Protista Aleminin Genel Özellikleri

Protista Aleminin Genel Özellikleri
Protistalar canlılar dünyasının ökaryot hücreli en ilkel organizma grubudur Çoğunlukla tek hücre halinde yaşamakla birlikte koloni halinde yaşayanları da vardır Protistalar kamçılılar, silliler, kökayaklılar, sporlular, cıvık mantarlar ve algler olmak üzere gruplara ayrılırlar

Kamçılılar (FLAGELLATA)
Tek hücreli yapıda olup vücudun ön tarafında bir ya da birkaç kamçı bulundurur Bu kamçı hücrenin hareketini sağlar Tatlı sularda yaşar Bazıları kloroplast bulundurduğu için ototoftur Bunların en tanınmış örneği Öglena’dır Öglena; kloroplast taşıdığı için fotosentez yapar Ancak ışık olmadığı zaman heterotrof olarak da beslenir Bu nedenle hem bitkilere hem hayvanlara benzerlik gösterir Besin kofulu ve kontraktil kofulları vardır Çoğalmaları ikiye bölünme şeklinde olur Tamamen heterotrof beslenen kamçılıların en tipik örneği tripanosomadır Bu tür kamçılılar parazittir Omurgalı hayvanların kanında yaşar ve hastalıklara neden olur

Silliler (CİLİATA)
Bir hücreli canlıların en gelişmiş sınıfını oluşturur Vücutlarının etrafında pelikula denilen sert bir örtü bulunur Pelikula üzerinde sil veya kirpik denilen uzantılar bulunur Pelikulanın iç kısmında yakıcı özellikte olan ve trikosist denilen yapılar bulunur Bu yapılar avı uyuşturmaya ve avın kolayca yakalanmasına yardımcı olur Sitoplazmalarında biri büyük, diğeri küçük olmak üzere iki çekirdek bulunur Büyük çekirdek beslenme ve metabolizma olaylarını kontrol ederken, küçük çekirdek üremede görev alır Ayrıca bu canlılar hücre ağızı, yutak ve boşaltım açıklığı (anüs) gibi yapılara da sahiptir Besinler, besin kofulu şeklinde yutaktan hücreye alınırken, artık maddeler boşaltım açıklığından (anüs) dışarıya atılır Ayrıca bu canlıların tatlı sularda yaşayan türlerinde kontraktil kofullar da bulunur Kontraktil kofullar, hücre içindeki fazla suyu dışarı atarak hücre içi su dengesinin ayarlanmasında görev alır Bu grupta yer alan canlılar genellikle eşeysiz yolla yani bölünerek çoğalır Ancak bununla birlikte, çekirdek değişimi şeklinde (konjugasyon) bir çeşit eşeyli üreme ile de çoğalabilir Sillilerin en tanınmış örneği terliksi hayvan dır (=Paramesyum=Paramecium caudatum)

Kökayaklılar (RHİZOPODA)
Toprak, tatlı su ve denizel ortamlarda yaşarlar Genellikle zararsız olmalarına rağmen parazit olan türleri de vardır Heterotrof olarak beslenir Bunlarda besin alma ve hareket, yalancı ayak (psödopod) denilen sitoplazma uzantıları ile sağlanır En tanınmış örnekleri amiplerdir
Amip tatlı sularda yaşar, kontraktil kofullarıyla aktif su boşaltımı sağlar Çoğalmaları eşeysiz üreme (bölünme) ile olur Uygun olmayan ortam koşullarında şekillerini değiştirerek dış kısımlarını koruyucu bir örtü ile sarar ve kist oluşturur, Ortam koşulları normale dönünce kist erir ve eski şekillerine döner

Bazı amip türleri hastalıklara neden olabilir Örneğin; Entamoeba histolytica türü kalın bağırsaklarda parazit olarak yaşar ve amipli dizanteri denilen bir hastalığa neden olur

Sporlular (SPOROZOA)
Omurgalı ve omurgasız hayvanların vücûdunda parazit olarak yaşar Hareket etmek için özelleşmiş bir yapıları yoktur Vücutlarının esnek yapısı sayesinde (kasılıp gevşeyerek) hareket edebilir Parazit olarak yaşadıkları için besin kofulu ve kontraktil koful bulundurmaz Üremelerinde eşeyli ve eşeysiz üreme birbirini takip eder Buna metagenez denir Sporluların en iyi bilinen örnekleri, insanda sıtma hastalığına neden olan plazmodium dur

Cıvık Mantarlar
Cıvık mantarlar, hücre duvarı içermediğinden genellikle belirli bir hücre şekli olmayan, amipsi hareket eden, çekirdekli, saprofit, nadiren parazit olan canlılardır Bu canlılar, amiplerde olduğu gibi yalancı ayaklarıyla besinlerini alır Heterotrofturlar Rutubetli orman altlarında, ağaç gövdelerinde ve çürümekte olan odun, gübre gibi besince zengin ortamlarda bulunur Üremeleri eşeysiz veya eşeylidir Eşeysiz üremeleri sporla, eşeyli üremeleri ise kamçılı iki zoosporun birleşmesi ile gerçekleşir

Algler (SU YOSUNLARI)
Bu grup tek hücreli algleri ve bunların bir araya gelerek oluşturduğu kolonileri ve özelleşmiş dokulara sahip olmayan çok hücreli algleri kapsar Genellikle tatlı sularda yaşamalarına rağmen denizlerde yaşayan türleri de vardır Alg hücrelerinde selülozdan yapılmış bir hücre duvarı bulunur Bunun yanında sitoplazmalannda fotosentez olayında görev alan kloroplastlar, ksantofil, karaten gibi pigmentler de bulunur Besinlerin fazlasını nişasta şeklinde depolar Kök, gövde, yaprak, iletim demeti ve gözenek taşımaz

Çok hücreli algler içerdikleri pigment çeşidine göre gruplandırılır Bunlar; yeşil algler, esmer algler ve kırmızı algler olarak isimlendirilir

Ekolojik ve ekonomik bakımından en önemli olan algler yeşil alglerdir Alglerde üreme eşeysiz ve eşeyli yolla sağlanır