09-06-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Meke Gölü Nasıl Oluşmuştur? Meke Gölü Hakkında Bilgi
Meke Gölü Nasıl Oluşmuştur? Meke Gölü Hakkında Bilgi
Meke Krater Gölü, Konya'nın Karapınar ilçesinde, sönmüş bir volkan kraterinin suyla dolmasıyla oluşan ve ortasında adacıklar bulunan göl Karapınar-Ereğli yolunun 7 km'deki sapaktan 2 km içerdedir Göl ve birincil krater çukurunun uzunluğu 800 m, genişliği 500 m dir 12 metre derinliğindedir
400 milyon yıl önce (Pleistosen çağda) volkanik patlama sonucu oluşan bu krater (piroklastik koni), zamanla suyla dolarak göle dönüşmüş ve daha sonra, günümüzden 9000 yıl önce ikinci bir volkanik patlama ile gölün ortasındaki ikinci volkan konisi oluşmuş, zamanla o da suyla dolarak ikinci bir göle dönüşmüştür
Meke Gölü deniz seviyesinden 981 m yüksekliktekidir Ana Meke'nin ortasında bulunan ve su seviyesinden 50 m yükseklikte olan volkan konisindeki göl 25 m derinliktedir ve suyu tuzludur Meke Maarı 2005 tarihinde Ramsar Sözleşmesi'nin listesine dahil ettirmiştir Adayı oluşturan volkanik kütlenin yapısı, en şiddetli yağmurları bile hemen emecek yeteneğe sahiptir Meke'nin biçiminin binyıllardır bozulmamasının nedeni budur Ama son yıllarda Konya havzası'ndaki yeraltı sularının bilinçsiz tüketimi yüzünden yaz aylarında tamamem kurumaktadır
Nasıl oluştu?
1 derecede doğal sit alanı olan göl, iç içe 2 krater gölünü barındırıyor Göllerin oluşumu şöyle: 5 milyon yıl önce volkanik patlamayla oluşan krater, zamanla suyla dolarak göle dönüştü Daha sonra ikinci bir volkanik patlama meydana geldi ve gölün ortasındaki ikinci volkan konisi oluştu Zamanla o da suyla dolarak ikinci bir göle dönüştü Bir ada olarak ana mekenin ortaya çıkmasını izleyen dönemlerde çeşitli patlamalarla bir bölümü ana koniye bitişik, bir bölümü de ada halinde olmak üzere 7 tane küçük meke daha ortaya çıktı
Göl iki zamanlı volkanik bir krater gölüdür Göl I zamanda 4 km çapında, yuvarlak bir çöküntü alanı içerisinde oluşmuş, ikinci bir püskürtme ile göl içerisinden sekonder denilen yükselmeler meydana gelmiştir Bu oluşumdan sonra da gölün ortasında, 1 500 m genişliğinde, göl düzeyine göre 140 m yüksekliğinde proklastik oluşumlu volkanik Meke Tepesi bulunmaktadır Bu jeolojik oluşumlar bununla da tamamlanmamış, sonraki evrelerde çeşitli patlamalar meydana gelmiş ve burada Parazit Koni denilen yedi küçük tepe (meke) daha meydana gelmiştir Jeomorfolojide bu tip oluşumlara Kaldera ismi verilmekte olup, iç içe gelişmiş volkan bacası anl***** gelmektedir Tepenin ortası içeriye doğru obruk şeklinde çöküktür Günümüzde bu tepe volkan küllerinin sönmesinden ötürü bakır rengini almıştır Göl çevresinde ve tepenin üzerinde yanık volkan küllerinin renkleri, külleri açıkça görülmektedir
Meke Gölü’nün derinliği 12 m yi geçmemektedir Deniz seviyesinden yüksekliği de 985 m yi bulmaktadır Gölün yüzölçümü 0 5 km2’dir Gölün magnezyum ve sodyum sülfattan oluşmuş su kaynakları yeraltından kaynaklanmaktadır
Tarih boyunca Meke Gölü ve çevresi Karamanoğulları’nın, Osmanlı Devleti’nin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tuz ihtiyacını karşılamıştır O dönemlerde bu amaçla kullanılmış eski yapılara ait kalıntılar göl çevresinde görülmektedir Yolun batısında Tekel işletmesinin eski tuz depoları, müştemilat yapıları bulunmaktadır Gölün doğusunda 10-15 m uzaklıkta tatlı su kuyusu bulunmaktadır Gölün batı yakası ise oldukça dik ve keskin kayalıklarla kaplıdır
Geçen yıl yaz aylarında yeterli yağış almadığı için kuruyan, bazı bölgeleri de bataklık haline gelen Meke Gölü’nün imdadına kışın yağan yoğun kar yağışı yetişti Yağan bahar yağmurları ve eriyen karlarla birlikte gölün su seviyesi yükseldi ‘Dünyanın nazar boncuğu’ olarak nitelendirilen göl kuruma tehlikesini atlattı Yaz aylarında flamingoları ağırlayan Meke Gölü’nün bir benzeri ise yalnızca Kanada’da bulunuyor Geçen yıl gölü besleyen yeraltı sularının çiftçilerce tarımda kullanılması ve çevresinin korunmaması nedeniyle göl, bütün güzelliğini yitirmişti Bunun üzerine gölde yaşayan flamingo sürüleri de başka sulak alanlara gitmişti Öte yandan Meke Gölü’nün yakın bölgelerinde orman oluşturma çalışmaları devam ediyor Bu çerçevede bölgeye geçtiğimiz dönemde 300 bin ağaç dikildi Meke krateri, 25 metre derinlikte gölün yüzeyinde bir koni gibi yükseliyor Meke’nin üzeri kızıl kahverengi, mor, kırmızı ve siyah renkli volkanik taş parçaları ile kaplı Bu renkler kraterin bir volkanik dağ olduğunu ele veriyor Volkanik taşlardan oluşan krater, şiddetli yağmur sularını da emiyor Bilim adamlarınca 5 milyon yıl önce bir volkanik patlama sonucu oluştuğu bildirilen göl, taban suyuyla besleniyor Gölün ikizi ise Kanada’da bulunuyor
|
|
|