İstanbul'un Yeryüzü Şekilleri

İstanbul'un Yeryüzü Şekilleri
İstanbul oldukça engebeli bir arazi yapısına sahiptir Yüksek dağlar yoksa da, arazinin % 74’ü plato ve yaylalardan, % 16’sı dağlardan, % 10’a yakını da ovalardan ibarettir İstanbul, Avrupa ile Asya kıtaları arasında köprü görevi gören, bunların birbirine en çok yaklaştığı iki uç üzerinde kurulmuş bir şehirdir Bu uçlar Avrupa kıtasında Çatalca, Asya kıtasında ise Kocaeli; güneyden Marmara ve Bursa, güneybatıdan Tekirdağ ve kuzeybatıdan Kırklareli ile çevrilidir Şehrin adını aldığı ve Haliç ile Marmara arasında kalan yarımada üzerinde bulunan asıl İstanbul 253 km², bütünü ise 5712 km² 'dir Marmara denizindeki Adalar da İstanbul iline dahildir

Dağları
İstanbul il sınırları içinde yüksek dağlar yoktur Dağlar 1000 metre nin altındadır En yüksek dağı Yalova-Gemlik arasında Samanlı Dağları üzerindeki Beşpınar Tepesi (926 m)dir Asya kıtasında kalan topraklar daha yüksektir

Avrupa (Trakya) bölgesinde
Aydos Dağı (537 m), Kayışdağı (438 m), Alemdağı (442 m), Çatal Dağı, Dümen Tepe (257 m), Büyük Çamlıca (261 m), Küçük Çamlıca (229 m), Gürgencik Tepe (357 m), Yuşa Tepesi (201 m)dir

Avrupa (Trakya) bölgesinde
Istranca Dağları (Yıldız dağları): Karadeniz’e paralel olarak İstanbul’a doğru uzanır
Terkos Gölü'ne yaklaştıkça yükseklik azalır İstanbul ilinin dörtte üçüne yakını plato ve yaylalardan ibarettir Birçok akarsularla parçalanmıştır

Ovaları
İstanbul’da büyük ovalar yoktur Ova denilebilecek yerler, Akarsu vadilerinin göl veya denize yaklaştıkça genişlemesinden meydana gelmiş düzlüklerden ibarettir Alüvyonlu topraklarla zenginleşen bu yerlerde tarım yapılır Bunlar Karasu Vadisi, Sarısu Vadisi, Çakıl Deresi Vadisi, Riva Deresi Vadisi, Göksu Vadisi, Hiciv Deresi Vadisi ve Yatak Vadileridir

Akarsuları
İstanbul il sınırları içinde büyük nehir ve ırmaklar yoktur, fakat çok sayıda dereler vardır

Avrupa (Trakya) bölgesinde bulunan dereler:
Istranca Deresi: Istranca Dağlarının batı yamaçlarından çıkar Durusu’yu alarak Terkos Gölüne dökülür Terkos’u besleyen en büyük su kaynağıdır
Karasu: Büyük Çekmece Gölüne dökülen suyu bol ve uzunluğu 70 km olan bir deredir İnceğiz de, debisi çok olan bir deredir
Sarısu: 25 km uzunluğundadır Büyük Çekmece Gölüne dökülür
Çakıl Deresi: Büyükçekmece Gölüne dökülen küçük bir deredir
Sazlıdere: 40 km uzunluğundadır Küçükçekmece Gölüne dökülür
Nakkaş Deresi: Küçükçekmece Gölüne dökülen küçük bir deredir
Alibeyköy Deresi: 50 km uzunluğundadır Haliç’e dökülür Bu dere üzerinde Kağıthane bölgesinde Alibeyköy Barajı vardır
Kağıthane Deresi: Haliç’e dökülen küçük bir deredir Yazın kurur
Anadolu bölgesinde bulunan dereler
Göksu Deresi: Hereke yakınlarından çıkar Göksu bucağını geçerek Ağva yakınında denize dökülür İstanbul il sınırları içinde kalan kısmı 25 km’dir
Riva Deresi: Samandra’dan çıkarak Ömerli Barajına dökülen bu derenin uzunluğu 100 km’dir İstanbul’un en büyük akarsuyudur
Hiciv Deresi: Suyu çok boldur Uzunluğu 50 km’dir Şile yakınında denize dökülür
Sellimandra Deresi: Yalova batısında denize dökülür
Eyrek Deresi: Yalova Ovasını sular ve Marmara Denizine dökülür

Gölleri
İstanbul’un su ihtiyacını karşılayan göllerden Marmara Bölgesinin Trakya kesiminde İstanbul’un 50 km kuzeybatısında, Karaburun’un gerisinde bulunmaktadır Göle, Durusu Gölü de denilmektedir Kenarları girintili çıkıntılı olan gölün yüzölçümü 25 km2, en derin yeri on bir metredir Su toplama alanı 619 km2dir

Terkos Gölü: İstanbul’un içme suyunun büyük kısmını karşılayan bu göl, il merkezine 50 km
Büyükçekmece Gölü: Yüzölçümü 10 km2dir Derinliği az olup, bazı yerleri 1 m’den aşağıdır Denizle bağlantısı kesilerek İstanbul’un içme suyu ihtiyacını karşılamak için baraj gölü haline getirildi
Küçükçekmece Gölü: Yüzölçümü 14 km2dir İstanbul’un 15 km batısındadır Nakkaş Deresi, Sazlı Dere ve Eşkinoz Deresi ile beslenir Suyu hafif tuzludur En derin yeri 20 m’dir Göl bir dereyle denize birleşmiştir Etrafı temizlendiğinde turizm bakımından İstanbul’un en güzel yerlerinden biri olmaya namzettir
Ömerli Baraj Gölü: Riva Deresi üzerinde kurulmuş, 54 metre yükseklikte ve 23 km2 yüzölçümünde bir barajdır İstanbul’un içme suyunun bir kısmını temin eder
Alibeyköy Baraj Gölü: Alibeyköy Deresi üzerinde içme suyu için yapılmıştır Yüksekliği 295 m, yüzölçümü ise 166 km2 dir