Karadeniz Bölgesi Coğrafi Özellikleri

Karadeniz Bölgesi Coğrafi Özellikleri
Karadeniz Bölgesi, yurdumuzun kuzeyinde, adını aldığı deniz boyunca bir şerit halinde uzanır Doğuda Gürcistan sınırından başlar, batıda Bilecik ve Adapazarı ovasının doğusuna kadar devam eder Karadeniz Bölgesi kapladığı alan bakımından üçüncü büyük bölgemizdir Büyük kısmı Kuzey Anadolu Dağları ile kaplanmıştır Dağlar doğuda oldukça yüksektir Yükseklik nedeniyle üstlerinde buzullara ve buzul şekillerine rastlanır Dağların enalçak kısımları orta bölümdedir Burada birbirinden uzaklaşan dağ sıraları arasına geniş vadiler ve ovalar sokulmuştur Bu durum, ulaşım imkânlarını artırmış veKaradeniz kıyılarıyla iç kısımlar arasındaki en elverişli yolların buradan geçmesini sağlamıştır Dağlar orta kısımlardan sonra birkaç sıraya ayrılarak batıda tekrar yükselirler Bölgenin kıyıları fazla girintili çıkıntılı değildir Bölgenin iklimi, dağların kuzeye bakan yamaçlarında ve kıyı kesiminde bütünüyle Karadeniz'in etkisi altındadır Karadeniz ikliminin en belirgin özelliği her mevsim yağışlı olmasıdır Kışlar fazla soğuk değildir Yazları ise hava sıcaklığı fazla yükselmez Nemli hava kütlelerinin, yağışı çoğunlukla kuzeye bırakması sonucu, dağların güney yamaçlarına daha az yağış düşer Bunun sonucu kuzeyde gür orman örtüsü görülürken, güney yamaçlarda orman seyrekleşir, hatta bazı alanlarda ortadan kalkar

Karadeniz Bölgesi'nde 1990 nüfus sayımına göre 8,5 milyon insan yaşar Nüfusyoğunluğu Türkiye ortalamasının altındadır Nüfusun az olmasının en büyük nedeni, yerleşme yönünden uygun olmayan Kuzey Anadolu Dağları'nın çok geniş alan kaplamasıdır Yerleşme dağınıktır Suyun bol ve tarım alanlarının parçalanmış olmasından köy yerleşmeleri dağınık ve küçük mahalleler halindedir Köy evleri tek tek veya gruplar halinde geniş bir alana yayılmıştır Çalışan nüfusun %80'den fazlası tarımsal faaliyetlerle uğraşır Doğu Karadeniz Bölümü'nde nüfusun bir kısmı fındık, çay, tütün, soya fasulyesi gibi tarım ürünleri işleyen endüstri kuruluşlarında çalışır Batı Karadeniz Bölümü'nde ise kömür ocakları ve demir-çelik endüstrisi halkın yoğun çalışma alanlarıdır Tarım olanaklarının kısıtlılığı endüstrinin gelişmemiş olması, birçok insanı yurtiçi ve yurtdışı göçe zorlamıştır Yurdumuzun en hareketli deprem kuşağı (Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı) bölgeyi batıdan, doğuya kat eder Arazinin çok engebeli, yamaçların dik olması ve yağışların fazlalığı bölgede çok sık heyelanlara neden olmaktadır

Bölgenin Bölümleri
Karadeniz Bölgesi, bazı farklılıklarla üç bölüme ayrılır: Bunlar Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz ve Batı Karadeniz bölümleridir

Doğu Karadeniz Bölümü:
Bu bölüm Gürcistan sınırından başlayarak Ordu'ya kadar devam eder Burası Karadeniz Bölgesi'nin en dağlık bölümüdür Doğu Karadeniz Dağları adını alan bu dağlar iki sıra halinde uzanır Deniz kıyısındaki birinci sırayı Giresun ve Rize Dağları oluşturur Rize Dağları üzerindeki "Kaçkar Dağı"nın yükseltisi 3932 myi bulur Kıyı ile iç kesimler arasındaki bağlantı ancak dağların geçit verdiği yerlerden sağlanır Bu geçitlerden biri olan Kalkanlı (Zigana); Karadeniz kıyılarını, Trabzon-Erzurum üzerinden İran'a bağlayan tarihi yolun geçtiği yer üzerindedir Birinci sırayı oluşturan dağların güneyinde, Çoruh ve Kelkit vadileriyle ayrılan ikinci bir dağ sırası yer alır Bu sırayı oluşturan dağlar Yalnızçam, Mescit, Kop ve Çimen Dağlarıdır Kop dağları üzerinde, kıyı ile iç kesimleri birleştiren "Kop Geçidi" yer alır Yukarıda belirtilen iki dağ sırası arasındaki Kelkit-Çoruh oluğu, Türkiye'nin en hareketli deprem kuşağı üzerindedir Ayrıca bol yağış ve dik yamaçlar ile, toprak yapısı, bölgede sık sık heyelan olmasına yol açar 1988 yılında Trabzon'a bağlı Çatak'ta meydana gelen büyük heyelan, birçok mal ve can kaybına sebep olmuştur Bölümün kıyı kesiminde tipik Karadeniz iklimi görülür Bu bölüm her mevsim yağışlıdır Rize yöresi yılda 2500 mm yağış alır Burası, Türkiye'nin en fazla yağış alan yöresidir Bol yağış nedeniyle gür ormanlar oluşmuştur

Türkiye'de kır nüfusunun en yoğun olduğu yer, Doğu Karadeniz Bölümü'dür Fakat yerleşme dağınıktır Toplu köyler azdır Dağınık yerleşmenin nedeni, ekilebilen alanların dağınık, küçük tarlalar halinde olmasındandır Bölümün büyük şehirleri kıyılarda toplanmıştır Bunlar Rize, Trabzon ve Giresun'dur Trabzon, tarihi İran yolunun denize ulaştığı yerde, modern bir limana sahip, bir ticaret ve kültür şehridir Kıyı kesiminin en önemli ürünleri mısır, çay, fındık, tütün ve patatestir Yurdumuz ormanlarının önemli bir bölümü de Doğu Karadeniz'de bulunur Bu nedenle orman ürünleri sanayi gelişmiştir Bunlardan Giresun yakınındaki Aksu Kağıt Fabrikası önemli bir sanayi kuruluşudur Kıyı dağlarının gerisinde iklimin sertleşmesi yağışların azalmasıyla coğrafi görünüm değişmeye uğrar Kıyıdaki yoğun nüfus,burada seyrekleşmiş, tarım ürünleri yaz kuraklığı nedeniyle buğday ve arpaya
dönüşmüştür Kıyıda görülen balıkçılık, burada küçük ve büyükbaş hayvancılığa yerini bırakmıştır Bu kesimdeki en önemli yerleşme merkezleri, Artvin, Gümüşhane, Bayburt ve fiebinkarahisar'dır Bölümün en önemli madeni, Artvin yakınlarındaki Murgul bakır yataklarıdır

Orta Karadeniz Bölümü
Ordu'nun doğusundan, Bafra ovasının batısına kadar devam eder Bölümü Orta Anadolu Bölgesi'ne doğru sokulmuştur Orta Karadeniz, Doğu Karadeniz Bölümü'ne göre birçok yönden farklılıklar gösterir Buradaki dağların yüksekliği, doğuya göre yarı yarıya düşer (1000 m- 1500 m ) Canik dağları adı verilen dağlar, geniş vadilerle yarılmış, üzerleri aşınarak plato görünümü almıştır Ayrıca, Bafrave Çarşamba ovaları kıyıda geniş düzlükler oluşturur Dağların bu durumu deniz ikliminin iç kısımlara sokulmasına imkân verir Fakat güneye gidildikçe karlı, soğuk bir karasal iklim ile bozkırlar görülmeye başlar Ayrıca bu yer şekilleri, kıyı ile iç kesimler arasında ulaşımın kolaylaşmasını da sağlamıştır Bölümün en önemli şehri Samsun'dur Samsun modern bir limana sahip, demiryolu bağlantısı olan bir sanayi, ticaret ve kültür şehrimizdir Samsun, Havza ve Amasya'nın Türk tarihinde önemli bir yeri vardır 19 Mayıs 1919' da MKemal Atatürk Kurtuluş Savaşını buradan başlatmıştır Ordu, Çorum ve Tokat bölgenin diğer illeridir Diğer önemli yerleşme merkezleri kıyıda Bafra, Çarşamba ve Ünye, İç kesimlerde Merzifon, Turhal, Zile ve Erbaa'dır Mısır, tütün, şeker pancarı en önemli tarım ürünleridir Amasya dolaylarında üzümbağlan geniş yer kaplar İç kısımlara doğru ise tahıl alanları görülür En önemli yeraltı kaynağı linyittir Kuzey Anadolu deprem kuşağının bir kısmı, bölümün içinden geçer

Batı Karadeniz Bölümü
Bafra ovasının batısından, Adapazarı ovasına kadar devam eder Güneyde genişleyerek Küre , Bolu, Ilgaz ve Köroğlu dağlarını içine alır Bu dağlar Orta Karadeniz dağlarına göre daha yüksektir Dağlar arasında Kastamonu, Bolu, Düzce ovaları yer alır Kıyı kesiminde yağış fazladır İç kesimlerde kar yağışları artar ve şiddetli soğuklar görülür Batı Karadeniz Bölümü sık nüfuslu yerlerden biridir Zonguldak, bölümün en büyük yerleşme merkezidir Gelişmesini çevresindeki zengin taşkömürü yataklarına borçludur Kömüre bağlı olarak, Karabük ve Ereğli'de kurulan demir şehrimi ormanlarının önemli bir bölümü de Doğu Karadeniz'de bulunur Bu nedenle orman ürünleri sanayi gelişmiştir Bunlardan Giresun yakınındaki Aksu Kağıt Fabrikası önemli bir sanayi kuruluşudur Kıyı dağlarının gerisinde iklimin sertleşmesi yağışların azalmasıyla coğrafi görünüm değişmeye uğrar Kıyıdaki yoğun nüfus, burada seyrekleşmiş, tarım ürünleri yaz kuraklığı nedeniyle buğday ve arpaya dönüşmüştür Kıyıda görülen balıkçılık, burada küçük ve büyükbaş hayvancılığa yerini bırakmıştır Bu kesimdeki en önemli yerleşme merkezleri, Artvin, Gümüşhane, Bayburt ve fiebinkarahisar'dır Bölümün en önemli madeni, Artvin yakınlarındaki Murgul bakır yataklarıdır

Türkiye Turizmindeki Yeri
Karadeniz Bölgesi dağları, ormanları, yaylaları, şifalı suları, plajları ve tarihi eserleriyle zengin bir turizm potansiyeline sahiptir Bolu, Ilgaz, Mengen dağları dağ turizminde, Doğu Karadeniz dağları ise yayla turizminde önemli bir yere sahiptir Yedi göller ve Abant gölü, Kızılcahamam kaplıcaları önemli sayıda ziyaretçi çekerTrabzon'daki Atatürk Köşkü ve Sümela Manastırı'nın, Safranbolu evlerinin ünü yurt dışına yayılmıştır Yaz aylarında havanın serin ve yağışlı geçmesi nedeniyle deniz turizmi kısıtlı olsa da Amasra, Abana, Akçakoca, Samsun plajları yine de yeteri kadar ilgi görmektedir