09-01-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Karagöz İle Hacivat Gölge Oyunu
Karagöz İle Hacivat Gölge Oyunu
Karagöz İle Hacivat oynatıcısına ne denir
Karagöz İle Hacivat Gölge Oyunu hakkında bilgi
Karagöz ve Hacivat

Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur Karagöz oynatıcısına hayali, hayalbaz denir Yardımcıları çırak, yardak, dayrezen, sandıkka’dır Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle yapılır
Hacivat’ın asıl adının Hacı İvaz ve ya Haci Cevat olduğu söylenir Hacivat karakteri düzeni temsil eder Nabza göre şerbet verir Kişisel çıkarlarını her zaman ön planda tutar Eğitimli olmasından dolayı Osmanlica konuşmayı sever Hemen herkesi tanır, onların işlerine aracılık eder Alın teriyle çalışıp kazanmaktan çok Karagöz’ü çalıştırarak onun sırtından geçinmeye bakar Rol icabı değişik kıyafetler içinde Keçi Hacivat, Çıplak Hacivat, Kadın Hacivat, Kahya Hacivat gibi farklı tasvirleri vardır
Karagöz ise oyunun hiç şüphesiz başrol oyuncusudur Okumamış bir halk adamıdır ve düz Türkçe konuşur Hacivat’ın kullandığı Osmanlıca kelimeleri anlamaz ve onlara yanlış anlamlar yükler Mesela Salıncak adlı oyununda durmadan kendisine vuran Karagöz'e, Hacivat neden bütün sorduğu sorulara kendi sorularına benzeyen cevaplar verdiğini sorar Devamında ise, Hacivat'ın Vurmanızdan aksâ-yı murâd? sorusuna, Aksaray'da murtad babandır diye cevap verir Her işe burnunu sokar,her işe karışır, sokakta olmadığı zaman da evinin penceresinden uzanarak, ya da içerden seslenerek işe karışır Dobra, zaman zaman patavatsız yapısından dolayı ikide bir zor durumlarda kalırsa da bir yolunu bulup işin içinden sıyrılır Çoğu zaman işsiz, geçim derdindedir Hacivat’ın bulduğu işlere girip çalışır Başında ışkırlak adı verilen oynak bir şapka vardır
Hacivat ve Karagöz oyunundaki karakterler kısaca şunlardır:
Hacivat
Karagöz
Zenne
Hikmet Ağa
Tuzsuz Deli Bekir
Arap
Frenk
Zeybek
Tiryaki
Çelebi
Arnavut
Tekniği: Oyun 100×180′lik bir bez perde üzerine (oyuna göre boyut değişebilir) aksettirilen tasvirlerin gölgelerinin konuşturulmasıdır Kenarları çiçekli bez perde patiskadandır Asıl perdeye ayna denir Perde arkasındaki peş tahtası üzerindeki şem’a ile bu gölgelendirme sağlanır
Tasvirler manda, dana, deve derisinden yapılır Deri saydamdır, nevrekan’la kesilip kök boyasıyla boyanır Hareketli yerleri kirişle tutturulur, değnek delikleri açılır 30-40 cm olan tasvirleri oynatmak için 60 cm lik değnekler kullanılır…
|
|
|