Çocukta Sınav Kaygısı

Sınav Kaygısı Nedir?

“ Sınavlardan önce uykularım kaçıyor”, “Sınav benim için bir kabus”, “Sınavlarda heyecandan dikkatimi toplayamıyorum” “O kadar heyecanlanıyorum ki, soruları doğru dürüst okuyamıyorum Doğru cevabı bilsem bile yanlış şıkkı işaretleyebiliyorum” Sınav hazırlığındaki bir çok öğrencinin bu sözleri dile getirdiği görülmektedir

Sınav stresi; ders çalışma sürecinin yeterince iyi kullanılmamış olması ve sınav sonucuyla ilgili olumsuz kötücül fanaaailerin kuruluyor olması (başarılı olamayacağım, ne kadar çalışsam da istediğim puanı alamam gibi) sonucunda fizyolojik tepkiler ve konsantrasyon güçlüğü şeklinde ortaya çıkan bir durumdur

Sınav Kaygısı neden ortaya çıkar?

Kaygının başarılı olup olmama ile doğrudan bir bağlantısı vardır Herkes başarılı olmak ister ancak her sınav kişinin başarılı olup olamayacağı ile ilgili riskli bir durumdur Kaygının temelinde; başarısızlık endişeleri, sınavın bir kişilik değerlendirmesi olarak algılanması, ailenin çocuktan, çocuğun ise kendisinden beklentilerinin yoğunluğu, çocuğun beklentileri karşılayamamaktan duyduğu endişeleri yer alır

Ne tür belirtiler gözlenebilir?

-Genellikle öğrencilerin başarılarında bir düşme ya da performansında bir azalma
-Ders çalışmaya bir türlü başlayamama ve erteleme/ ya da çok uzun süre çalışma ancak istenilen sonucu alamama
-Sınav sonuçları ya da başarısı ile ilgili konuşmaktan kaçınma
-Sınav öncesinde uykusuzluk ve huzursuzluk
-Sınav sırasında fizyolojik tepkiler gösterme (terleme, kalp atışının çok hızlanması, nefes almada zorlanma vb)
-Sınav sırasında dikkatsizlik hataları yapma
-Sınavda iyi hazırlanmış olduğu konularda dahi sınav anında bilgilerde bulanıklaşma ve tam olarak düşünememe durumu
-Sınavda başarısız olacağı ile ilgili yoğun düşünceler

şeklinde kendini gösterir

Nasıl Başa Çıkılabilir?

-Konulan hedefin performansla orantılı olup olmadığı kontrol edilmelidir Değerlendirme sonucunda hedefin gerçekçi olmadığı saptanmışsa uygun yeni hedefler belirlenmelidir
-Sınav başarısının kişiliğin bir değerlendirmesi olmadığı sadece öğrencinin edindiği bilgi ve çalışmasının bir değerlendirmesi olduğu bilinmelidir
-Sınav sonucu ile ilgili tek bir hedef koymak yerine alternatif hedefler de tespit edilmelidir
-İstenilen başarı elde edilemediğinde hangi alternatiflerin olduğu da bilinmelidir
-Sınav kaygısı ile baş edilemiyorsa ve kaygı başarının düşmesine neden oluyorsa profesyonel yardım almaktan kaçınılmamalıdır
-Yeni ve bilinmedik ortamlar kaygıyı arttırabilir bu nedenle sınava girilecek yerin önceden görülmüş olması önemlidir
-Sınavın yapılacağı mekana sınav süresine çok yakın bir anda gidilmemelidir Hem geç kalma endişeleri hem de ortama alışabilecek sürenin olmaması kaygıyı arttırabilir

Anne Babalara Altın Kurallar;

-Sınav kaygısını tetikleyen önemli unsurlardan biri de anne babanın çocuktan beklentileridir Özellikle çocuğun ilgi ve yeteneklerine uygun olmayan başarı beklentileri çocuğun sınava yönelik kaygısını arttıracaktır

-Her çocuk anne babasının beklentilerini ve taleplerini yerine getirme arzusu içindedir Anne babasını hayal kırıklığına uğratma riskinin olduğu durumlar kaygının da artacağı durumlardır Anne baba olarak çocuğunuzdan beklentilerinizi gözden geçirin bu beklentilerin ne kadarı onlar için bir baskı unsuru oluşturuyor bunu fark edin

-Ders çalışmaması konusunda suçlayıcı olmaktan çok bu problemi aşması için çözüm üretmesine yardımcı olun

-Çocuğunuzun istekleri ve hedefleri konusunda netleşmesine yardım edin Zorlayıcı değil yönlendirici olun

Sonuç olarak; sınav kaygısının öğrencinin gerçek performansını sergilemesinde olumsuz bir etkisi olduğu bilinmektedir Sınav kaygısı ile baş etme konusunda gerekli yardımı yeterince alamayan öğrenciler istedikleri okullara ve bölümlere yerleşememekte, sınav hazırlığında göstermiş olduğu çabanın karşılığını sınavda alamamaktadır Bu nedenle yardım almaktan kaçınılmamalıdır

Meltem Canver Kozanoğlu
Uzm Psikolojik Danışman