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır

Türk masalları ilk defa yurt dışında 16

Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır

Türk masallarını ilk defa derleyen İ

Kunoş adlı Macar bilim adamıdır

Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir

İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur

(1953)
Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir

(1943)
Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur

(1935)
Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir

(Chester Gould)
Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren, konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır

(1697-1908)
Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir

Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir

Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır

Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir

İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur

Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir

Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir

(A

Hamit Tarhan )
Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır

(Y

Ziya Ortaç)
İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur

(K

Çelebi)
İlk hatıra kitabı Babürname’dir

(Babürşah)
İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir

Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır

(Z

Paşa)
Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir

(Şinasi)
İlk mizah dergisi Diyojen’dir

(Teodor Kasap)
Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir

(A

Mithat)
Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir

(S

Sezai, ilk gerçekçi hikaye)
Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir

Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir

İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir

İlk mensur şiir yazarı R

Mahmut Ekrem’dir

İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür

(K

Mahmut)
İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir

İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur

Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir

Edebiyatımızdaki batı roman tekniklerine uygun ilk
modern roman Mai ve Siyah’tır

(Halit Ziya)
Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır

Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir (Afrahat)
Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir

Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır

İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir

(A

Şir Nevai’dir)
İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir

(N

Kemal)
Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir

Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir

İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur

İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir

Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir

Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı

Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır

Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M

Emin Yurdakul’dur

Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M

Emin Yurdakul’dur

Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir

Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir

Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzının ilk temsilcisi Naili’dir

Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır

(1929)
Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır

İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır

İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır

Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır

En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir

Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır

(M

Doğan)
Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır

Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır

Atatürk’e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır

Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır

04-29-2009	#1
Şengül Şirin	Edebiyatta İlkler Ve Enler Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf) Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi) İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir AHamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir(1869) Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir Aşık Veysel ilk olarak AKutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir(AAğaoğlu) Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir(1872) Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır(Tutunamayanlar) Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır Türk masalları ilk defa yurt dışında 16Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır Türk masallarını ilk defa derleyen İKunoş adlı Macar bilim adamıdır Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur(1953) Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir(1943) Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur(1935) Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir(Chester Gould) Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren, konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır(1697-1908) Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir(AHamit Tarhan ) Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır(YZiya Ortaç) İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur (KÇelebi) İlk hatıra kitabı Babürname’dir (Babürşah) İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır (ZPaşa) Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir (Şinasi) İlk mizah dergisi Diyojen’dir (Teodor Kasap) Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir (AMithat) Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir (SSezai, ilk gerçekçi hikaye) Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir İlk mensur şiir yazarı RMahmut Ekrem’dir İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür (KMahmut) İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir Edebiyatımızdaki batı roman tekniklerine uygun ilk modern roman Mai ve Siyah’tır (Halit Ziya) Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir (Afrahat) Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir (AŞir Nevai’dir) İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir (NKemal) Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı MEmin Yurdakul’dur Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız MEmin Yurdakul’dur Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzının ilk temsilcisi Naili’dir Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır(1929) Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır(MDoğan) Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır Atatürk’e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır