0-6 Yaş Arasındaki Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılır?

Ölüm ve Çocuk
Çoğu ailede anne-babalar, çocuklarına yakınlarından biri ölene kadar ölüm hakkında açıklama yapmayı, bu konu üzerinde konuşmayı düşünmezler Geçmişe baktığımızda ise ölümün, günlük yaşamın olağan bir parçası olduğunu ve çocukların da diğerleri ile birlikte bu sürecin içinde yetiştiğini görürüz Oysa günümüzde çevremize baktığımızda, ailede biri öldüğünde anne-babaların bu keder verici durum hakkında konuşmayarak, ölümden söz etmekten kaçınarak çocuklarını korumaya çalıştıklarını görebiliriz Fakat bu tür bir koruma, doğru bir koruma türü değildir Er ya da geç çocuklar bu durumla karşılaşacaktırlar Eğer çocuklar “ölüm” kelimesinin anlamına yönelik bir anlayış kazanırsa, karşı karşıya kaldıklarında bu durumla çok daha kolay başa-çıkabilecektirler Çocuğu yaşayacağı üzüntüye karşı korumak adına verilen bu uğraşlar, çocuk ne olduğunu anladığı zaman geri tepecektir Hiç kimse yaşanacak yastan kaçamaz, ancak erteleyebilir Çocukların bu konuda korunmaktan ziyade, yeterli bir rehberliğe ve sorularına verilecek tatmin edici cevaplara ihtiyaçları bulunmaktadır
Kimi zaman, aileden biri öldüğünde anne babanın yaşadıkları üzüntü nedeniyle ölüm konusunda konuşmaları olası olmayabilir Ancak şu unutulmamalıdır ki, çocuğun, gerçek ölümle karşılaşmadan önce bu konu hakkında bilgi sahibi olması gerek çocuk için gerekse aile için daha yararlı olacaktır
0-6 Yaş Arasındaki Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılır?
Yeni Doğandan 3 Yaşa Kadar
En küçük çocuklar bile ailelerindeki rutinin sekteye uğradığını ve var olan duygusal rahatsızlıkları hissederler Ayrıca bebekler ve yürümeye yeni başlayan çocuklar ölümü bir parça anlayabilir
Çocuğun Tepkisi:
Uyuma, yeme, ruh durumu değişir
Nasıl Yardım Ederiz?

• Alışılmış düzeni ve fiziksel çevresini mümkün olduğunca tanıdık şekilde sürdürmek
• Sabit, sürekli bakım sağlamak
• Eğer aile çok üzgünse, yerine yetişkinin yerini alacak bir bakıcı aramak

3-6 Yaş
Çocuk bu yaşlarda, ölümü geçici, tersine çevrilebilir, uykuda olmak, iş için ayrılmak gibi geri dönüşü olabilir bir durum olarak algılamaktadır
Çocuğun Tepkisi
Kabuslar,
Ölüm hakkında tekrarlayan sorular,
Daha erken dönemdeki davranışlara dönme
Çocuk sınırlı deneyimlere sahip olduğundan, ölümlerin hepsini birbiriyle ilişkilendirir (Örneğin teyzesi baş ağrısından ölmüştür Babası da başının ağrıdığını söylediğinde “Belki o da ölecek” diye düşünür)
Nasıl Yardım Ederiz?

• Çocuğun günlük yaşam rutinini korumak
• Duygularını ve korkularını ifade etmesi,tanımlaması ve canlandırması için frısatlar yaratmak
• Çocuğun gözlerine bakmak ve ölüm tartışıldığı zaman hafifçe ona dokunmak
• Çocuktan uzakta geçirilen zamanı kısaltmak Ebeveynin nerede olduğunu ve ona nasıl ulaşacağını bilmesi
• Uyuma, dinlenme, kaybetme, ölmek, uzun bir yolculuğa çıkmak gibi sözcükleri söylemekten kaçınmak
• “Allah Baba, dedeni aldı” “Annen uyumaya gitti” gibi ifadelerle açıklamaktan kesinlikle kaçınmak
• Ölümün ne olduğu hakkında insan nefes almaz, yemek yemez, banyoya gitmez veya büyümez gibi somut terimlerle konuşmak
• Çocuğa sorduğu sıklıkta basit ve düzgün açıklamalar yapmayı tekrar etmek
• Gerileme tepkilerine karşı hoşgörülü olmak
• Çocuğu kendini güvende hissetmesi için rahatlatmak Çoğu insanın yaşlandığında öldüklerini paylaşmak
• Ölüm hakkında resimler çizme, hikayeler anlatma ve okuma, sevdiği birinin cenaze merasimine ait duygularını ifade etmesine izin vermek