İnce Buz Üzerinde

Ağustos 1881'de doğabilimci John Muir, Kuzey Kutup Bölgesi'nde kaybolmuş üç gemiyi bulmak için Thomas Corwin adlı gemiyle Alaska'dan yola çıktı Barrow Burnu açıklarında üç kutup ayısı fark eden Muir daha sonra onlar için, "Harika yaratıklar Yağlı ve güçlü görünümleriyle, donmuş vahşi tabiatın ortasında dayanıklılıklarıyla neşe saçıyorlar" diyecekti
Eğer Muir yakın dönemlerin herhangi bir ağustos ayında Barrow Burnu açıklarında yolculuk yapıyor olsaydı, donmuş vahşi doğanın ortasında yaşayanları değil, açık sularda yüzen ve çok değerli yağ rezervlerini yakan kutup ayılarını görürdü Neden mi? Çünkü ayıların deniz buzundan oluşan habitatları yok oluyor Üstelik büyük bir hızla
Kutup ayıları hava, buz ve suyun buluştuğu Kuzey Kutup Bölgesi'nde yaşamlarını sürdürüyor Zorlu çevre koşullarına son derece iyi uyum sağlayan bu hayvanların çoğu, yaşamını deniz buzu üzerinde, yıl boyunca avlanarak geçiriyor ve anakaraya sadece yavrulamak amacıyla çıkıyor Genellikle halkalı ve sakallı foklarla besleniyorlar, ancak bazen mors ve hatta beyaz balina da avlıyorlar
Deniz buzu, Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki deniz yaşamının temel taşı Büyük, küçük ve küçücük kanallar ve tünellerle delik deşik olmuş buzun altında ve hatta içinde, yaşamsal önem taşıyan organizmalar yaşıyor Trilyonlarca diyatom, zooplankton ve kabuklu, buzun içinde serpilmiş karabiber taneleri gibi gelişigüzel yayılmış halde Baharda buzdan geçen güneş ışığı denizyosunlarının miktarında bir patlamaya neden oluyor Dibe çöken alg, sığ kıta sahanlığı sularında içinde deniztarağı, denizyıldızı, kuzey kutbu morinası, fok, mors -ve tabii kutup ayısı da- olan bir besin ağı için uygun ortam sağlıyor
Uzmanlar, 19 alt popülasyona ayrılan kutup ayılarının dünya genelinde sayılarının 20-25 bin arasında olduğunu tahmin ediyor En uzun süredir araştırılanlar, Svalbard'da, Beaufort Denizi ve Hudson Körfezi'ndeki ayılar Yazın buzulları eriyen ve sonbaharda kıyı şeridine kadar donan Hudson Körfezi'nin batısı, bu hayvanların ne kadar zor durumda olduğunun ilk fark edildiği yer
Hali hazırda Kanada Yaban Hayatı Hizmetleri'nden emekli olan ve 1970'li yılların sonlarından bu yana bölgedeki kutup ayılarını izleyen isim Ian Stirling'di Stirling, kutup ayılarının baharda ve yaz başlarında yani deniz buzunun parçalanmaya başlamasından önce foklarla beslendiğini ve buz eriyince kıyıya çıktığını gözlemlemişti Her şeyin yolunda gittiği yıllarda, buzun kırılıp parçalandığı dönemde ayılar kalın bir yağ tabakasına sahip oluyordu Kıyıya çıkan ayılar, yalancı kış uykusu olarak bilinen ve depoladıkları yağı korumak için metabolizmalarının yavaşladığı bir aşamaya geçiyordu "1990'ların başlarına kadar Hudson Körfezi'ndeki ayılar," diyor Stirling, "Buzulların eridiği yaz ve sonbahar mevsimi boyunca yiyecek olmadan dayanabiliyorlardı, çünkü baharda deniz buzu üzerinde bol bol avlanma olanakları vardı"
Yıllar süren gözlem çalışmaları sırasında, Stirling ve meslektaşı Andrew Derocher endişe verici bir durumun farkına varmaya başladı Sayılarında bir değişiklik olmamasına rağmen ayıların zayıflamaya başladığını gördüler Hudson Körfezi'nin batısında yaşayan ayılar, fok avladıkları kritik haftaları kaçırıyorlardı



Norveç'in Svalbard Takımadası açıklarında bir kutup ayısı, yaz deniz buzundan bir sal üzerinde ilerliyor Deniz buzu, Kuzey Kutup Bölgesi yiyecek zincirinin en tepesinde bulunan bu hayvan için çok önemli bir yaşam alanı Ancak havanın ısınması daha uzun buzsuz dönemler yaratarak ayıları zorluyor



Dişi bir kutup ayısı Svalbard açıklarında temmuz sonlarındaki deniz buzu üstünde yavrularını emziriyor



Kıyıdaki erkek ayı, bir balina omurgasını inceliyor Halkalı ve sakallı fok ve bazen de mors avlayarak edindikleri yağ rezervleri, az yiyecekli yaz ayları boyunca ayılara yaşam kaynağı olacak



Kutup sumrusunun saldırı uçuşuna aldırmayan Hudson Körfezi sahilindeki aç ayı, kuş yumurtası ararken enerjisini idareli kullanıyor Ayılar, biyolog Ian Stirling'in, yaz mevsimi boyunca azalan deniz buzuyla zayıflayan ayılar ve daha ufak yavrular arasında ilişki kurduğu bu körfezin kıyılarına hapsoluyor



Svalbard açıklarında bir yavruyu yiyen erkek kutup ayısı -yiyeceğin az olduğu dönemler böyle bir davranışı öne çıkarabilir



Fotoğrafçı Florian Schulz, Svalbard'daki bir erkek ayının (arka planda) iki yavrulu bir dişiyi izlediğine tanık oldu



"Dişi, diğer ayıyı görünce yavrularına hırıldadı ve onlar da kulaklarını kısıp koşmaya başladılar," diyor Schulz Yavrular yüzen buz kütleleri üzerinden atlayarak kurtulmayı başardıktan çok sonra bile koşmaya devam ettiler

Yazı: Susan McGrath
Fotoğraflar: Florian Schulz