Çocuk Felci Poliomyelit

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Çocuk Felci Nedir?
Çocuk felci hastalığının nedeni, polio virüsü denilen bir mikroptur

Tarihçe:
2000:
Yabani poliovirus bulaşmasının 20’den fazla ülkede olmaması

2001:
Yabani poliovirus bulaşmasının 10’dan fazla ülkede olmaması

Dünya çapında sertifikasyon-standardının denetlenmesi

2002:
Yabani poliovirus bulaşmasının sonlandırılması

2003:
Kalan son global rezervuarların saptanması

2005:
Polio eradikasyonun sertifikalandırılması

(kaynak: Global Polo Eradikasyon Girişimi, Stratejik Plan 2001-2005)
2000
29 Ekim: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi poliodan arınmıştır

27 Eylül: New York, Global Polio Ortakları Zirvesi 2001-2005 Polio Eradikasyonu için Stratejik Planı kabul etmiştir

1999
11 Ekim: Aventis Pasteur Afrika’da savaştan kırılmış beş bölge ve ülke için 50 milyon doz aşı bağışlamıştır

İlkbahar: Angola’daki polio salgını sırasında, 800’den fazla çocuk hastalanmış ve 50’si ölmüştür

1998
Melik Minas (Türkiye) DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki son polio kurbanıdır

1997
Mart: Mum Chanty (Kamboçya’da 15 aylık bir kız) DSÖ Batı Pasifik Bölgesi’ndeki son polio kurbanıdır

1996
Yaz-Sonbahar: Arnavutluk’taki bir salgın çocuk ve genç erişkinler arasında 139 polio olgusuna neden olurken, komşu Yugoslavya (24 olgu) ve Yunanistan’a (5 olgu) yayılmıştır

Ağustos: Nelson Mandela Polio’yu Afrika’dan Kovalım kampanyasını resmi olarak başlatmıştır

1995
Çin’deki son polio olgusu

Hindistan’da ilk Ulusal Aşı Günleri organize edilmiş, 87 milyon çocuk aşılanmıştır

1994
29 Eylül: DSÖ’nün Amerika Bölgesi poliodan arınmıştır

1993
Aralık: Çin’de ilk Ulusal Aşı Günleri başlatılmıştır (80 milyon çocuk aşılanmıştır)

Mayıs: Sudan’daki bir salgın sırasında 252 çocuk polio’ya yakalanmıştır

1992-1993
Hollanda’da, polio salgını 71 kişiyi etkilemiştir, bunların 70’i dini gerekçelerle aşılanmayı reddeden kişilerden oluşmaktadır; bu da aşılamanın tam olarak yapılamadığı durumlarda poliovirüs ithalinin hala bir tehdit oluşturduğunu kanıtlamaktadır

1991
Eylül: Luis Fermin Tenorio (Peru) isimli üç yaşındaki erkek çocuk Amerika kıtasındaki son polio olgusudur

1990
Dünya genelinde çocukların %80’inin aşılanması hedefine ulaşılmıştır

1989-1990
Çin’de polio salgını, yaklaşık 10,000 çocuğun etkilendiği bildirilmiştir

1988
Mayıs: Dünya Sağlık Birliği Toplantısı sırasında, DSÖ’e Üye 166 Ülke Global Polio Eradikasyon Girişimi’ni başlatmıştır

Uluslararası Rotary, 120 milyon$ toplamak için başlatılan polio kampanyasında 247 milyon$ toplandığını bildirmişir

1985
Mayıs: Pan Amerikan Sağlık Organizasyonu (PAHO) Amerika kıtasında polioyu eradike etmek için bir girişim başlatmıştır

1980
Çiçek eradikasyonu DSÖ tarafından belgelenmiştir

1979
Somali’de dünyadaki son çiçek olgusu bildirilmiştir

1974
Dünya Sağlık Birliği temel aşıların tüm dünya çocuklarına ulaştırılması için Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI) önergesini kabul etmiştir

1967
DSÖ, bir aşının geliştirildiği ilk hastalık olan çiçek hastalığının eradikasyonu için bir kampanya başlatmıştır

1962
Mérieux Enstitüsü (günümüzde Aventis Pasteur) Albert Sabin’in Oral Polio Aşısının (OPV) üretimine başlamıştır
1961
Connaught Laboratuarları (Toronto, günümüzde Aventis Pasteur) OPV’nin en önemli uluslar arası üreticisidir

1959
Sovyetler Birliği’nde geniş kitlelerde OPV çalışmaları

Albert Sabin attenüe polio suşlarından Connaught Laboratuarları için bir “tohum havuzu” oluşturmuş ve, böylece burada OPV üretimi başlamıştır

1957
Lyons’daki Mérieux Enstitüsü Pierre Lépine’in enjectabl polio aşısının üretimine başlamıştır

1954
Jonas Salk tarafından geliştirilen enjektabl polio aşısının (IPV) test edilmesi için yaklaşık 2 milyon çocuğun katıldığı Francis Saha Çalışması başlamıştır

1953
Toronto’daki Connaught Laboratuarları’nda geliştirilen sentetik üreme besiyeri, “Medium 199″ metodu kullanılarak maymun böbrek dokusu kültürlerinde poliovirüsün büyük miktarlarda üretilebileceği gösterilmiştir

Connaught 1954’de Francis Saha Çalışması’nda kullanılmak üzere Salk aşısının geliştirildiği büyük miktardaki viral sıvının tek üreticisidir

1951
Polio virüsünün suşlarını tanımlamakla itham edilen İnfantil Paralizinin Tipini Belirleme Ulusal Vakfı Komitesi (A

B

D

), üç ve yalnızca üç suş bulunduğunu ilan etmiştir

Aşının her üçü için de koruma sağlaması gerekmektedir

1949
John F

Enders, Thomas Weller ve Frederick Robbins sinir dokusu içermeyen kültürlerde virüs üreterek aşı geliştirilmesinin yolunu açmışlardır

1948
Nisan 7, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kurulması

1931
Burnet ve Macnamara birden fazla poliovirus suşu olduğunu kanıtlayarak bir suşa karşı bağışıklığın diğer suş(lar)a karşı koruyuculuk sağlamadığını göstermişlerdir

1916
Amerika Birleşik Devletleri’nin kuzeydoğusunda ortaya çıkan salgın 9,000’den fazla polio olgusuna yol açmıştır

1909
Karl Landsteiner, Erwin Popper ve Constantin Levaditi polionun bir virüs tarafından oluşturulduğunu ve ilk enfeksiyonun bağışıklık sağladığını göstermişlerdir

Bu nedenle aşısı mümkündür

1905
İsveç’teki bir polio salgınında yüzlerce çocuk ölmüş ve binlercesi felçli kalmıştır

Dr

Ivar Wickman polionun bulaşıcı olduğunu ileri sürmüştür

1894
İlk polio salgını Amerika Birleşik Devletleri’nin Vermont eyaletinde belgelenmiş ve 119 çocuğu etkilemiştir

1840
Jacob von Heine hastalığın klinik tarifini yazarak buna “enfantil paralizi” adını vermiştir

1580-1350 B

C

Mısır’daki bir taş tablette bir bacağında gevşek bir felç olan bir rahip görülmektedir; bu da hastalığın bilinen en eski ipucudur

Bulaşma:
Çevre koşularının kötü olduğu yerlerde suların, besinlerin mikroplu dışkı ile kirlenmesi ve kalabalık ortamlarda havaya yayılan mikropların solunmasıyla bulaşır

Vücuda girdikten sonra, bölgesel lenf düğümlerinde yerleşen virüs, günler sonra da kana karışmaya devam edebilir

Bu kana karışmayla birlikte diğer ikincil bölgelere de yerleşim olur

(kalp, deri, akciğer, karaciğer, beyin, omurilik)

Polio virüsünün omurilik içine yerleşmesi en çok rastlanan durumdur

Kuluçka süresi 10-14 gündür

Bu süre sonunda ve ateşli hastalıktan sonra omurilik içinde hangi sinir hücreleri ve bağları tahrip olmuş ise o organda “felç” olarak adlandırılan durum başlar

Hastalık genellikle belirtisiz ve sinsi gidişlidir

Hafif ateş, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı-kusma gibi nezlede görülebilecek belirtiler ile ortaya çıkar

Kimi hastalarda hastalık bu belirtilerle sınırlı kalırken kimilerinde de kalıcı felçler ortaya çıkar

Çocuk ayağa kalkmakta veya yürümekte eskisine oranla daha fazla güçlük çekmeye başlar

Felç olan bölgede (genellikle bacaklar) kaslar sert ve kasılmış değil, yumuşaktır ve duyu kaybı yoktur

Bazı vakalarda solunum kasları ve diafragma da felce uğrayıp solunum güçlüklerine neden olabilmektedir

Ölüm oranı % 2-20 arasındadır

Beyindeki solunum merkezinin de etkilenmesiyle bu oranlar % 40′lara kadar çıkabilmektedir

Hastalığa yakalanan çocuklarda hafif ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, bulantı -kusma gibi her hastalıkta görülebilecek ortak bulgular mevcuttur

Bazı çocuklarda hastalık bu bulgularla sınırlı kalırken , bazılarında ise kalıcı felçler meydana gelmektedir

Felçler çok tipik olarak yumuşaktır

Yani kaslar sert ve kasılmış durumda değildir

Felçler genel olarak, çocuğun kendini ayağa kaldırmasında ve yürümesinde güçlük şeklinde ilk bulgularını verir

Çoğu hastada felç olan bacak ya da kolda duyu kaybı yoktur

İğne batırıldığında bunu hissederler

Bir yaşından büyük yaş grubundaki hassas çocuklar ve yetişkinler mikrobu kaptıklarında felç gelişmesi açısından daha büyük risk altındadırlar

Felç gelişen hastalarda ölüm oranı %2 ile % 20 arasında değişmekte ancak beyindeki solunum merkezinin etkilenmesiyle bu oran % 40′a kadar çıkabilmektedir

Çocuk Felcinden Korunma Yolu Nedir?
Çocuk felci hastalığının çiçek hastalığında olduğu gibi ülkemizde ve tüm dünyada kökünün kazınması için yoğun çalışmalar yapılmaktadır

Tedavisi bulunmayan , kalıcı sakatlıklar ve ölümlere neden olan bu hastalığın kökünün kazınması , ancak aşılanma ile mümkündür

Hem bu açıdan hem de virüsün çevremizde yaygın olarak bulunması nedeniyle çocuk felci aşılamasının önemi oldukça artmaktadır

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çocuk Felci Poliomyelit Çocuk Felci Nedir? Çocuk felci hastalığının nedeni, polio virüsü denilen bir mikroptur Tarihçe: 2000: Yabani poliovirus bulaşmasının 20’den fazla ülkede olmaması 2001: Yabani poliovirus bulaşmasının 10’dan fazla ülkede olmaması Dünya çapında sertifikasyon-standardının denetlenmesi 2002: Yabani poliovirus bulaşmasının sonlandırılması 2003: Kalan son global rezervuarların saptanması 2005: Polio eradikasyonun sertifikalandırılması (kaynak: Global Polo Eradikasyon Girişimi, Stratejik Plan 2001-2005) 2000 29 Ekim: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi poliodan arınmıştır 27 Eylül: New York, Global Polio Ortakları Zirvesi 2001-2005 Polio Eradikasyonu için Stratejik Planı kabul etmiştir 1999 11 Ekim: Aventis Pasteur Afrika’da savaştan kırılmış beş bölge ve ülke için 50 milyon doz aşı bağışlamıştır İlkbahar: Angola’daki polio salgını sırasında, 800’den fazla çocuk hastalanmış ve 50’si ölmüştür 1998 Melik Minas (Türkiye) DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki son polio kurbanıdır 1997 Mart: Mum Chanty (Kamboçya’da 15 aylık bir kız) DSÖ Batı Pasifik Bölgesi’ndeki son polio kurbanıdır 1996 Yaz-Sonbahar: Arnavutluk’taki bir salgın çocuk ve genç erişkinler arasında 139 polio olgusuna neden olurken, komşu Yugoslavya (24 olgu) ve Yunanistan’a (5 olgu) yayılmıştır Ağustos: Nelson Mandela Polio’yu Afrika’dan Kovalım kampanyasını resmi olarak başlatmıştır 1995 Çin’deki son polio olgusu Hindistan’da ilk Ulusal Aşı Günleri organize edilmiş, 87 milyon çocuk aşılanmıştır 1994 29 Eylül: DSÖ’nün Amerika Bölgesi poliodan arınmıştır 1993 Aralık: Çin’de ilk Ulusal Aşı Günleri başlatılmıştır (80 milyon çocuk aşılanmıştır) Mayıs: Sudan’daki bir salgın sırasında 252 çocuk polio’ya yakalanmıştır 1992-1993 Hollanda’da, polio salgını 71 kişiyi etkilemiştir, bunların 70’i dini gerekçelerle aşılanmayı reddeden kişilerden oluşmaktadır; bu da aşılamanın tam olarak yapılamadığı durumlarda poliovirüs ithalinin hala bir tehdit oluşturduğunu kanıtlamaktadır 1991 Eylül: Luis Fermin Tenorio (Peru) isimli üç yaşındaki erkek çocuk Amerika kıtasındaki son polio olgusudur 1990 Dünya genelinde çocukların %80’inin aşılanması hedefine ulaşılmıştır 1989-1990 Çin’de polio salgını, yaklaşık 10,000 çocuğun etkilendiği bildirilmiştir 1988 Mayıs: Dünya Sağlık Birliği Toplantısı sırasında, DSÖ’e Üye 166 Ülke Global Polio Eradikasyon Girişimi’ni başlatmıştır Uluslararası Rotary, 120 milyon$ toplamak için başlatılan polio kampanyasında 247 milyon$ toplandığını bildirmişir 1985 Mayıs: Pan Amerikan Sağlık Organizasyonu (PAHO) Amerika kıtasında polioyu eradike etmek için bir girişim başlatmıştır 1980 Çiçek eradikasyonu DSÖ tarafından belgelenmiştir 1979 Somali’de dünyadaki son çiçek olgusu bildirilmiştir 1974 Dünya Sağlık Birliği temel aşıların tüm dünya çocuklarına ulaştırılması için Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI) önergesini kabul etmiştir 1967 DSÖ, bir aşının geliştirildiği ilk hastalık olan çiçek hastalığının eradikasyonu için bir kampanya başlatmıştır 1962 Mérieux Enstitüsü (günümüzde Aventis Pasteur) Albert Sabin’in Oral Polio Aşısının (OPV) üretimine başlamıştır 1961 Connaught Laboratuarları (Toronto, günümüzde Aventis Pasteur) OPV’nin en önemli uluslar arası üreticisidir 1959 Sovyetler Birliği’nde geniş kitlelerde OPV çalışmaları Albert Sabin attenüe polio suşlarından Connaught Laboratuarları için bir “tohum havuzu” oluşturmuş ve, böylece burada OPV üretimi başlamıştır 1957 Lyons’daki Mérieux Enstitüsü Pierre Lépine’in enjectabl polio aşısının üretimine başlamıştır 1954 Jonas Salk tarafından geliştirilen enjektabl polio aşısının (IPV) test edilmesi için yaklaşık 2 milyon çocuğun katıldığı Francis Saha Çalışması başlamıştır 1953 Toronto’daki Connaught Laboratuarları’nda geliştirilen sentetik üreme besiyeri, “Medium 199″ metodu kullanılarak maymun böbrek dokusu kültürlerinde poliovirüsün büyük miktarlarda üretilebileceği gösterilmiştir Connaught 1954’de Francis Saha Çalışması’nda kullanılmak üzere Salk aşısının geliştirildiği büyük miktardaki viral sıvının tek üreticisidir 1951 Polio virüsünün suşlarını tanımlamakla itham edilen İnfantil Paralizinin Tipini Belirleme Ulusal Vakfı Komitesi (ABD), üç ve yalnızca üç suş bulunduğunu ilan etmiştir Aşının her üçü için de koruma sağlaması gerekmektedir 1949 John F Enders, Thomas Weller ve Frederick Robbins sinir dokusu içermeyen kültürlerde virüs üreterek aşı geliştirilmesinin yolunu açmışlardır 1948 Nisan 7, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kurulması 1931 Burnet ve Macnamara birden fazla poliovirus suşu olduğunu kanıtlayarak bir suşa karşı bağışıklığın diğer suş(lar)a karşı koruyuculuk sağlamadığını göstermişlerdir 1916 Amerika Birleşik Devletleri’nin kuzeydoğusunda ortaya çıkan salgın 9,000’den fazla polio olgusuna yol açmıştır 1909 Karl Landsteiner, Erwin Popper ve Constantin Levaditi polionun bir virüs tarafından oluşturulduğunu ve ilk enfeksiyonun bağışıklık sağladığını göstermişlerdir Bu nedenle aşısı mümkündür 1905 İsveç’teki bir polio salgınında yüzlerce çocuk ölmüş ve binlercesi felçli kalmıştır Dr Ivar Wickman polionun bulaşıcı olduğunu ileri sürmüştür 1894 İlk polio salgını Amerika Birleşik Devletleri’nin Vermont eyaletinde belgelenmiş ve 119 çocuğu etkilemiştir 1840 Jacob von Heine hastalığın klinik tarifini yazarak buna “enfantil paralizi” adını vermiştir 1580-1350 BC Mısır’daki bir taş tablette bir bacağında gevşek bir felç olan bir rahip görülmektedir; bu da hastalığın bilinen en eski ipucudur Bulaşma: Çevre koşularının kötü olduğu yerlerde suların, besinlerin mikroplu dışkı ile kirlenmesi ve kalabalık ortamlarda havaya yayılan mikropların solunmasıyla bulaşır Vücuda girdikten sonra, bölgesel lenf düğümlerinde yerleşen virüs, günler sonra da kana karışmaya devam edebilir Bu kana karışmayla birlikte diğer ikincil bölgelere de yerleşim olur (kalp, deri, akciğer, karaciğer, beyin, omurilik) Polio virüsünün omurilik içine yerleşmesi en çok rastlanan durumdur Kuluçka süresi 10-14 gündür Bu süre sonunda ve ateşli hastalıktan sonra omurilik içinde hangi sinir hücreleri ve bağları tahrip olmuş ise o organda “felç” olarak adlandırılan durum başlar Hastalık genellikle belirtisiz ve sinsi gidişlidir Hafif ateş, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı-kusma gibi nezlede görülebilecek belirtiler ile ortaya çıkar Kimi hastalarda hastalık bu belirtilerle sınırlı kalırken kimilerinde de kalıcı felçler ortaya çıkar Çocuk ayağa kalkmakta veya yürümekte eskisine oranla daha fazla güçlük çekmeye başlar Felç olan bölgede (genellikle bacaklar) kaslar sert ve kasılmış değil, yumuşaktır ve duyu kaybı yoktur Bazı vakalarda solunum kasları ve diafragma da felce uğrayıp solunum güçlüklerine neden olabilmektedir Ölüm oranı % 2-20 arasındadır Beyindeki solunum merkezinin de etkilenmesiyle bu oranlar % 40′lara kadar çıkabilmektedir Hastalığa yakalanan çocuklarda hafif ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, bulantı -kusma gibi her hastalıkta görülebilecek ortak bulgular mevcuttur Bazı çocuklarda hastalık bu bulgularla sınırlı kalırken , bazılarında ise kalıcı felçler meydana gelmektedir Felçler çok tipik olarak yumuşaktır Yani kaslar sert ve kasılmış durumda değildir Felçler genel olarak, çocuğun kendini ayağa kaldırmasında ve yürümesinde güçlük şeklinde ilk bulgularını verir Çoğu hastada felç olan bacak ya da kolda duyu kaybı yoktur İğne batırıldığında bunu hissederler Bir yaşından büyük yaş grubundaki hassas çocuklar ve yetişkinler mikrobu kaptıklarında felç gelişmesi açısından daha büyük risk altındadırlar Felç gelişen hastalarda ölüm oranı %2 ile % 20 arasında değişmekte ancak beyindeki solunum merkezinin etkilenmesiyle bu oran % 40′a kadar çıkabilmektedir Çocuk Felcinden Korunma Yolu Nedir? Çocuk felci hastalığının çiçek hastalığında olduğu gibi ülkemizde ve tüm dünyada kökünün kazınması için yoğun çalışmalar yapılmaktadır Tedavisi bulunmayan , kalıcı sakatlıklar ve ölümlere neden olan bu hastalığın kökünün kazınması , ancak aşılanma ile mümkündür Hem bu açıdan hem de virüsün çevremizde yaygın olarak bulunması nedeniyle çocuk felci aşılamasının önemi oldukça artmaktadır