Cebriyye:

CEBRİYYE:
Hicrî birinci asrın sonlarında ve ikinci asrın başlarında Cehm bin Safvân tarafından ortaya çıkarılan bozuk yol Buna mürcie fırkası da denir
Cebriyye fırkası; "İnsan aslâ bir iş yapmaz, cansızlar gibi hareket eder İnsanın kudreti, kastı, ihtiyârı (isteği) yoktur İnsanlar iyi iş yapınca sevâb kazanmaz, kötü işlerine azâb yapılmaz Kâfirler günâh işleyenler mâzûrdur, mes'ûl olmazlar Çünk ü insanın her işini yalnız Allah yapıyor İnsan istese de istemese de günah yaratıyor ve insan günâh yapmaya mecbûrdur Günah insana zarar vermez Âsî, fâsık kimseler azâb görmeyecektir" diyorlar Cebriyyenin bu sözleri küfürdür ve hepsi mel'undur Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem; "Mürcie mezhebinde olanlara yetmiş peygamber lânet etmiştir" buyurdu (İmâm-ı Rabbânî)
Cebriyye fırkası mensûblarının dediği gibi insanda irâde ve ihtiyâr olmasaydı, kötülükleri günâhları Allahü teâlâ zor ile yaptırsaydı, eli-ayağı bağlanıp dağdan aşağı yuvarlanan kimse ile yürüyerek etrâfını seyrederek inen kimsenin hareketlerinin bir birlerinden farklı olmaması gerekirdi Hâlbuki birincinin yuvarlanması cebr ile, ikincisinin inmesi irâde ve ihtiyâr ile (kendi isteğiyle) olmaktadır (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)