Çağdaş Yaklaşıma Göre Kişilik :

ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMA GÖRE KİŞİLİK :

Daha önceki tüm görüşlerin ışığı altında, Eysenck, kişilik yapısına yeni, çağdaş ve günümüzde de geçerliliğini koruyan bir yaklaşımla bakmış, kişiliğin yorumlanmasına yeni boyutlar kazandırmış, “nitelik” ve “tip” kavramlarını getirmiştir Eysenck’göre “nitelik”, kişinin belli biçimde davranışta bulunma eğilimlerinin bütününden “tip” de niteliklerin toplanması ve örgütlenmesinden oluşur Kişilik ise bunların birleşimi, bütünüdür

Bu kurama göre, kişilik yapısı, birbirinden bağımsız iki uçlu yatay ve diaaa iki boyut üzerinde değerlendirilmiştir Yatay boyutun bir ucunda içe dönüklük, öteki ucunda dışa dönüklük; diaaa boyutun üst ucunda nevrotik, alt ucunda normal tipler bulunmaktadır Bütün insanların kişilik yapıları, bu iki boyut arasında bir yerde bulunur Bu yer, gözlem, dereceli ölçek ve testlerle saptanır
Diaaa ve yatay boyutlarda yer alan ve kişiliği oluşturan öğeler, birbirinden ayrı olan, ancak aralarında bağlantı bulunan dört düzeye yerleştirilmiştir:

1 En alt düzeyde, kişinin tek tek olaylarda ortaya çıkan rasgele tepkileri yer alır Bunlar, kişinin alışılagelen davranışları olabildiği gibi, bir olay, durum, kişi ya da nesne karşısında o anda oluşmuş, aynı biçimde yenilenme olanağı az davranışları da olabilir
2 İkinci düzeyde, kişinin alışkanlık durumuna gelmiş davranışları bulunur Bunlar, benzer koşullar altında, çoğunlukla benzer biçimde yenilenme eğilimi gösteren kişiye özgü davranışlardır
3 Üçüncü düzeyde, alışkanlık durumuna gelmiş davranışlara ilişkin nitelikler arasında bağlantılar kurulur Bu “nitelikler” örgütlenir
4 Dördüncü düzeyde, üçüncü düzeyde bulunan niteliklerin örgütlenmesi sonucu “tipler” oluşur Örneğin, katılık, utangaçlık, bir konu üzerinde aşırı direnme, soyut düşünce eğilimi, tedirginlik gibi niteliklerin bir arada kümelenip örgütlenmesi, içe dönük tipi oluşturur