Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-01-2012

Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu

Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu Hakkında Bilgi

Geleneksel Türk Tiyatrosu

Türk tiyatrosu yüzyılı aşkın süredir,kendi insanını kendi ulusal sorunlarını, kendine özgü renk ve tarzıyla seyircisine aktaracak bir biçem arayışı içerisindedir

Tanzifatla birlikte başlayan batılılaşma eğiliminin katı bir biçimde reddettiği karşısına aldığı ve imparatorluğun içinde bulunduğu yozlaşmanın birer belirtisi olarak yorumladığı ‘kukla,karagöz,ortaoyunu,‘meddah,çengi’ gibi geleneksel seyirlik sanatlarımız, bu güçlü sahip çıkmayış karşısında, baş döndürücü bir değişim süreci içerisinde son gösterilerini yaptılar

Çağlar boyunca sürüp geldiği ve doğrudan doğruya Türk kültürünün ürünü olduğu için geleneksel Türk tiyatrosu adı verilen tiyatro türleri şunlardır

Karagöz

Bir beyaz perdenin arkasına konulan bir ışıkla ve bu ışığın önünden geçirilerek perdeye yansıtılan şekillerle oynanan bir perde oyunudur

Oyunun kahramanlarından Karagöz, saf ve temiz ruhlu, olayların gülünç taraflarını büyük ustalıkla yakalayan, zeki, okumamış fakat irfan sahibi Türk halkını temsil etmektedir

Hacivat ise medrese tahsili görmüş, sofu, görgülü, yabancı kelimelere sıkça yer veren bir tiptir

Karagöz oyunu, seyircileri güldürmeyi fakat güldürürken düşündürmeyi amaçlar

Tanzimat Dönemi Tiyatrosu

Bizde Karagöz, orta oyunu, meddah gibi geleneksel oyunlar dışında, Batılı anlamda tiyatro eserlerinin yazımı Tanzimat''''ın ilnından sonra başlar

Bununla birlikte, Tanzimat öncesinde de İstanbul''''da bir tiyatro yaşamı vardır

III

Selim döneminde sarayın içine ve İstanbul''''un çeşitli yerlerine tiyatro binaları yaptırılır

1860''''lı yıllarda Hoca Naum ve Güllü Agop gibi tiyatro adamları, Osmanlı tiyatrosunun kurulmasında ve Türkçe temsiller vermesinde öncülük ederler

Güllü Agop, Gedikpaşa Tiyatrosunu kurar (1869) ve birçok oyunu sahneye koyar

Bu arada on yıl süreyle tiyatro oynatma yetkisi, Güllü Agop''''a verilir

Güllü Agop''''a verilen bu yetkinin Türk tiyatrosunun önünü kestiğini düşünen Kavuklu Hamdi gibi tiyatro adamlarımız Tuluat tiyatrosunu kurarlar

Tuluat tiyatrosu, Batılı tiyatro ile geleneksel orta oyunu özelliklerinin karışımından doğan halk tiyatrosudur

Tanzimat tiyatrosu, toplumun eğitimini amaçlar

Tanzimat dönemi sanatçıları, düşüncelerini topluma aktarmada en etkili araç olarak tiyatroyu görürler

Namık Kemal''''e göre "Ahlk bakımından tiyatronun hizmeti; gazetelerden, kitaplardan daha fazladır

Tiyatro, millete verilmek istenen mesajların en dinamik aracıdır

"

09-01-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu Hakkında Bilgi Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu Geleneksel Türk Tiyatrosu Ve Tanzimat Tiyatrosu Hakkında Bilgi Geleneksel Türk Tiyatrosu Türk tiyatrosu yüzyılı aşkın süredir,kendi insanını kendi ulusal sorunlarını, kendine özgü renk ve tarzıyla seyircisine aktaracak bir biçem arayışı içerisindedirTanzifatla birlikte başlayan batılılaşma eğiliminin katı bir biçimde reddettiği karşısına aldığı ve imparatorluğun içinde bulunduğu yozlaşmanın birer belirtisi olarak yorumladığı ‘kukla,karagöz,ortaoyunu,‘meddah,çengi’ gibi geleneksel seyirlik sanatlarımız, bu güçlü sahip çıkmayış karşısında, baş döndürücü bir değişim süreci içerisinde son gösterilerini yaptılar Çağlar boyunca sürüp geldiği ve doğrudan doğruya Türk kültürünün ürünü olduğu için geleneksel Türk tiyatrosu adı verilen tiyatro türleri şunlardır Karagöz Bir beyaz perdenin arkasına konulan bir ışıkla ve bu ışığın önünden geçirilerek perdeye yansıtılan şekillerle oynanan bir perde oyunudur Oyunun kahramanlarından Karagöz, saf ve temiz ruhlu, olayların gülünç taraflarını büyük ustalıkla yakalayan, zeki, okumamış fakat irfan sahibi Türk halkını temsil etmektedir Hacivat ise medrese tahsili görmüş, sofu, görgülü, yabancı kelimelere sıkça yer veren bir tiptir Karagöz oyunu, seyircileri güldürmeyi fakat güldürürken düşündürmeyi amaçlar Tanzimat Dönemi Tiyatrosu Bizde Karagöz, orta oyunu, meddah gibi geleneksel oyunlar dışında, Batılı anlamda tiyatro eserlerinin yazımı Tanzimat''''ın ilnından sonra başlar Bununla birlikte, Tanzimat öncesinde de İstanbul''''da bir tiyatro yaşamı vardır III Selim döneminde sarayın içine ve İstanbul''''un çeşitli yerlerine tiyatro binaları yaptırılır 1860''''lı yıllarda Hoca Naum ve Güllü Agop gibi tiyatro adamları, Osmanlı tiyatrosunun kurulmasında ve Türkçe temsiller vermesinde öncülük ederler Güllü Agop, Gedikpaşa Tiyatrosunu kurar (1869) ve birçok oyunu sahneye koyar Bu arada on yıl süreyle tiyatro oynatma yetkisi, Güllü Agop''''a verilir Güllü Agop''''a verilen bu yetkinin Türk tiyatrosunun önünü kestiğini düşünen Kavuklu Hamdi gibi tiyatro adamlarımız Tuluat tiyatrosunu kurarlar Tuluat tiyatrosu, Batılı tiyatro ile geleneksel orta oyunu özelliklerinin karışımından doğan halk tiyatrosudur Tanzimat tiyatrosu, toplumun eğitimini amaçlar Tanzimat dönemi sanatçıları, düşüncelerini topluma aktarmada en etkili araç olarak tiyatroyu görürler Namık Kemal''''e göre "Ahlk bakımından tiyatronun hizmeti; gazetelerden, kitaplardan daha fazladır Tiyatro, millete verilmek istenen mesajların en dinamik aracıdır"