Georg Lukacs Kimdir? (1889-1975)

Georg Lukacs Kimdir? (1889-1975)

Georg Lukács, 13 Nisan 1885'te Budapeşte'de doğdu; 4 Haziran 1971'de aynı yerde öldü Lukacs, Batı Marksizminin ünlü isimlerinden Macar Marksist filozof ve edebiyat bilimcisidir Marksizmi Hegelci anlamda yeniden değerlendirmiş ve geliştirmiştir Ernst Bloch, Antonio Gramsci, Karl Korsch ile birlikte Lukacs, 20yüzyılın ilk yarısında, Marksist felsefe ve Marksist teorinin yeniden oluşturulmasında en önemli isimlerden biri olmuştur

Lukacs belirgin bir şekilde Ortodoks Marksizm savunusu yapar, ancak metinleri bu anlamdaki Marksizm anlayışının her zaman sınırlarını aşmıştır Özellikle Marksist sınıf kuramını ve bu kuramın bilinç ile ilgili yönünü geliştirmiş, sınıf bilinci teorisi ile her zaman konuşulan bir isim olmuştur Bu konu İdeoloji teorisi bağlamında her zaman önemli bir alan olmuştur Yabancılaşma ve fetişizmi konuları da Lukacs'ın özellikle belirli bir dönem esas konuları durumundadır Öte yandan Lukacs bir edebiyat bilimcisi ve eleştirmenidir Bu noktada etkili olacak ölçütler ve kavramlar geliştirmiştir

Eserleri

- Tarih ve Sınıf Bilinci, Belge yayınları, çeviren: Yılmaz Öner
- Marksist İmgelem, Yeni Hayat Kütüphanesi, çeviren: Veysel Atayman
- Lenin'in Düşüncesi/Devrimin Güncelliği, Belge yayınları, çeviren: Ragıp Zarakolu
- Roman Kuramı, Metis yayınları, çeviren: Cem Soydemir
- Estetik I, Payel yayınları, çeviren: Ahmet Cemal
- Estetik II, Payel yayınları, çeviren: Ahmet Cemal
- Estetik III, Payel yayınları, çeviren: Ahmet Cemal
- Avrupa Gerçekciliği, Payel yayınları, çeviren: Mehmet HDoğan
- Aklın Yıkımı (1 Kitap), Payel yayınları, çeviren: Ayşe Tekşen Kapkın
- Aklın Yıkımı (2 Kitap), Payel yayınları, çeviren: Ayşe Tekşen Kapkın

Hukuk felsefesi fakültesinde doktorasını yapmış olan Macar bilimsel maddeci filozof, estetikçi ve edebiyat kuramcısı Georg Lukacs, yaşamının birçok yılını yurt dışında geçirmiş, 1919'da geçici cumhuriyette öğretim sorumlusu olmuş, Macar devriminin yenilgiye uğramasından sonra Viyana'ya geçmiş, 1930-45 yılları arasında Moskova ve Berlin'de bulunmuş, faşizmin Macaristan'da yenilgiye uğramasından sonra yeniden Budapeşte'ye dönerek estetik ve kültür kuramı profesörü olmuş, 1956 yıllarında ise, bulunduğu kültür bakanlığı görevinden çekilmiştir

Lukacs'in felsefi ve edebiyat eleştirel çalışmaları, 19 ve 20 yüzyılların birçok kuramsal kaynaklarına ve düşünce akımlarına dayanır Daha, 1908'de, şair ve yazar Bela Balazs'la birlikte «Batı
Lukacs bu yıllarda, ilk kez «Estetik
Lukacs'ın bilimsel maddeciliğe geçişi Macar devrimi sırasına rastlar

Geçici hükümetin kültür sorumlusu görevini yürütmesi yanısıra, siyasal sorumlu olarak karşı devrimci Romen birliklerine karşı cepheye de giden Lukacs, ödünsüz tutumu ve kazandığı entellektüel saygınlıkla kısa zamanda geçici hükümetin başlıca kişileri arasında yer alır Burjuva-liberal bir düşünürlükten (eski felsefi görüşleri ile kuramsal tutumundan doğal olarak büsbütün kurtulamamış olmakla birlikte) toplumculuğa geçişinin bir anlatımına, devrim sırasında yazdığı Ethik ve Taktik'te (1919) rastlanır Bu elkitapçığında, Lukacs, daha önce Kant ve Fichte'den etkilenmiş olduğu ethik görüşleri köktenleşmiş bir biçimde devrimci mücadeleye uygulamaya çalışır

Geçici hükümetin yıkılmasından sonra Viyana'ya geçen Lukacs, burada Sınıf Bilinci ve Tarih (1923) adlı kitabını kaleme alır Bu kitabında Lukacs daha önceki anlayışlarından ileriye doğru önemli bir adım atmış olmakla birlikte, Hegel'cileştirilmiş bir diyalektik ve maddecilik anlayışına bağlı kalır Burada başlıca konu, «bilincin şeyleştirilmesi
Bu kavramların aynı kefeye konuşu, nesnel olarak varolan ne varsa tümünün şeyleşme içine alınışı, Lukacs'ın işçi sınıfının gerçek rolünü ve gelişmesini ortaya koymasını önlemişti

Lukacs, bu yazısında, «şeyleşme 1928'de ise Lucask, Macaristan'daki siyasal ve iktisadi durum ile bu yolda partîye düşen görevlere ilişkin tezler üstünde çalışmıştır; Landler'in kuramsal ve siyasal anlayışıyla yakından bağıntısı olan bu tezlerde, Lukacs'ın daha önceki sol radikal bakış açısını bıraktığı görülür Dogmatik güçsüzlüklerine karşın, bu program, halk cephesi siyasetinin taktik ve stratejinde ileri bir adımı oluşturur Lukacs, 1930'da Moskova'da Sovyet edebiyatının gelişimine ilişkin kuramsal sorunlarla bir yıl uğraşmıştır; Lifschiz'le dostluğu ve işbirliği bu zamanlarda başlar Berlin'e döndükten sonra, Lukacs, Brecht'le çatışmaya girmiştir Avangartçılığın dışlanışından, esinlenen temizlik mi," Yantutarlılık mı?


Lukacs, 1945'te Macaristan'a dönerek, daha önceden başlamış olduğu çalışmalara burada devam etmiştir; Macar edebiyatına ilişkin yeni sorunları incel'eyişi bu yaratım dönemine rastlar Daha sonra da, Şolohkov, Fadeyev, Makarenko gibi Sovyet edebiyatının önde gelen yazarlarının yapıtlarına ilişkin çözümlemeler yapmıştır 1954'de ise, faşizm ile akıldışıcılığın öntarihine, tarihsel ve kuramsal kaynaklarına inen «Aklın İmhası
Lukacs'ın yapıtları, bilimsel maddeciliğin belli bir gelişim dönemine karşılık verir Birçok görüşleriyle düşünceleri üstünde sert tartışmalar yapılmış olmakla birlikte Lukacs, yaşamının sonuna kadar, bilimsel dünyagörüşüne bağlı olarak kalmıştır