Akhunlar Devleti (Eftalit) Hakkında Bilgi

Akhunlar Devleti

Hunlar'ın kurduğu devlet Eftawlitler olarak da bilinen Akhunlar, 5-6 yüzyıllar arasında, Afganistan, Kuzey Hindistan, Harezm, Doğu İran ve Doğu Türkistan'da hüküm sürdüler

Büyük Hun Devleti'nin yıkılmasının ardından MS 350 yıllarında, Çin egemenliği altına girmek istemeyen Hunlar'ın büyük bölümü batıya göç ettiler ve bir bölümü Volga Nehri'ni geçip Avrupa'ya doğru ilerlerken, bir kısmı da güneye inip, Afganistan'ın kuzeyine yerleştiler Güneye inenler Kuzey Kazakistan'a geldiler Afganistan'ın Toharistan bölgesine ve Semerkant dolaylarına hakim oldular Buraya yerleşen Hunlar, Akhun Devleti'ni kurdular

Akhunlar 5 yüzyılın başlarında Ceyhun Irmağı'nı geçtiler ve komşuları Sasaniler'in sınırlarına dayandılar Ancak Sasani hükümdarı Behram Gür, Akhunlar'ın akınlarını durdurdu Sasaniler doğu sınırlarına yerleşmiş olan Akhunlar'dan büyük rahatsızlık duyuyorlardı

Akhunlar Sasani hükümdarı İkinci Yezdcerd zamanında bu devlet üzerindeki baskılarını daha da artırdılar O tarihte Akhunlar'ın başındaki hükümdar Ahşunvar (Aksuvar), Sasani Devleti'ndeki taht mücadelesine karışıp, 457'de Firuz'un Sasani tahtına geçmesini destekledi ve karşılığında Tirmiz ile Vasgirt'i aldı Akhunlar bu olaydan itibaren Sasaniler'in iç işlerinde söz sahibi oldular

Akhunlar 480 yılında Kuzey Hindistan'ı boyunduruk altına aldılar Hindistan'a yapılan akınlar sırasında Akhunlar'ın başında bulunan Toraman adlı hükümdar Hindistan'ın Pencap bölgesinin tamamını Akhunlar'ın denetimi altına aldı Akhunlar 484 yılında Sasaniler'i yenilgiye uğratarak yıllık vergiye bağladılar Yine aynı yıl içinde ortaya çıkan Mazdek isyanının bastırılmasında Sasaniler'e yardım ettiler 6 yüzyıla gelindiğinde ise Akhun Devleti İran'dan Orta Asya'ya kadar genişlemişti Ancak doğudaki komşuları Cücenler'i 546'da ortadan kaldıran Göktürkler, Akhunlar'ın da konumunu sarsmışlardı Göktürk Hakanı İstemi Kağan, Sasani hükümdarı Birinci Hüsrev'le ittifak kurdu ve Akhun topraklarına girdi Göktürkler ve Sasaniler ele geçirdikleri Akhun topraklarını paylaştılar ve 562'de Akhun Devleti'ne son verdiler

Akhun Devleti bazı teorisyenler tarafından tarihteki ilk sosyalist devlet olarak tanımlanmaktadır