Temel Sindirim Organları

• Ağız
• Yutak
• Yemek borusu
• Mide
• İnce bağırsak
• Kalın bağırsak

Yardımcı sindirim organları [değiştir]

• Karaciğer (safra kesesiyle)
• Pankreas

Ağız

Vikipedi, özgür ansiklopedi


→

İnsan ağzı


Ağız, sindirim sisteminin giriş boşluğudur Bu boşlıkta, diş arkları ve dil bulunur

Anatomik özellikleri

Ağız boşluğunun sınırları:
Üstte : Damak (Paltum) bulunur Palatum, iki kısımdır; Önde Sert damakyumuşak damak (paltum molle) bulunur Sert damak, maksilla nın alt parçası olup ağız boşluğunu burun boşluğundanpalatinal kemik) tarafından oluşturulan gevşek ağız mukozasıdır Küçük dil (uvula palatina) yumuşak damağın arka kenarından arkaya doğru sarkar (palatum durum) arkada ayırır Yumuşak damak, os palatini (
Yanlarda: Yanaklar (Bucca)
Önde:

• Dudaklar (labia toris) bulunur Dudaklar, üst dudak (labyum superior) ve alt dudak (labium inferior) olmak üzere iki tanedir Dudakların çevrelediği yarığa "ağız yarığı (rima oris) denir

Altta: Ağız tabanı bulunur Ağız tabanı, dilin ekstrinsik kasları, submandibular ve sublingual tükürük bezlerini içerir Mandibula nın corpusu ise ağız tabanını çevreler
Ağız Boşluğunun Bölümleri:
1- Vestibulum oris: Diş dizisi(dental ark) ile dudaklar ya da yanaklar arasındaki bölüm
2- Cavitas oris proprium: Asıl ağız boşluğu; önde ve yanlarda dişlerle sınırlanmış olarak Boğaz geçidine (Isthmus faucium) kadar uzanan boşluk

Ağızın işlevleri

1- Sindirim sisteminin ilk açıklığı olup besinlerin alınarak, dişlerle mekanik, tükürükteki amilaz ile kimyasal olarak ilk sindiriminin başlatılması Ağızda bulunan dil organı, ayrıca tükürükle ıslanarak çözünmeye başlayan gıdaların tat duyusunu alır
2- Fonasyon (Konuşma): Konuşma esnasında ses çıkartmak için akciğerlerden gelen havaya, dil dudaklar ve dişler yardımıyla son şeklini verir ve konuşma sesleri oluşur
3- Solunum temel olarak solunum sisteminin giriş açıklığı olan Burun boşluğu (cavum nasi) nun görevidir Ancak, burun boşluğu tıkanıklıkları veya hava açlığı duyulan durumlarda ağız yardımcı bir solunum aygıtıdır
4- Ağız ve ağzı oluşturan ya da çevreleyen yapılar, yüz estetiğinin temel elemanlarıdır
Yutak


Yutak çizimi



Yutağın bölümleri


Yutak (Latince pharynx), sindirim kanalının, ağız ve burun boşluğunun arkasında yer alan bölümüdür

İşlevleri

Yutak, birçok organizmada hem sindirim sisteminin hem de solunum sisteminin parçasıdır
Hem havanın hem de besinin yutağın içinden geçmesinden dolayı, epiglottis adı verilen ve bağ dokudan oluşan bir kapak, yutma sırasında soluk borusununun girişini kapatarak besinin buraya kaçmasını önler İnsanlarda, yutak konuşmada da etkilidir

Bölümleri

Pharynx, geleneksel olarak üç bölüme ayrılır

• Nasopharynx, yutağın burun boşluğunun arkasında kalan kısmıdır
• Oropharynx, yutağın ağız boşluğunun arkasında kalan kısmıdır
• Laryngopharynx (hypopharynx), yutağın C3 ve C6 boyun omurları hizasında kalan kısmıdır

Yemek borusu, yenilen gıdaların ağızdan sonraki geçiş bölgesi
İçten dışa doğru örtü epiteli, düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur Boyu yaklaşık 25 cm, çapı 2 cm kadardır Besinler yemek borusundan geçerken yemek borusu peristaltik hareketler yapar Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır


Midenin anatomisi


Mide, büyük miktarda yiyeceklerin geçici olarak depolandığı organdır Rahatlıkla 15 litre sıvıyı içinde tutabildiği gibi, maksimum 4 litre sıvı tutma kapasitesi vardır
Midenin 3 ana bölümü vardır:
1-Fundus,2-Kardia3- Korpus (gövde) ve4-Antrum (midenin son bölümü) Mide, içine giren yiyeceklerin kimyasal ve fiziksel olarak parçalandığı bir yerdir Mide içini örten ve Mukoza denilen örtü dokudan sindirim sıvıları salgılanır Mide içinde yiyecek varsa, her 20 saniyede bir dalgalar meydana getirerek sıvı ile katıyı birbirine karıştırır (Kimus) Sonuçta krem kıvamında yarı sıvı bir materyel meydana gelir Meydana gelen karışım ince bağırsaklar tarafından emilecek seviyeye geldiyse, azar azar miktarlarda, pilor kanalını geçerek 12 parmak bağırsağına (Duodenum) geçer Sıvıların mideyi terk etmesi katılardan daha hızlıdır ve mideyi boşaltması yaklaşık 20 dakikayı alır Katı-sıvı karışımı materyelin mideyi terk etmesi ise yaklaşık 15 saati bulmaktadır
Mide salgı yapan bir organdır İç duvarlarında bulunan hücre ve bezler birçok önemli salgılar üretir: sindirim enzimleri, hormonlar, hidroklorik asit, intrensek faktör (B12 vitamininin ince bağırsak son kısmından emilmesi için bu faktörün varlığı şarttır) Mide kendi çıkardığı asitten kendini korumak için yapışkan, alkalen-bazik bir mukus da üretir

Mide iç yüzeyindeki epitel hücreler

Midede bulunan farklı hücre çeşitlerinden biridir ve midenin iç yüzeyinde yer alır Bu hücrelerin salgıladığı bikarbonat bakımından zengin mukus, midenin iç yüzeyinin aşınmasını ve mide özsuyundaki asidin bu dokulara zarar vermesini engellermidenize dikkat ediniz

Mide rahatsızlıkları [değiştir]

• Gastrit
• Ülser
• Reflü
• Mide kanaması

İnce bağırsak sindirim kanalının mide ile kalın bağırsak arasındaki kısmıdır 5 yaşından büyük insanlarda boyu 5-6 m arasındadır Üç kısma ayrılır: duodenum, jejunum ve ileum Mideden gıdalar duodenuma pilor veya pilorik sfinkter diye adlandırılan bir kas ile girerler Daha sonra ince bağırsak boyunca peristaltizm olarak adlandırılan kas kasılmaları ile hareket eder
İnce bağırsakta besinlerin emilimleri gerçekleşir Yağların ilk kimyasal sindirimi yapılır İnce bağırsağa gelen safra ve pankreasöz suyu ile yağların, karbonhidratların ve proteinlerin sindirimi tamamlanır Besinler ince bağırsakta en küçük moleküllerine kadar parçalanır Bu moleküllerin ince bağırsaktan kan damarlarına geçmesine emilim adı verilir İnce bağırsak, sindirim sistemimizde en çok besinlerin sindirildiği yerdir


Kalın bağırsak


Grey Anatomi atlasında karaciğer, mide ve kalın bağırsak çizimi


Sindirim sisteminin anatomisinde kalın bağırsak ince bağırsak ile anusçekumda çapı en geniştir, sonra kolon boyunca gittikçe daralır, anal kanaldan hem önce yer alan rektumda epeyce bir genişler arasındaki kısımdır Toplam uzunluğu 15 metre olup, sindirim sisteminin beşte birini oluşturur Başlangıcında yer alan
Kalın bağırsağın ince bağırsaktan farkı, çapının büyüklüğü, nispeten sabit konumu, keseli görünümü ve dışında yer alan peritonla örtülü yağ parçacıkları dır (appendices epiploicae) Uzunlamasına kas lifleri bağırsağı devamlı bir tabaka olarak kaplamak yerine üç uzunlmasına bant seklinde düzenlenmişlerdir
Kalın bağırsak, ince bağırsağı çevreleyerek etrafında bir kemer oluşturur İleumun sağ tarafında çekumdan başlar, sağ lumbar ve dan karaciğerinabdomenin karşı tarafına uzanır, tekrar kıvrılıp pelvise doğru aşağıya iner; orada gene kıvrılıp pelvisin arka duvarı boyunca uzanır ve anusta sona erer altına kadar yukarı doğru çıkıp oradan sola kıvrılır,
Kalın bağırsak çekum, kolon, rektum ve anal kanal olarak bölümlere ayrılırKalın bağırsak midenin altındadır