Göktürkler Ve Hunlar Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-02-2012

Göktürkler Ve Hun Devletleri

Hunlar ,Göktürkler ve Uygurlar ilk Türk Hukuk anlayışını ve ögelerini ortaya koyan devletlerdir

Hunlar,Göktürkler ve Uygurlarda kamu hukuku-özel hukuku ayrımı başlamıştır

Orhun Anıtları ve Kutadgu Bilig gibi kaynaklar ilk Türk hukuk kaynaklarıdır

Bu kaynaklardan az da olsa bazı bilgiler günümüze ulaşmıştır

Bu dönemde hukukun yazılı olmaktan çok, örf ve adete dayalı oluşu gözlenir

Göktürk Devletinini yeniden canlandıran îlteriş Kağan'ın büyük oğlu olan Bilge Kağan aynı zamanda Türk dilinin en eski örneklerinden Orhun Anıtlar'ından bazılarım diktiren Göktürk kağanıdır

Babası öldüğünde sekiz yaşındaydı

Amcası Kapağan Kağan döneminde kendisinden bir yaş küçük kardeşi Kültigin ile birlikte yetişti

Daha 14 yaşındayken Göktürk ülkesinin batı bölgelerini yönetmekle görevlendiril-di

Bu görevini başarıyla yerine getirirken birçok savaşa katıldı

Kardeşi Kültigin de Kapağan Kağan'ın yanında büyük bir komutan olarak tanındı

Hunlarda mali cezalar yoktu, sadece bedeni cezalar vardı

Göktürklerde müessir fiil (dövme ve yaralama) suçlarının cezası yalnız hayvanla ödenen tazminattan (diyet) ibarettir

Eski Türklerde mahalle sakinlerinden birinin malı çalınırsa diğer sakinler tazminle mükellef tutulurdu

Asya Hun İmparatorluğu

Kuruldukları tarih kesin olarak bilinmeyen Hunlar hakkında Çinlilerin verdiği bilgiler M

Ö

I

Bin yılın başlarına kadar uzanır

M

Ö

III

yüzyılın ikinci yarısında Hunlar, Çinlilere karşı büyük bir güç haline gelmişlerdir

Çinliler, Hun akınlarına engel olabilmek için kuzey sınırlarında bir duvar örmeye başlamışlardır

Bugün “Çin Seddi” diye bildiğimiz bu duvar M

Ö

214 yılında tamamlanmıştır

Göktürk Devleti (552 – 630)

Göktürkler Türk adıyla kurulan ilk devlettir

Başkentleri Ötüken, ilk hükümdarları Bumin Kağan’dır

Ülkenin batısını yöneten İstemi Yabgu batı yönünde fetih hareketlerinde bulunmuş, Akhunlara karşı Sasanilerle birleşmiş ve bu devletin toprakları Göktürkler ile Sasaniler arasında paylaşılmıştır

Çinlilerin Göktürk Devleti’ni içişlerine karışması sonucunda 582 tarihinde ülke ikiye ayrılmıştır

Doğu Göktürkleri 630 yılında, Batı Göktürkleri ise 659 yılında Çin egemenliğine girerek yıkılmışlardır

09-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Göktürkler Ve Hunlar Hakkında Bilgi Göktürkler Ve Hun Devletleri Hunlar ,Göktürkler ve Uygurlar ilk Türk Hukuk anlayışını ve ögelerini ortaya koyan devletlerdir Hunlar,Göktürkler ve Uygurlarda kamu hukuku-özel hukuku ayrımı başlamıştırOrhun Anıtları ve Kutadgu Bilig gibi kaynaklar ilk Türk hukuk kaynaklarıdırBu kaynaklardan az da olsa bazı bilgiler günümüze ulaşmıştırBu dönemde hukukun yazılı olmaktan çok, örf ve adete dayalı oluşu gözlenir Göktürk Devletinini yeniden canlandıran îlteriş Kağan'ın büyük oğlu olan Bilge Kağan aynı zamanda Türk dilinin en eski örneklerinden Orhun Anıtlar'ından bazılarım diktiren Göktürk kağanıdır Babası öldüğünde sekiz yaşındaydı Amcası Kapağan Kağan döneminde kendisinden bir yaş küçük kardeşi Kültigin ile birlikte yetişti Daha 14 yaşındayken Göktürk ülkesinin batı bölgelerini yönetmekle görevlendiril-di Bu görevini başarıyla yerine getirirken birçok savaşa katıldı Kardeşi Kültigin de Kapağan Kağan'ın yanında büyük bir komutan olarak tanındı Hunlarda mali cezalar yoktu, sadece bedeni cezalar vardı Göktürklerde müessir fiil (dövme ve yaralama) suçlarının cezası yalnız hayvanla ödenen tazminattan (diyet) ibarettir Eski Türklerde mahalle sakinlerinden birinin malı çalınırsa diğer sakinler tazminle mükellef tutulurdu Asya Hun İmparatorluğu Kuruldukları tarih kesin olarak bilinmeyen Hunlar hakkında Çinlilerin verdiği bilgiler MÖ I Bin yılın başlarına kadar uzanır MÖ III yüzyılın ikinci yarısında Hunlar, Çinlilere karşı büyük bir güç haline gelmişlerdir Çinliler, Hun akınlarına engel olabilmek için kuzey sınırlarında bir duvar örmeye başlamışlardır Bugün “Çin Seddi” diye bildiğimiz bu duvar MÖ 214 yılında tamamlanmıştır Göktürk Devleti (552 – 630) Göktürkler Türk adıyla kurulan ilk devlettir Başkentleri Ötüken, ilk hükümdarları Bumin Kağan’dır Ülkenin batısını yöneten İstemi Yabgu batı yönünde fetih hareketlerinde bulunmuş, Akhunlara karşı Sasanilerle birleşmiş ve bu devletin toprakları Göktürkler ile Sasaniler arasında paylaşılmıştır Çinlilerin Göktürk Devleti’ni içişlerine karışması sonucunda 582 tarihinde ülke ikiye ayrılmıştır Doğu Göktürkleri 630 yılında, Batı Göktürkleri ise 659 yılında Çin egemenliğine girerek yıkılmışlardır