Adaların Oluşumu - Adalar Nasıl Oluşur

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-01-2012

Adaların Oluşumu

Adaların çeşitleri, bunların oluşum şekilleri

Adalar hakkında bilgi

Adalar

Her yönü suyla çevrili kara parçasıdır

Adalar okyanus, deniz gibi sularla çevrili olabileceği gibi göl, hatta akarsuyla da çevrili olabilir

Coğrafya bakımından adaların her tarafında denizlerin etkisinin hissedilmesi lazımdır

Bu tarife göre Avustralyayı, etrafı okyanuslarla çevrili olmasına rağmen, ada saymamak gerekir, çünkü Avustralya gibi büyük bir adanın orta kesimlerinde denizin etkisi hemen hiç görülmez

Bununla beraber, kıta sayılabilecek büyük adalar da vardır

Grönland gibi

Yeryüzündeki adaların alanı 10

000

000 km

kare kadardır

Adalar genellikle birçoğu bir araya gelerek bir topluluk meydana getirir, ancak nadir olarak tek bulunur

Topluluğu meydana getiren adalar çok kere o topluluktaki adalardan başlıca birinin adını taşırlar: Kanarya Adaları gibi

Adalar menşelerine göre dörde ayrılır: 1

Kıtadan ayrılan adalar, 2

Volkanik adalar, 3

Mercan adaları, 4

Alüvyon adaları

1) Kıtadan ayrılan adalar‘ın birçoğu genellikle bize yakın jeolojik devirlerde meydana gelmişlerdir

Mesela Büyük Britanya adası Avrupa kıtasından, Sumatra ve Borneo adaları Asya’dan Dördüncü Zamanda, Madagaskar Adası da Afrika’dan İkinci Zamanın ortasında ayrılmışlardır

Bazı kara parçalarının kıtadan ayrılmasına kıtanın alçalması, ya da kıtanın yerinde kalıp denizlerin yükselmesi sebep olur

Eski kıtaların parçalanması neticesinde de adalar meydana gelebilir

2 ) Volkanik adalar, deniz dibinde meydana gelen volkanların dışarıya püskürttükleri lavlarla meydana gelmiş bir takım küçük adalardır

Bunlara bazı göllerin ortalarında ve okyanuslarda da rastlanabilir

Bazı krater gölleri ortasında küçük konilerin meydana getirdiği adacıklar, Batı Akdenizde Stromboli Adası, Büyük Okyanustaki Hawaii Adaları volkanik adalara örnek olarak gösterilebilir

3 ) Mercan adaları okyanuslarda büyük sürüler halinde yaşıyan polip dediğimiz hayvancıkların çıkardıkları kalkerlerin birikmesinden meydana gelen adalardır

4 ) Alüvyon adaları nehirlerin aşağı yerlerinde, bilhassa denize döküldükleri yerlerde, suyun kollara ayrılmasıyla meydana gelen adalardır

Çok kere bataklıktır, sudan yükseklikleri pek azdır

Bu sebepten suyun kollarını değiştirmesi, veya şiddetini artırması yüzünden zaman zaman şekillerini değiştirirler

09-01-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Adaların Oluşumu - Adalar Nasıl Oluşur Adaların Oluşumu Adaların çeşitleri, bunların oluşum şekilleri Adalar hakkında bilgi Adalar Her yönü suyla çevrili kara parçasıdır Adalar okyanus, deniz gibi sularla çevrili olabileceği gibi göl, hatta akarsuyla da çevrili olabilir Coğrafya bakımından adaların her tarafında denizlerin etkisinin hissedilmesi lazımdır Bu tarife göre Avustralyayı, etrafı okyanuslarla çevrili olmasına rağmen, ada saymamak gerekir, çünkü Avustralya gibi büyük bir adanın orta kesimlerinde denizin etkisi hemen hiç görülmez Bununla beraber, kıta sayılabilecek büyük adalar da vardır Grönland gibi Yeryüzündeki adaların alanı 10000000 km kare kadardır Adalar genellikle birçoğu bir araya gelerek bir topluluk meydana getirir, ancak nadir olarak tek bulunur Topluluğu meydana getiren adalar çok kere o topluluktaki adalardan başlıca birinin adını taşırlar: Kanarya Adaları gibi Adalar menşelerine göre dörde ayrılır: 1 Kıtadan ayrılan adalar, 2 Volkanik adalar, 3 Mercan adaları, 4 Alüvyon adaları 1) Kıtadan ayrılan adalar‘ın birçoğu genellikle bize yakın jeolojik devirlerde meydana gelmişlerdir Mesela Büyük Britanya adası Avrupa kıtasından, Sumatra ve Borneo adaları Asya’dan Dördüncü Zamanda, Madagaskar Adası da Afrika’dan İkinci Zamanın ortasında ayrılmışlardır Bazı kara parçalarının kıtadan ayrılmasına kıtanın alçalması, ya da kıtanın yerinde kalıp denizlerin yükselmesi sebep olur Eski kıtaların parçalanması neticesinde de adalar meydana gelebilir 2 ) Volkanik adalar, deniz dibinde meydana gelen volkanların dışarıya püskürttükleri lavlarla meydana gelmiş bir takım küçük adalardır Bunlara bazı göllerin ortalarında ve okyanuslarda da rastlanabilir Bazı krater gölleri ortasında küçük konilerin meydana getirdiği adacıklar, Batı Akdenizde Stromboli Adası, Büyük Okyanustaki Hawaii Adaları volkanik adalara örnek olarak gösterilebilir 3 ) Mercan adaları okyanuslarda büyük sürüler halinde yaşıyan polip dediğimiz hayvancıkların çıkardıkları kalkerlerin birikmesinden meydana gelen adalardır 4 ) Alüvyon adaları nehirlerin aşağı yerlerinde, bilhassa denize döküldükleri yerlerde, suyun kollara ayrılmasıyla meydana gelen adalardır Çok kere bataklıktır, sudan yükseklikleri pek azdır Bu sebepten suyun kollarını değiştirmesi, veya şiddetini artırması yüzünden zaman zaman şekillerini değiştirirler