Karl Jaspers'in Varoluşculuk Düşünceleri

Kierkegaard'ın varoluşla ilgili düşüncelerinden etkilenen Karl Jaspers'dan bahsetmek yerinde olacaktır

Jaspers felsefesinin odağı insanla bağlantılı varoluş sorunudur Ona göre felsefenin temeli insan benliğidir Bu nedenle varoluşçuluk "bütün gerçek bilgilerden yararlanarak bu bilgilerin stünde bulunan ve insanın birliğini kapsayan alanı kavrama felsefesidir" İnsan evren içinde ve evrene karşı soru sorma durumunda kalan bu sorunun çözümünü kendi benliğinde arayan bir varlıktır Soru sormanın amacı insanı anlamak onun evren bütünündeki gerçek yerini bulmaktır İnsanı anlamak için insan davranışlarının dışa vuran yönlerinden önce içe kişinin duygusal evrenine bilinç alanından ortaya çıkan olaylara yönelmek gerekir İnsanın evren bütününü nesnel yapısıyla ve belli bir birlik içinde kavrama olanağı yoktur Bu nedenle evrenin bütünüyle ilgili sorunlar çözümsüz kalmaktadır Yapılacak işin varlığın kendisinden önce oluş nedenlerini araştırmak oluş sorununa güvenilir bir açıklama getirilmesinde bulur Çünkü evrene yönelik soruları soran insanın benliğinde önce kendi oluşunu içeren ona dolaylı olarak çözüm arayan bir eğilimin saklı olduğunu ve bu eğilimin insanı varoluş sorunuyla karşı karşıya getirdiğini açıklar

Varoluş'u "evrenin bütününe karşı duran varlık" diye açıklayan Jaspers'a göre varlık gerçekte var değildir olaiblir ve olması gereklidir Çünkü varoluş ancak eylemde ortaya çıkabilir "sınır durumlar" da gerçekleşir Ölüm acı yanılgı savaşım gibi insanı belli bir olayın sınırına götüren bu durumlar tarihle ilgili bilinçte özgürlük ve iletişimde gerçekleşir Düşünceyle eylemin kökeni olan varoluş bir nesne değildir o kendi kendinedir ancak kendisinden bir şey de göstermez Buna karşın durağan ve katı da değildir zaman içinde doğrulanabilir Bu özellikte her türlü varoluşun kendine özgü bir süre içinde bulunmasından dolayıdır Varoluşla ilgili diğer bir gerçeğin de bir duyuma bağlı olmadığını yalnız kesin "an" içinde bulunan salt oluşla ilgili olduğunu açıklar Varoluşla ilgili gerçekliğin tarihsel oluşu kendine özgü kökeninin özgürlüğün sonucu olduğunu ancak hiçbir zaman gerçekleşemeyeceğini düşünür Bu nedenle insan gerçek anlamda "tarihsel bir varoluş olarak olasıdır" demektedir ve bu varoluşun düşünce eylemi içinde doğrulanması onun aydınlatılması demek olduğunu eksprese eder