Zihin Ve Beden Problemi

Zihin ve beden problemi tıpkı modern felsefe gibi "düşünüyorum öyleyse varım" sloganlarından hatırlayacağınız Descartes 'la başlar "Düşünüyorum öyleyse varım" belki size AL [Yapay Zekâ] senaryosu üzerine başka bir çeşitleme olan Blade Runner'ı da hatırlatabilir Descartes beden ve zihni-birbirinden kökten faklı şeyler olarak düşündü Zihin düşünen bir şeyken maddi nesneler uzayda yer kaplar Boyutlara sahiptirler Fiziksel dünya mekaniktir fıziksel yasalarla yönetilir Zihin ise başka ilkelere konu olur örneğin düşüncenin yasalarına Buna mâkinenin içindeki tin özgür ruh da diyebilirsiniz Böyle farklı olmalarına rağmen beden ve zihin birbirleriyle etkileşim içinde görünmektedir Fiziksel dünyadaki olaylar benim belli tecrübeleri edinmeme neden olurlar (Burada Matrix ve benzeri bir şeyin içinde olmadığımızı varsayıyorum) Yine belirli bir biçimde eylemde bulunma kararım bedenimi hareket ettirir Yine aynı varsayım Öyleyse beden ve zihin nasıl etkileşirler? Etkileşirler işte Bu kültürümüzü kaplamış olan beden zihinden ayrıdır dünya görüşünün sonucudur Sadece Police'in Ghost in the Machine albümünü düşünün bu albümde Sprits in the Material World [Maddi Dünyadaki Ruhlar] hit parçasını bulacaksınız Bu hiçbir şekilde olağandışı bir dünya görüşü değildir Çok işimize yarar Fakat ne yazık ki yetersizdir de Yetersiz? Ben kim oluyorum da böyle bir şey söylüyorum Eh benim işim de bu Zihin ve beden kendilerine özgü ilkelere göre işleyen birbirinden özsel olarak farklı tözlerse nasıl olur da etkileşirler? Ve nerede etkileşirler?

Descartes 'ın zihin-beden etkileşimine dair anlattıkları gizem doludur ve gizeme başvuranların sıkıştıkları yerde bunu yaptığı herkesçe bilinir Descartes zihnin en azından eylemde ortaya çıkan şeyden daha fazla şey içerdiğini düşünme hatasına düşmüş görünüyor Oysa örneğin sporda oyuncuların davranışları hevesli mücadeleleri birbirlerini aşka getirmeleri ve soyunma odası dostluğu vs haricinde takım ruhu diye bir şey yoktur Bunun gibi'bedenin yaptığı şeyden ve nasıl yaptığından ayrı bir "zihin tin" yoktur Biz buna davranışçılık diyoruz Bu görüşe göre zihinsel durumlar yalnızca davranışlardır veya daha iyi bir deyişle davranışsal temayüllerdir Her canım acıdığında "Ah!" demem deme temayülüne sahibimdir

Ne var ki davranışçılık da iyi bir açıklama sunmuvor Başka insanların zihinsel durumlarına dair elimizdeki kanıtıkanıtın kanıt teşkil ettiği şeyle karıştırıyor "Ah!" demem veya °Ah!° deme temayülüne sahip olmam hissettiğim acıyla aynı şey değildir Onun kanıtıdır İşte bunda başka bir sorun vardır Diyelim ki "Ah!" dememi "Ah!^ deme temayülümle açıklıyorsunuz Bu çok büyük bir açıklama sayılmaz değil mi? Şöyle bir biçime sahip: "Jason X davranışında bulundu çünkü X davranışında bulunma temayülüne sahiptir "Saçmalık Camın kırılmasının sebebi onun kırılgan olmasıdır Onun kırılganlığı kolayca kırılma temayülüdür Peki cam neden kırılgan? Mikrofıziksel yapısından dolayı Aynı şekilde ben "Ah!" dediğim zaman bu benim beynimin mikrofıziksel yapısından dolayıdır; bu yapı bana "Ah!"dedirtir Buna maddecilik denir-mal hırsı anlamındaki maddecilik değjl- bu görüşe göre zihinsel durumlar beyin durumlarıdır Makul görünüyor değil mi?

Maddecilik hoş bir teori basit ayrıntılı bereketli bilimsel bilgilerimizle hayli tutarlı ve zihni yine onlar gibi fiziksel dünyaya konumlandırıyor Fakat maddeciliğin kendine has zayıflıkları vardır Çağdaş felsefecilerin hiç biri ona inanmıyor Ben istisnayım Hayır maddeci olmakta yanlış bir şey yok Morpheus tayfası bile gerçekliğin doğası hakkında pek yaygın olmayan inançlara sahipler Üstelik haklılar

Peki o zaman bu günlerde neden hiç kimse maddeci olmak istemiyor? Çünkü mesela bazılarına Descartes'ın zihnin beyin durumları olamayacağı kuşkusu çekici geliyor(') Yine benzeri ve oldukça da makul bir fıkir bütün fiziksel olayların fiziksel nedenlerden kaynaklandığı fıkridir Bu maddecilik için bir problem değildir Ne var ki Descartes ’ a uyguladığımızda bu zihinsel durumlar beyin tarafından üretilmiş olsa bile [dış dünya üzerinde hiçbir etkiye sahip değillerdir Sebepsel olarak atıldırlar veya felsefecilerin söylediği gibi epiphenomenal'dır(Bir şeyle eş zamanlı ortaya çıkan fakat onunla doğrudan ilişkili olmayan görüngü) Bunun ana sebebi herhangi bir zihinsel durum diyelim acı için birden çok fıziksel açıklamanın mümkün olmasıdır Birçok fıziksel durum olayı açıkladığına göre acıyla özdeşleştirebileceğimiz tek bir durum söz konusu değildir Örneğin eğer bir robot acı hissedebiliyorsa onun acısı bir beyin durumu değil silikon durumu olacaktır Belki de ironik bir biçimde Matrix'teki Matris-üreten makineler gibi bilgisayarlar en azından ilkede acıyı hissedebilir Bu sorunu aşağıdaki iki bölümde çözeceğim Fakat aklınızda bulunsun Maddeciliği reddetmek için başka sebepler de vardır ve ben bunları burada işlemeyeceğim Sıkılırsınız Ben de sıkılırım ve unutmayın ben nafakamı bu işten çıkarıyorum

Yapay Zekâlar

Bilgisayarlar düşünebilir mi? Bizimki gibi zihinlere sahip makineler inşa edilebilir mi? Bu tür sorular örneğin şu anda depomdaki tozları toplamakla meşgul eskimiş Mac Classic'in bir bilince sahip olduğu veya onu açarsam bir bilince sahip olacağıyla ilgili değildir Bunun cevabının "Hayır" olduğu bellidir Bu sorular daha ziyade insan zihni gibi güvenilir ve çok yüzlü bir yapay zekâya sahip makinelerin inşa edilip edilemeyeceğiyle ilgilidir İlginç değil mi? Hele felsefı bir soru olarak bereketini hiç sormayın Matrix 2001: A Space Odyssey Blade Runner Alien fılmleri ve yakın zamanlarda çıkan Yapay Zekâ fılmi bu soruları daha az doğrudan olmakla birlikte daha çok şey anlatacak bir biçimde işlemektedir Matrix fılminde yapay zekâ tıpkı Terminatör ve Savaş Oyunları fılminde olduğu gibi insanlık için bir tehdit oluşturur Bu çok açıktır Açık olmayan şey Matrix Flminin senaryosunun mümkün olduğunu kabul etmek zorunda olduğunuz zaman ortaya çıkar Yapay zekâlar mümkündür İşte kabul etmek zorunda olduğunuz şey budur Zihin felsefecileri ilginç insanlardır; hele konu yapay zekâya geldiği zaman Bu onları hep ateşlendirir her zamanki soğukkanlılıklarını yitirtir Aşağıdaki cazip fakat yanlış diktomiyi(*) düşünün (1) Bilgisayarlar bizim yaptığımız şeyleri yapamaz ve bir zihne sahip olmak bizim yapabildiğimizi yapmak olduğuna göre yapay zekâlar imkânsız- dır (2) Bilgisayar da bizim yaptıklarımızı yapabilirler ve fakat bir zihne sahip değildirler öyleyse biz de bir zihne sahip değiliz ya da en azından zihin dediğimiz birçok şey yanlış

Kasparov'u yenen satranç bilgisayarı Deep Blue'yu hatırlıyor musunuz? Deep Blue'nun zeki olduğu kesin fakat bir zekâya sahip mi? Peki Space Odyssey'deki HAL 9000'ne ne diyorsunuz ya Matrix fılmindeki Matris üreten makinelere? Ya Star Trek: Next Generation fılmindeki Data? Birçok insan cevabını (1) ve (2) seçeneklerinden hangisini daha inanılır veya daha az inanılmaz buluyor oluşuna göre verecektir (1) şovenist (2) çılgın görünüyor Buna rağmen iki görüş de zihin felsefesinde çok sevilir Fakat bir çıkış yolu var İşte çıkış yolu Bilgisayarlar bizim yaptıklamızı yapabilir mi? Evet Yapay zekâlar mümkün müdür? Evet

Yapay zekâların gelecekte alabilecekleri hal sizi rahatsız edebilir Fakat inanın ortada bunu için bir sebep yok Biraz düşünürseniz hiç' de tehlikeli olmadıklarını görürsünüz Hatta iyi bir şeydir Şöyle ki: ' Diyelim ki bir beyin hasarından mustaripsiniz bunun bir sonucu olarak acı hissetme yeteneğini kaybetmişsiniz Bu çok talihsiz bir şey olacaktır çünkü acının bir amacı vardır Size işlerin yolunda gitmediğini anlatır Bedensel hasar mesajı verir Acıyı hissetmeyen birçok hasta vardır ve sonuç tam anlamıyla acıklıdır Canınız acımadığı için elinizi kaynar suyun içinden çekmediğinizi düşünün Data'nın yapay; beyni ona acıyı hissetme yeteneği sağlamıyor fakat bir beynin yukarıda bahsedilen işlevsizliğinin yerini doldurmak ve tıpkı acı gibi hissedilen bedensel hasar sinyali vermek için tasarlanmış yapay bir "ağrı verici"ye ne dersiniz?

Henüz Data gibi bir yapay zekâyı inşa edecek durumda olmayabiliriz fakat hasar görmüş beyin sinir hücrelerinin yerine yenisini koyacak teknolojiye sahibiz Ağrı vericiler yakın zamanda gerçekleşmesi mümkün şeylerdir Fakat benimle aynı fıkirde değilseniz o zaman her gün yitirdiğimiz nöronlardan birinin yerine geçebilecek kılcal bir işlemciyi düşünün Bu bir fark yaratır mı? Nasıl yaratır? Eğer beynimi ben Data gibi olana kadar nöron be nöron değiştirirseniz bir zihne sahip olmak nerede biter ve yapay bir zekâya sahip olmak nerede başlar? Yapay zekâların imkânını kabul etmede tereddüt etmenizin birkaç sebebi daha olabilir Örneğin bilgisayarların yalnızca programlanmış oldukları şeyleri yaptıklarını bizimse aksine otonom yaratıcı canlı varlıklar olduğumuzu düşünebilirsiniz Fakat Matrix'i düşünün Bilgisayarların yalnızca programlandığı şeyleri yapıyor olması onların yaratıcı olmadığı anlamına gelmez Yaratıcılık programlanabilir Deep Blue'nun satranç oynama biçimi insanı yıldıracak kadâr yaratıcıdır Matrix fılmindeki makineler örneğin Ajanları yaratmıştır Peki makineleri kim programladı? Kendileri Programlamayı kendi başlarına yaptılar Evrim faydalı değişimler getiren mutasyonlara bağlıdır Benzeri bir biçimde ilk isyancı makineler rasgele davranmalarına neden olan bir tasarım hatasından çıkmış olabilirler Matrix'i inşa etmeyi bitirdiklerinde artık kendi bağımsız gündemleri vardı ve insanları kendi amaçları için kullanmaya başlarlar Büyük bir Makyevelci proje olarak bebekleri hasat eder düşlerin afyonuyla köleleştirirler Peki Matris üreticiler ne kadar yaratıcı görünürlerse görünsünler bizim canlı olmamız onlarınsa canlı olmaması hayati farkı ne olacak? Elbette bu doğru fakat Matris üreticilerinin yalnızca otonom varlıklar olmakla kalmayıp kendi kendilerine ürediklerini unutmamalısınız Organik bir maddeden yapılmamışlardır fakat hayat için değilse bile yapay hayat için gerekli tüm özelliklere sahipler Üstelik yapay zekâların yapay bir canlılığa sahip olmasında hiçbir sorun yok