Kanın Yapısı Ve Kan Hücreleri

Kanın Yapısı ve Kan Hücreleri
Kan, damarlar içerisinde sürekli hareket halinde olan canlı bir sıvıdır Bu sıvı , iki temel kısımdan oluşmaktadır : Plazma ve Hücreler Plazma kısmı büyük oranda sudan meydana gelir ve içerisinde, besin maddeleri, proteinler ve metabolitler gibi bir çok katı maddeyi barındırmakta ve bunların dokulara naklini sağlamaktadır Normal bir insanda 5000-6000 mL (5-6 litre) kadar kan bulunmaktadır Kanın % 50-60' sıvı kısım olan plazmadan ve %40-50'si ise hücrelerden meydana gelmektedir

Plazma
Plazmanın % 90'ı sudur Kalan %10 ise katı maddeleri içerir Bunların % 8'i proteinler , % 2'si ise diğer çözünmüş maddelerdir Kanın temel protein içeriği şöyle özetlenebilir :

• Albumin % 60
• Globulinler % 36
• Fibrinojen% 4

Hücreler

• Eritrositler
• Lökositler

Parçalı Lökositler (Granulositler, PMNL)

• Nötrofiller
• Bazofiller
• Eozinofiller

Parçalı Olmayan Lökositler (Agranulositler, MNL)

• Lenfositler
• Monositler
• Trombositler (Platelletler)

Hücre Özellikleri

Eritrositler : Eritrositler , kanın en yoğun hücre grubudur Kandaki ertrositlerin hacminin, kan hacmine oranına Hematokrit denir Bu değer, kadınlarda %38-46 ; erkeklerde ise, % 40-54 arasında değişir Eritrositler içinde bulunan hemoglobin molekülü, eritrositin temel işlevi olan gaz transportunu sağlamaktadır Bu molekül, akciğerlerde oksijen bağlayarak, vücut hücrelerine taşımakta, oradan aldığı atık madde olan karbondioksiti de akciğerlere taşıyarak, vücuttan uzaklaştırılmasını temin etmektedir Normal hemoglobin düzeyi, 12-16,5 gr/dL arasındadır 12 gr altındaki hemoglobin düzeyleri, anemiyi (kansızlığı) işaret eder ve nedenlerinin araştırılması gerekir Normalde, kanın her mikrolitresinde 4 - 6,5 milyon eritrosit bulunmaktadır

Kan bankalarında, ağırlıklı olarak Eritrosit içeren kan komponentleri yani Eritrosit Süspansiyonları elde edilmektedir Böylece kanın plazma kısmı ayrıştırılmış olmakta ve hastaya gereksiz olarak plazma verilmesi engellenmiş olunmaktadırBunun bir avantajı da, ayrıştırılmış olan plazma, dondurularak saklanabilmekte ve plazma ihtiyacı olan başka bir hastada kullanılabilmektedir Bir kısım plazmadan da, kan ürünleri elde edilebilmekte ve bu ürünlere ihtiyaç duyan hastalara verilmektedir

Lökositler: Lökositler, çekirdeklerinin yapısına göre parçalı (Granülositler) ve Parçasız (Agranülositler) olarak ikiye ayrılırlar Lökositler, kanda 4000-10000 hücre/mikrolitre düzeyinde bulunurlar Bu sayının 10000 üzerine çıkmasına lökositoz denir Bunun nedeni genellikle enfeksiyon hastalıkları olmakla birlikte, daha pek çok sebebi olabilmektedirYine lökosit sayısının 4000'den düşük olmasına ise lökopeni denir Bu durumunda pek çok sebebi vardır Lökositlerin temel işlevi, vücudun savunmasıdır Her lökosit biçiminin farklı özellik ve görevleri bulunmaktadır

Granülositler

Nötrofiller : Bu hücrenin ana işlevi, vücuda zararlı olan yabancı materyalleri bulmak ve tahrip etmektir Bulduğu yabancı materyali, fagositoz denen bir yöntemle içine alır ve içindeki çeşitli enzimlerle tahrip eder

Bazofiller : Bazofillerin de fagositoz yeteneği vardır ama asıl fonksiyonunu, çeşitli maddeler salgılayarak gösterir

Eozinofilller : Eozinofiller de nötrofiller gibi yabancı materyali yok etmek görevi olan hücrelerdir Özellikle, parazitlere bağlı enfeksiyonlarda belirgin rol oynarlar

Agranulositler

Monositler ve Makrofajlar : Bu hücreler fagositoz yapma yeteneğindedir ve lenfositlerle direkt veya indirekt yoldan bağışıklık sisteminin regulasyonunda önemli rol oynarlar Monositlerin dokularda bulunan şekline makrofaj denir

Lenfositler : Bu hücreleri bağışıklık yanıtının humoral kısmını oluştururlar Çok çeşitli fonksyonlara sahip bu hücrelerin en temel işlevi, mikroorganizmaları tanıyıp, onlara karşı antikor yapımını gerçekleştirmektir

Trombositler : Trombositler kanın en küçük hücreleridir ve eritrositler gibi çekirdeksizdirler Normalde kanın bir mikrolitresinde 100000-400000 kadar trombosit vardır Esas özellikleri, pıhtılaşmada oynadıkları önemli roldür Kan bankalarında, tam kandan ayrıştırılmak suretiyle Trombosit Süspansiyonları elde edilmekte ve sadece bu hücreye gereksinimi olan hastalarda kullanılabilmektedir Trombosit süspansiyonları, aferez yoluyla da elde edilebilmektedir

HÜCRE Yoğunluk (g/mL) Hacim (femtolitre)

• Trombositler 1,058 16
• Monositler 1,062 740
• Lenfositler 1,070 230
• Nötrofiller 1,082 270
• Eritrositler 1,100 87