Hacı Bayram Veli'nin Şiirleri

Hacı Bayram Veli Şiirleri

Hacı Bayram Veli Şiiri

Hacı Bayram Veli, Hacı Bektaş-i Veli Hazretlerinin yoldaşı Türk mutasavvıf ve şair Türbesi, Ankara'da Hacı Bayram Câmii'nin bitişiğinde bulunmaktadır

Hacı Bayram Veli Türkçe şiirler yazmış bir mutasavıftır Onun günümüze kadar gelen şiirlerinin sayısı, dörttür Çeşitli kaynaklardan tesbit edebildiğimiz şiirler, üslub olarak musiki kıvraklığındadır Tesbit edilen bu dört şiir şunlar

İLAHİ

1Bilmek istersen seni,

Can içre ara canı

2Geç canından bul anı,

Sen seni bil, sen seni

3Kim bildi efalini,

Ol bildi sıfatını

4Anda gördü zatını,

Sen seni bil, sen seni

5Görünen sıfatındır,

Anı gören zatındır

6Gayrı ne hacetindir,

Sen seni bil, sen seni

7Kim ki hayrete vardı,

Nura müstağrak oldu

8Tevhidi zatı buldu,

Sen seni bil, sen seni

9BAYRAM özünü bildi,

Bileni anda buldu

10Bulan ol kendi oldu,

Sen seni bil, sen seni

İLAHİ ZİKİR

1Noldu bu gönlüm ,noldu bu gönlüm?

Derdü gam ile doldu bu gönlüm

2Yandı bu gönlüm, yandı bu gönlüm,

Yanmada derman buldu bu gönlüm

3Gerçi ki yandı gerçeğe yandı,

Rengine aşkın cümle boyandı

4Kendi de buldu kendi de buldu,

Matlabını hoş buldu bu gönlüm

5Elfakru fahri elfakru fahri,

Demedi mi alemlerin fahri

6Fakrını zikret fakrını zikret,

Mahv u fenada buldu bu gönlüm

7Sevda-yı a’zam sevda-yı a’zam,

Bana k’oluptur arş-ı muazzam

8Mesken-i canan mesken-i canan,

Olsa acep mi şimdi bu gönlüm

9Bayrami imdi bayrami imdi,

Yar ile bayram eyledi şimdi

10Hamd senalar hamd-ü senalar,

Yar ile bayram etti bu gönlüm

İLAHİ TAKSİM

1Çalabım bir şar yaratmış,

İki cihan arasında

2Bakıcak Didar görünür,

Ol şarın kenaresinde

3Nagihan bir şara vardım,

Anı ben yapılır gördüm

4Ben dahi bile yapıldım,

Taş ve toprak arasında

5Şakirtleri taş yonarlar,

Yonup üstada sunarlar

6Mevlanın adın anarlar,

Taşın her paresinde

7Ol şardan oklar atılır,

Gelür sineme batılır,

8Aşıklar canı satılır,

Ol şarın bazaresinde

9Şar dedikleri gönüldür,

Ne alimdür ne cahildür

10Aşıklar kanı sebildür,

Ol şarın kenaresinde

11Bu sözümü arif anlar,

Cahiller bilmeyüp tanlar

12Hacı Bayram kendi banlar,

Ol şarın minaresinde

İLAHİ SAVT

1Hiç kimse çekebilmez,

Pektir feleğin yayı

2Derdine gönül verme,

Bir gün götürür vayı

3Gelür güle oynaya,

Al (da)dır seni çapüktür

4Bir bunculayın fitne,

Kande bulurarayı

5Bir fani vefasızdır,

Kavline inanma hiç

6Gah yoksulu bay eyler,

Gah yoksul eder bayı

7Çün yüzün dündürdü,

Bir lahza karar etmez

8Nice seri pay eder,

Döner ser eder payı

9Denir vahit vahdette,

Kasretde kanı tefrik

10Hızr ermedi bu sırra,

Bildirmedi Musa’yı

11Hayran kamu alimler,

Bu ma’ninin altında

12Kaf’dan Kaf’a hükmeden,

Bilmez bu muammayı

13Miskin Hacı Bayram sen,

Dünyaya gönül verme

14Bir ulu imarettir,

Alma başa sevdayı

Hacı Bayram Veli'nin Yaşamı

Hacı Bayram Veli'nin Hayatı Hakkında Bilgi

Hacı Bayram Veli Hacı Bektaş-i Veli Hazretlerinin yoldaşı Türk mutasavvıf ve şair Türbesi, Ankara'da Hacı Bayram Camii'nin bitişiğinde bulunmaktadır

Doğum ismi, Numan bin Ahmed, lakabı Hacı Bayram'dırtarihinde Ankara’nın Çubuk Çayı üzerinde Zülfadl (Sol-fasol) köyünde doğdu Hacı Bayram-ı Veli, 14 ve 15 yüzyıllarda Anadolu’da yetişti Eserlerini diğer Hacı Bektaş-ı Veli yoldaşları gibi Türkçe olarak yazarak Türkçe kulanımını Anadolu'da önemli şekilde etkiledi

Sultan Murad Han verdiği ünlü bir fermanda, Hacı Bayram-ı Veli'nin talebelerinin, yalnız ilim ile meşgul olmaları için, onların vergi ve askerlikten muaf tutulduğu bildirmiştir

Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u feth edeceğini II Mehmed'in babası II Murad'a bildirdiği rivayet olunur

Bir gün medreseye birisi gelerek İsmim Şüca-i Karamani’dir Hocam Hamideddin-i Veli’nin selamı var Sizi Kayseri’ye davet ediyor Bu vazife ile huzurunuza geldimdedi O da, Hamidüddin ismini duyunca Baş üstüne, bu davete icabet lazımdır Hemen gidelim” diyerek müderrisliği bıraktı Birlikte Kayseri'ye yöneldiler ve Somuncu Baba diye bilinen Hamideddin-i Veli ile Kurban Bayramında buluştular O zaman Hamideddin-i Veli İki bayramı birden kutluyoruz!” buyurdu ve ona Bayram lakabını verdi Talebeliğe kabul etti Din ve fen ilimlerinde yüksek derecelere kavuşturdu

1412 yılında Hacı Bayram-ı Veli, hocası Hamidüddin'in Aksaray'da ölümünden sonra Ankara'ya dönüp irşad faaliyetlerine başlar Bu tarih, ilk Türk tarikatı[1] olan Bayramiye tarikatının kuruluşu kabul edilir

hocasının vefatından sonra Ankara’ya gelerek doğduğu köye yerleşti Yeniden talebe yetiştirmekle meşgul oldu Sohbetleriyle hasta kalplere şifa dağıttı Talebelerini daha çok sanata ve ziraate sevk ederdi Kendisi de geçimini ziraatle sağlardı Açtığı ilim ve irfan ocağına, devrinin meşhur alimleri, hak aşıkları akın etti Damadı Eşrefoğlu Rumi, Şeyh Akbıyık, Bıçakçı Ömer Sıkinî, Göynüklü Uzun Selahaddin, Edirne ve Bursa ziyaretlerinde talebeliğe kabul ettiği Yazıcızade Ahmed (Bican) ve Mehmed (Bican) kardeşler ile Fatih Sultan Mehmed Hanın hocası Akşemseddin bunların en meşhurlarıdır

Fatih’in babası Sultan İkinci Murad Han, Hacı Bayram-ı Veli’yi Edirne’ye davet edip, ilim ve manevi derecesini anlayınca, fevkalade hürmet göstermiş, Eski Cami'de vazettirmiş, tekrar Ankara’ya uğurlamıştır

Sultan İkinci Murad Han kendisinden nasihat isteyince; İmam-ı Azam’ın, talebesi Ebu Yusuf’a yaptığı uzun nasihatı yaptı: Tebean içinde herkesin yerini tanıyıp bil; ileri gelenlere ikramda bulun İlim sahiplerine hürmet et Yaşlılara saygı, gençlere sevgi göster Halka yaklaş, fasıklardan uzaklaş, iyilerle düşüp kalk Kimseyi küçümseyip hafife alma İnsanlığında kusur etme

Sırrını kimseye açma İyice yakınlık peyda etmedikçe kimsenin arkadaşlığına güvenme Cimri ve alçak kimselerle ahbablık kurma Kötü olduğunu bildiğin hiçbir şeye ülfet etme Bir şeye hemen muhalefet etme Sana bir şey sorulursa ona herkesin bildiği şekilde cevap ver

Seni ziyarete gelenlere faydalanmaları için ilimden bir şey öğret ve herkes öğrettiğin şeyi belleyip tatbik etsin
Onlara umumi şeyleri öğret, ince meseleleri açma Herkese itimad ver, ahbablık kur Zira dostluk, ilme devamı sağlar Bazan da onlara yemek ikram et İhtiyaçlarını temin et Onların değer ve itibarlarını iyi tanı ve kusurlarını görme Halka yumuşak muamele et Müsamaha göster Hiçbir şeye karşı bıkkınlık gösterme, onlardan biri imişsin gibi davran

Hacı Bayram-ı Veli, ömrünün sonuna kadar İslamiyeti yaymak için çalıştı 1429 (H 833) tarihinde Ankara'da vefat etti Türbesi kendi ismiyle anılan Hacı Bayram Camii'ne bitişik olup, ziyaret mahallidir Ölümünden sonra tarikat, müridleri Akşemsettin ve Bıçakçı Ömer Dede (Şeyh Emir Sikkinî) tarafından iki kol üzerinden devam etti



Hacı Bayram-ı Veli, Yunus Emre gibi Hacı Bektaş-i Veli'den etkilenmiş ve aynı tarz şiirler söylemiştir Şiirlerinde Bayrami mahlasını kullanmıştır