İnsan İskeletinin Bölümleri

İnsan İskeletinin Bölümleri
İskeleti oluşturan kemikler 4 grupta incelenir Bunlar baş kemikleri, omurga kemikleri, göğüs kemikleri, alt ve üst taraf kemikleridir

Baş Kemikleri (Ossa Cranii): Baş kemiklerinin en temel fonksiyonu hayati önemi olan beyni korumaktır Kafatası kemikleri baş ve yüz kemikleri olmak üzere 2 kısımda incelenir

Göğüs İskeleti (Toraks): Göğüs iskeleti, kaburgalar (costae) ve göğüs kemiği (sternum) olmak üzere iki kısımda incelenir

Omurga dışında göğüste 25 tane kemik bulunur Bunlardan 12 çifti kaburga bir tanesi ise göğüs kemiğidir

Sternum önde ve yassıdır Kaburgalar sağ ve solda 12’şer tanedir Kaburgaların hepsi arkada omurga ile bağlantılıdır Önde ise kaburgaların ilk 7 çifti sternuma bağlanır 8,, 9, ve 10 çift kaburgalar 7, çifte bağlanır 11 ve 12 çiftlerin uçları boştadır

Kaburgaların sternuma birleştiği yerde kıkırdak doku yer alır Bu sayede göğüs kafesi elastikiyet kazanır

Omurga Kemikleri: Vücudun dorsalinde (arkada, sırtta) omurlardan meydana gelmiş, vücudun ağırlığını taşıyan ve destekleyen iskelet bölümüdür Boşluğunda sinir sisteminin önemli bir parçası olan omurilik (medulla spinalis) koruma altına alınmıştıromurgayı meydana getiren omurların sayısı 33 tanedir Bu sayı erginde 26’dır

Omurga beş bölümde incelenir
Boyun bölgesi (servikal) omurlar: Boyun bölgesi 7 omurdan meydana gelmiştir

Göğüs (torasik) omurlar: Göğüs omurları 12 tanedir

Bel (lumbar) omurları: Bel omurları 5 tanedir Vücut ağırlığının taşınmasında önemli role sahiptir Diğer omurlara göre daha büyük ve enine çıkıntılara sahiptirler

Kuyruk sokumu (sakral) omurları: Çocukta 5 ayrı omur, ergenlikte birleşerek tek omur haline gelir

Kuyruk (koksik) omurları: Sayısı 3-5 arasında değişen kuyruk omurları erginde tek kemik haline gelir

Alt ve Üst Taraf Kemikleri: Üyeler İskeleti : Üyeler üstte omuz kuşağı ile gövdenin üst kısmına bağlanmış olan üst üyeler (kollar) altta kalça kuşağı ile gövdenin alt kısmına bağlı olan alt üyeler (bacaklar) olmak üzere iki bölümden meydana gelir Oynar eklemlidir

Eklemler: Eklemlerde iki kemiğin uç noktaları, yumuşak, yoğun, koruyucu ve sürtünmeyi azaltıcı görev üstlenen kıkırdakla kaplıdır Eklem kıkırdağı 2-5 mm kalınlığındadır Kemik yüzeylerini örten eklem kıkırdağının özelliklerinden biri sürtünme katsayısının çok düşük olmasıdır; bu sayede iki yüzey rahatlıkla birbirleri üzerinde kayar Diğer özelliği baskıya karşı dayanıklılığıdır Ne kan damarları ne de sinir uçları kıkırdağa girmez Kıkırdak, sinir ucu içermemesi nedeni ile ağrıya duyarsızdır

Komşu eklem yüzleri arasındaki büyüklük ve şekil farklılığı fazla ise bu yüzlerin birbirine uyumunu sağlayan iki eklem yüzü arasına sokulan menisküs ve disküs denen oluşumlar bulunur

Menisküsler, eklem yüzlerinin yan kısımlarında bulunur ve eklem yüzlerini büyütürler Ayrıca dokuların elastikiyeti sayesinde ve hareket sırasında basıncın etkisi ile eklem yüzlerinin şekil ve durumlarını değiştirirler

Diskuslar, şekil ve durum değiştirme yeteneği daha fazla olan ve çeşitli hareketlerin meydana gelmesini sağlayan oluşumlardır

Eklemlerin diğer parçaları stabilizasyonu ve sürekli kullanımdan oluşabilecek aşınmanın azaltılmasını sağlar

Eklemlerde ayrıca eklem kapsülünü oluşturan ince ve yumuşak bir zar (sinoviyal zar) mevcuttur Sinoviyal dokuda bulunan hücreler eklem kapsülünü dolduran bir sıvı (sinoviyal sıvı) üretirler Sinoviyal sıvı, proteinler, elektrolitler ve glukozdan oluşan karmaşık, çok özelleşmiş bir sıvıdır Eklem daha hızlı hareket ettikçe daha akışkan hale gelen bir yağ gibidir Bu sıvı sürtünmeyi azaltır, kayganlık sağlar, eklem yüzeylerinin hareketini kolaylaştırır

Eklem bağları (ligamentler) eklemleri sarar ve kemikleri birbirine bağlar Bu bağlar belirli yönlere harekete imkan sağlayarak, eklemlerin stabilize olmasına yardım eder

Bursalar, hareket sisteminin komşu yapıları arasında tampon işlevi gören içi sıvı dolu keselerdir Bursalar, hareket sırasında birbirine sürtünen dokuların yıpranmasını önlerler Bir eklemi oluşturan yapılar hareketi kolaylaştırmak için birlikte çalışırlar

Eklemler fonksiyonlarına göre 3 sınıfta incelenir
Oynamaz eklemler
Kafatası kemikleri arasında bulunan ve sutura adı verilen eklemler bu türdendir Bu tip eklemler yoğun bir fibröz doku kitlesi ile birleştiklerinden, bazen fibröz eklemler adını da alırlar

Yarı oynar eklemler
Bu tip eklemlerde hareket önemsiz seviyededir Omurga kemikleri arasındaki eklemler bu tipe en belirgin örnektir Kemikler arasındaki yarı gevşek eklem bir miktar harekete izin verir

Oynar eklemler
Tam oynar eklemler (sinoviyal eklemler): Eller, ayaklar, kollar ve bacaklarda bulunurlar Farklı anatomik tipleri vardır Hepsinde bir eklem boşluğu, bunu örten bir sinoviyal zar ve bu boşluğun içinde sinoviyal sıvı mevcuttur Tüm hareketli eklemler sinoviyal eklemler adını da alırlar