Turizmde Bahşiş Kavramı Yok Oldu

Turizm birçok sektörün yüzünü güldürürken, madalyonun bir de diğer yüzüne bakmak gerekiyor Turizmin içinde bulunduğu gelişim henüz çalışanların yüzünü güldürmüş değil

Türkiye genelinde turizm sektöründe yaklaşık 665 bin kişi istihdam ediliyor Sadece Antalya'daki tesisler 275 bin kişinin geçim kaynağı Büyük bir kısmının ortak sıkıntısı ise yılın sadece belli bir bölümünde iş sahibi olmaları

Yedi ayı kapsayan süre için artan turist sayısı onları çok fazla ilgilendirmiyor Onların en büyük isteği 7 ay boyunca yaşanan hareketliliğin 12 aya yayılması Çalışanların bir kısmı her sezon bitiminde işsiz kalma korkusuyla başka sektörlere transfer olurken diğer bir kısım da sürekli iş değiştirmek zorunda kalıyor Sürekliliğin olmaması çalışanların kariyer planları yapmasını engellerken, otel sahipleri de yüksek devir daimden nasibini alıyor Otel sahipleri nitelikli eleman sıkıntısı yaşadıklarını söylerken, personelin bir diğer sıkıntısı ise her şey dahil sistemi Sistemin paralı değil, parasız turisti otellere çektiğini savunan personel, bahşiş kavramının yok olmasından şikayetçi

'Turist bizden para isteyecek konumda'

Bugün bir tatil köyünde ortalama 30 oda temizleyen bir kat görevlisinin aldığı maaş 400-450 YTL civarında Bu rakam ön bürolarda çalışanlar için ise 700-800 YTL'ye çıkıyor Bu şartlarda, çoğu asgari ücretle çalışan otel personeli için bahşiş önemli bir gelir kapısı niteliğinde Buna karşın, son yıllarda Antalya bölgesinde artan Rus pazarı otel personelini bahşişsiz bırakıyor "Parasız turist neredeyse bizden para isteyecek konumda" diyen barmenler her şey dahil sisteminin kendilerini bir musluğa çevirmesinden yakınırken, kat görevlileri ise odaların berbat durumda olmasından şikayetçi Personel, "Her şey dahil sistemi sektördeki bahşiş kavramını yok etti Para olmazsa, nitelikli hizmette yok" diyecek duruma gelmiş Öte yandan sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada bahşiş turizm çalışanları için çok önemli bir gelir kapısı Özellikle restoran ve oda hizmetlerinde önemli bir yer tutan bahşiş pazarının da kendi içinde kuralları var Mesela Japonlar odadan ayrılırken bırakacakları dolarları kibarca yastık altına yerleştirirken, İtalyanların muzurca bir yerlere sakladıkları paraları bulmak gerekiyor

Aşçılık sanatı yerini hamallığa bırakıyor

Aşçılarıyla ünlü Bolu Mengen'li Naci Doğtürk 32 yıldır mutfaklarda çalışıyor Turizm sektöründe ise 24 yıldır hizmet veren Doğtürk, sektörün gidişatı konusunda endişe eden binlerce personelden sadece biri Her şey dahil sisteminin en büyük zararı mutfaklara verdiğini söyleyen Doğtürk, "Bu sistemde bizim sanatımızın önemi giderek azaldı Artık sadece boşalan yemek tabaklarını doldurup boşaltıyoruz İşimizin hamallıktan farkı kalmadı" diyor Sektörde kalifiye eleman sıkıntısı olduğunu belirten Doğtürk "Eskiden otel sayısı daha azdı ama personel kalitesi daha yüksekti Şimdi ise oteller çoğaldı, rekabet arttı ve kalifiye eleman sıkıntısı yarattı" diyor Eskiden 10 müşteriye 1 personel düşerken ,şimdi 100 müşteriye 1 personel düştüğüne işaret eden Doğtürk, sektörde çalışma süresinin 7 ay olmasının da turizmi cazip sektörler listesinden çıkardığını belirtiyor

Mutfaklarda yabancı hayranlığının etkisinin çok fazla görüldüğünü söyleyen Doğtürk, "Otel mutfakları Japon, Fransız, İtalyan, Meksika mutfakları ile karmakarışık bir duruma geldi Kendi kültürümüzü sunmamız gerekiyor ama yabancı hayranlığı yüzünden bunu uygulamıyoruz " diye konuşuyor Doğtürk, Türk yemeklerinin yabancı turistlere ağır geldiği için hafif yemekler yaptıklarını, bu nedenle ancak haftada bir gece Türk gecesi düzenlediklerini söylüyor

Nitelikli eleman sıkıntısı var referans sistemi işletilmeli

Belek Attaleia Tatil Köyü Genel Müdürü Thomas Baertl ise insan kaynakları konusunda turizm sektöründe kat edilmesi gereken çok yol olduğunu söylüyor 10 yıldır farklı ülkelerde turizm sektöründe üst düzey yöneticilik yapan ve Türkiye'ye bu yıl gelen Baertl, Antalya bölgesinde eleman havuzu olmamasının ve referans sisteminin işlememesinin işleri zorlaştırdığına işaret ediyor Yeni ekibini kurarken nitelikli eleman sıkıntısı yaşadığını söyleyen Baertl, "Bugün benden ayrılan personel yarın yanımdaki otelde iş bulacağını biliyor O yüzden servis standartlarına özen göstermiyor Referans sisteminin oturmamış olması da personelin daha rahat davranmasına sebep oluyor" diyor Türk eğitim sisteminde ise sadece Türkiye'nin gerçeklerinin öğretilmesinin Türk gençlerinin dünyadaki şansını azalttığını savunan Baertl, "Bu yıl sadece Dubai Palm İsland 50 bin yabancıyı işe alacak Verilecek turizm eğitiminde buradaki gençlerin dünya standartlarını yakalaması hedeflenmeli Dışarıda bir dünya var ve Türk turizminin çalışanları devasa turizm sektöründeki fırsatlardan yeterince faydalanmıyorlar" diye konuşuyor

İstihdam süresinin sınırlı olması kalifiye açığı yarattı

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kemal Özgen ise "Şubatta işe alıp ekimde işten çıkardığınız personelden alacağınız verim ve hizmet kalitesi bellidir Personelin bu durumdan kurtarmak için işten çıkarmalar yerine farklı metodlar uygulanabilir Ancak tabii ki asıl çözüm insanların 12 ay güvenle işe gidip gelmelerini sağlayacak ortamı yaratabilmekten geçiyor" diyor Sektöre kalifiye eleman yetiştirmek için bir altyapı olmamasının da önemli bir sorun olduğunu söyleyen Özgen, "Yeterli turizm okulu yok, h albuki bu bölge turizm okulları için bir merkez haline gelebilir Bunun için elimizi taşın altına koyduk Antalya Organize Sanayi Bölgesinde bir turizm okulu açacağız" diye konuşuyor