Hasta Namazlarını Nasıl Kılar?

Hastalıkta namaz nasıl kılınır?



Hastalık değişiktir Ayakta duramayan hasta oturarak kılar Oturamayan da yatarak ima ile kılar


Hadis-i şerifte, (Hasta, namazını ayakta kılamazsa, oturarak, buna da gücü yetmezse, sırtüstü yatarak ima ile kılar) buyuruldu Âl-i İmrân suresinin, (Onlar ayakta iken, otururken, yanları üzerine yatarken Allah’ı zikrederler) mealindeki 191 âyetindeki zikir, namaz demektir (Namazı, gücü yeten ayakta kılar, ayakta kılmaktan aciz olan oturarak kılar, bundan da aciz olan, yatarak ima ile kılar) demektir (Bahr-ür-râık)


Ayakları uzatmak

Sual: Ayakta namaz kılamayıp, secde de edemeyip, ayaklarını bükemeyen de olduğu gibi, bükebilenin de, ayaklarını kıbleye karşı uzatması gerekir mi?

CEVAP

Ayaklarını bükemeyen, ayaklarını kıbleye karşı uzatarak kılar; fakat bükebilen, ayaklarını altına toplar Kolayına geldiği gibi bağdaş kurarak veyâ dizlerini dikip kollarını kavuşturarak yahut başka türlü yere oturur Mazeretsiz kıbleye doğru ayak uzatmak mekruh olur Bükemeyen için mekruh olmaz


Sandalyede namaz

Sual: Belim ve dizim ağrıyor, eğilemiyor ve secde edemiyorum Ayaklarımı bükemiyorum, namazımı nasıl kılabilirim? Sandalyeye oturup kılabilir miyim?

CEVAP

Ayaklarınızı bükemiyorsanız, yere oturup ayaklarınızı kıbleye doğru uzatarak ima ile kılarsınız Yere oturamazsanız, kıbleye karşı uzatılmış yatak üzerinde, ayaklarınızı sarkıtmadan oturarak kılarsınız


Eğer sandalyeye veya koltuğa oturmak gerekiyorsa, o zaman önünüze başka bir sandalye veya sehpa koyarak ayaklarınızı onun üstüne koyarsınız, yani ayaklar kıbleye karşı uzatılarak namaz kılınır Ayaklarını bükebilen büker, kıbleye karşı uzatmaz


Sual: Ayakta duramayan hasta nasıl namaz kılar?

CEVAP

Ayakta duramayan veya zarar gören, başı dönen kimse, farzları da, secde ettiği yerde oturarak kılar Rüku için eğilir, secde için, başını yere koyar Duvara, direğe, insana dayanarak, biraz ayakta durabilenin, ayakta tekbir alması ve o kadarcık ayakta okuması farzdır Dayanarak oturmak mümkün iken, yatarak ima caiz olmaz


Farz kılarken özürsüz, duvara, direğe dayanmak mekruhtur Bir özür olursa mekruh olmaz


Hamile veya hasta, sağ ve soluna sehpa gibi bir şey koyup onlara dayanarak ayağa kalkabilirse öyle kılması gerekir Bu da mümkündür


Sual: Hastamızın iyi olana kadar hareket etmeden yatması gerekiyor Rüku ve secde yapamıyor Ama ayakta dikilebiliyor Bu hasta namazlarını nasıl kılmalı?

CEVAP

Ayakta veya oturup ima ile kılar Bunları da yapamıyorsa yatarak ima ile kılar


Sual: Ayakta da, oturarak da namazını kılamayan hasta nasıl namaz kılar?

CEVAP

Bir şeye dayanarak veya bir kimsenin tutması ile de, yerde oturamayan hasta, sırt üstü yatarak kılar Başı altına yastık koyar Yüzü kıbleye karşı olur Veya kıbleye karşı sağ veya sol yanı üzerine yatar Rüku ve secdeleri, başı ile ima eder Baş ile de ima edemeyen hasta, namazını kazaya bırakır


Sual: Alnı ile burnunda yara olan veya başka bir hastalık sebebiyle başını yere koyamayan hasta nasıl namaz kılar?

CEVAP

Oturup ima ile namazını kılar Rüku için biraz eğilir, secde için, rükuda eğildiğinden daha çok eğilir


Sual: Ne kadar yüksek olan yere secde etmek caiz olmaz?

CEVAP

25 cm den yükseğe secde etmek caiz değildir Bazı âlimlere göre, az yükseğe de secde etmek caiz değildir (Camiur-rumuz)


Sual: 25 cm den az olan mesela 5 cm yükseğe secde etmek caiz mi?

CEVAP

Mekruhtur Yani namaz sahih olursa da sevabı gider Secde edilen yer hiç yüksek olmamalıdır


Sual: Hastanede hastamız var Çeşitli cihazlar bağlı Kıbleye tam dönemiyor Ne yapması gerekir? Namaz kılarken, ayaklarını kıbleye karşı uzatmasında mahzur var mıdır?

CEVAP

Kıbleye dönemeyen hastanın, kolayına gelen tarafa doğru kılması caiz olur


Ayaklarını kıbleye uzatır Dikebilirse, dizlerini dikmesi iyi olur Başı altına yastık koyar Yüzü kıbleye karşı olur Veya kıbleye karşı sağ veya sol yanı üzerine yatar İma ile kılar Kolayına hangisi geliyorsa öyle yapar


Sual: Ayakta fazla duramayan hasta, tekbiri de oturarak mı alır?

CEVAP

Eğer oturunca secde edebiliyorsa, duvara falan dayanarak, biraz ayakta durabilenin, ayakta tekbir alması farzdır Oturunca secde edemiyorsa, o zaman oturarak tekbir alır


Sual: Ayakta namaz kılınca idrar veya yel kaçıran, oturunca idrarı kaçırmazsa, oturarak mı kılar?

CEVAP

Evet


Sual: Oturamayan hasta, ayakta ima ile mi kılar?

CEVAP

Evet


Sual: Yatarak ima ile kılarken, sağa veya sol tarafa yatarak da kılabilir mi?

CEVAP

Evet Sağ tarafa yatmak, sol tarafa yatarak kılmaktan evladır Sırtüstü yatmak da sağa yatıp ima ile kılmaktan evladır


Sual: Göz ile ima olur mu?

CEVAP

İma baş ile, vücut ile olur Göz, kaş ve kalb ile ima olmaz Fetva böyledir İmam-ı Ebu Yusuf’a göre, başı ile ima edemeyen hastanın gözü ile ima etmesi caizdir İmam-ı Züfer’e göre ise, kalbi ile de ima caizdir (Redd-ül-muhtar, Halebi, Tahtavi)


Baş ile de ima edemeyen hasta, isterse, imam-ı Ebu Yusuf’un kavlini tercih ederek veya Şafii mezhebini taklit ederek göz ile ima ederek kılabilir


Sual: Beyin ameliyatı geçirdim Başımı sağa sola çeviremiyorum Namazı nasıl kılabilirim?

CEVAP

Başı sallamak sağa sola çevirmek gerekmez Secde edebiliyorsanız hiç mesele yok Edemiyorsanız, oturarak ima ile kılarsınız


Sual: Sağlam iken kılınamayan namazlar, hasta iken teyemmümle ve oturup ima ile kaza edilebilir mi?

CEVAP

Evet caizdir (Redd-ül-muhtar)


Sual: Ayağımda mantar var Ayakta durunca tazyikten dolayı yaşlık çıkıyor Abdestimin bozulmaması için oturarak kılsam caiz olur mu?

CEVAP

Evet oturarak namaz kılmak gerekir (Hindiyye)


Maliki'yi taklit ederseniz, yaşlık çıkmakla abdestiniz bozulmuş olmaz


Sual: Yatalak bir hasta, abdest alması veya aldırtması mümkün değilse ne yapar?

CEVAP

Teyemmüm eder, namazlarını ima ile kılar (Merakıl-felah)


Sual: Bir hastalıktan dolayı konuşamaz hâle gelen namazı nasıl kılar?

CEVAP

Dinimiz, hiç kimseye gücünün yetmediğini emretmez Dilsiz olanlardan veya konuşamayan kimselerden yahut ses telleri kuruyup konuşamayanlardan kıraat farzı sakıt olur [düşer] (Merakıl-felah)


Demek ki, şuuru yerinde olan bir hasta, her halükârda namazını kılması gerekir Bu da namazın çok önemli bir ibadet olduğunu göstermektedir


Sual: İyileşmesi mümkün olmayan bir hastalığa yakalanan kimsenin teyemmüm edecek durumu olmadığı gibi, bir yardımcısı da yoksa namazını nasıl kılar?

CEVAP

Şuuru yerinde olduğu müddetçe bütün çarelere baş vurup kılmaya çalışması gerekir Yemeğini kim yediriyor, diğer hizmetlerini kim yapıyorsa o teyemmüm ettirir Gerekirse, iki namazı cem edebilir Yatarak ima ile kılabilir İma ile de kılamayan namazını kazaya bırakır


Sual: Kuyruk sokumunda kıl dönmesi nedeniyle ameliyat olan bir yakınımız var Ameliyat yerindeki dikişler açıkta, doktorlar iki hafta su değdirmeyeceksin demişler Yaranın üzerinde sargı falan yok Bu hasta gusül abdesti alırken nasıl hareket etmeli Dikişli yaralı bölgenin üzerini bir bezle örtüp sargı gibi yaptıktan sonra bunun üzerini mesh edebilir mi?

CEVAP

Evet edebilir


Sual: Bir hasta bir ay falan yüz üstü hareket etmeden yatması gerekiyor Yürümesi dahi yasak, sadece ayakta dikilebiliyor Fakat rüku ve secde yapamıyor Bu hasta namazlarını nasıl kılar?

CEVAP

Oturup ima ile kılar Oturamıyorsa yatarak ima ile kılar


Sual: Bacağına ameliyatla protez takılan bir hastanın bir ağrısı ve sızısı yok, namazı nasıl kılar?

CEVAP

Ayakta kılamazsa oturarak kılar


Sual: Beli ağrıyan ve dizlerini bükemeyen namazını nasıl kılar?

CEVAP

Secdeye gidemeyen ve dizlerini bükemeyen yere oturup ayaklarını kıbleye doğru uzatarak ima ile kılar Yani rüku için azıcık eğilir, secde için ondan biraz daha fazla eğilir, böylece ima ile kılınır Dizlerini bükebilen ayaklarını uzatmaz


Sual: Ağır hasta namazını nasıl kılar? Namaz üzerinden sakıt olmuyor mu?

CEVAP

Aklı başında ise namaz sakıt olmaz Oturarak veya yatarak kılması lazım Secdeye gidemezse, oturarak rüku için başını biraz eğer, secde için biraz daha fazla eğer Secdeye gidebiliyorsa oturarak kılar Ayağa bir şeye dayanarak kalkabiliyorsa yanına sehpa gibi bir şey koyarak ayağa kalkar Ayakta duramayan oturarak kılar Oturamayan yatarak kılar Dinimizde kolaylık var Bu herkesin kolayına, işine geleni yapması demek değildir Ayağa kalkabiliyorsa oturarak kılamaz Oturarak kılıyorsa ima ile kılamaz


Hasta olan için abdest almak zor ise, Maliki’de iki namazı cem edip kılması caiz olur Bir yakını abdest aldırmazsa ancak o zaman teyemmüm edebilir


Sual: Boynumdan ameliyat olacağım için başımla ima edemem Ne yapmam lazım?

CEVAP

Vücudunuz sağlam olduğuna göre, yere oturursunuz Rüku için belini biraz eğersin, secde için de ondan biraz daha fazla eğersin, boynu hareket ettirmemen mühim değil Selam verirken de sağa sola dönmeye ihtiyaç yok Zaten sağa sola dönmek farz ve vacip değil sünnettir Selam vermek vaciptir


Sual: Oturarak kılarken, rükuya ve secdeye ima ile eğilirken eller nereye konulacak?

CEVAP

Rükuda dizler tutulur, secde için de eller uyluklara konur Kıyamda iken de eller bağlanır Eller bu şekilde konamasa da namaza zararı olmaz


Sual: Kolumda serum varken teyemmüm edilir mi?

CEVAP

Serumun teyemmüme zararı olmaz


Sual: Ameliyata girmeden önce, takdim veya tehir edilir mi?

CEVAP

Elbette edilir ve etmek de lazımdır, Hanbeli taklit edilir Ağızda dolgu varsa Maliki taklit edilir


Sual: Özürlü olan Hanefi, ikindiyi kılarken akşam girse, abdesti bozulduğu için namazı sahih olur mu?

CEVAP

Sahih olmaz Kaza etmesi gerekir Ama Maliki’yi taklit ederse, abdesti bozulmuş olmaz


Sual: Abdest alamayacak kadar hasta olanın, hanımı yardım etmezse, teyemmüm mü eder?

CEVAP

Evet Kadın ile kocasının birbirine abdest aldırması vacip değildir Birbirine yardım ederek abdest aldırmaları iyi olur Abdest alamayacak bir kimse, para ile de bir yardımcı bulamazsa, teyemmüm eder


Sual: Bir yakınımızın cinsiyeti belli değil Böyle kimse namazı, erkek gibi mi, yoksa kadın gibi mi kılar? Cenazesini kim yıkar? Sonradan kadın olan erkeklerin durumu nedir?

CEVAP

Kendisinde hem erkeklik, hem de kadınlık uzvu bulunan veya her ikisi de bulunmayan kimseye Hünsa denir Her iki uzvu olup da, idrarını hangisinden yapıyorsa, ona göre hüküm verilir Bu, henüz çocuk iken böyledir Büyüyünce, sakalı çıkar, erkek gibi ihtilam olursa erkek hükmündedir Göğsü büyür, kadınlık halleri zuhur ederse kadın olduğu anlaşılır


Eğer erkek veya kadın olduğuna dair hiçbir alamet bulunmazsa veya her ikisinden eşit miktarda bulunursa, böyle kimseye Hünsa-i müşkil denir Hünsa-i müşkil, kadın olma ihtimali düşünülerek ihtiyatlı hareket eder Namazı kadınlar gibi kılar Ölünce, kadınlar gibi kefenlenmesi iyi olur Teyemmüm ettirilerek defnedilir


Kadın olduğu zannedilip ameliyatla erkek olduğu meydana çıkan kimse, erkektir Erkek olduğu zannedilip ameliyat edilince kadın olduğu meydana çıkarsa kadındır Fakat erkek iken, kadın olmak niyetiyle ameliyat olan, kadın olmaz (Hidaye, Dürer, Hindiyye)


Sual: Dizim oturup kalkarken ağrı yapıyor Üzerine de oturamıyorum Ayakta durabiliyorum ama secdede dizimi kıvıramadığım için ayağımı arkaya doğru uzatıyorum Mahzuru var mı?

CEVAP

Bir mahzuru olmaz, istediğiniz gibi uzatın Secde yapabilenin ve ayakta durabilenin ayakta kılması gerekir Bir şeye dayanarak kalkabilirsiniz, yanınıza tabure veya sehpa koyun öyle kalkın, istediğiniz gibi oturun Ayağa kalkabiliyorsunuz, oturarak kılamazsınız Ama gerçekten ayağa kalkınca çok ağrı oluyorsa, namaza ayakta başlarsınız, diğer rekatları oturarak kılabilirsiniz


Sual: Namaz kılamayan hasta, kılamadığı namaz ve tutamadığı oruç yerine fidye verir mi?

CEVAP

Ağır hasta ve çok ihtiyar kimse, namaz kılamazsa, yerine fakire fidye [para] vermez Ama tutamadığı oruç yerine fidye vermesi lazımdır


Sual: Hastayım, hanımı uyandıramazsam namazı teyemmümle kılabilir miyim?

CEVAP

Evet


Sual: Ayağa protezin giyilmesi meşakkatli oluyor Protezsiz ayakta duramıyorum Oturarak namaz kılmam caiz mi?

CEVAP

Meşakkatli olunca caiz olur


Sual: Secde edemeyen, oturup ima ile kılarken, iftitah tekbirini ayakta mı alması gerekir?

CEVAP

Hayır Secde edemeyen, ayakta durmaz


Sual: Oturunca ayağa kalkamayan, oturarak mı namaz kılar?

CEVAP

Eğer oturunca secde edebiliyorsa, ayakta tekbir alır, durabildiği kadar ayakta durur, sonra oturup kılar


Sual: Sağ kaşımda yara var Secde edince kanıyor Yalnız alnımın sol tarafını ve burnumu yere koyup secde etmem caiz mi?

CEVAP

Evet


Sual: Narkozdan kurtulma esnasında namaz vakti çıkarsa ne yapmalı?

CEVAP

İki namaz cem edilir


Sual: Tehlike zamanında, namazı oturarak veya ima ile kılmak caiz midir?

CEVAP

Düşman veya yırtıcı hayvan korkusundan veya hastalanıp ayakta duramayan veya çamur olup kuru yer bulamayan kimse, namazını ima ile kılar Daha sonra bunları iade etmesi gerekmez (Halebi)


Sual: Şizofreni hastasının namaz durumu nasıl olur?

CEVAP

Gayri tabii hareketleri devamlı değilse, sıhhatli iken namazını kılar, kılmadıklarını da kaza eder


Sual: İki eli veya iki ayağı olmayan kimseye de namaz kılmak farz mıdır?

CEVAP

Evet farzdır Herkes, gücü nispetinde ibadet eder Ayakta namaz kılamayan oturarak kılar, oturarak da kılamayan yatarak ima ile kılar Abdest alamayan teyemmüm eder


Sual: Bir veya birkaç özrü olan kimse namazını nasıl kılar?

CEVAP

Özürlü kimse, Maliki mezhebini taklit ederse iyi olur Çünkü Maliki’de, abdesti bozan başka bir sebep yoksa, devam eden özür, namaz vakti çıksa da, abdesti bozmaz Maliki mezhebine göre, özür sahibi olmak için, abdesti bozan bir şeyin hastalık sebebi ile bir kere çıkması kâfidir Bir namaz vakti içinde devamlı çıkması gerekmez Namazdan önce veya namaz içinde idrar veya yel kaçıran yani gelen yeli tutamayan veya yarasından kan irin çıkan veya basuru kanayan yahut başka bir akıntısı olan, abdest ve namazının bozulmaması için, Maliki mezhebini taklit eder (MErbea)


Sual: Bir vaktin girmesiyle eli veya herhangi bir yeri kanayan bir kimse farzı kılacak kadar bir zamanda kan durmazsa, vaktin sonuna doğru o haliyle vaktin farz namazını kılabiliyorken yatsı vaktinin girmesiyle eli kanayan ve kanaması devam eden bir kimse yatsı namazını ve vitri kılmak için yatsının son vakti olan imsak vaktine kadar mı beklemesi lazım?

CEVAP

Evet Ancak Maliki taklit edilirse hemen kılınır, sabaha kadar beklenmez


Sual: Abdesti hangi miktarda olan kan bozar, tükürükten fazla olursa mı?

CEVAP

Ağızdaki bir yara veya hastalıktan dolayı kan ne kadar çok çıkarsa çıksın Maliki’yi taklit edenin abdestini bozmaz Hanefi’de ise, elini dişe sürünce kan bulaşmışsa kan çıktığı için abdest bozulur, ama elma ısırınca misvaktaki kürdandaki bozmaz Tükürünce tükürükten az ise yine bozmaz


Sual: Arkadaş namaza yeni başlamış Her namazda yel zorlaması başlıyormuş Yel kaçırdığını hissediyor Bu durum sadece namaz kılmaya başladığı zaman oluyormuş Bu sebepten birkaç kere abdest alma ihtiyacını hissediyor Bu kişinin ne yapması lazım?

CEVAP

Bu konuda hadis-i şerif var Bunu şeytan yapıyormuş Dübür kısmını üflüyor, insanı şüpheye düşürüyormuş Onun için Peygamber efendimiz, (Bir ses ve koku duymadıkça abdestiniz bozulmuş olmaz) buyuruyor Demek ki bu vesvesedir, önem vermemek gerekir Eğer, gerçekten bozuluyorsa, o zaman Maliki mezhebini taklit eder Maliki’de elde olmadan, tutulamayıp çıkan gaz, abdesti bozmaz


Sual: Kadın, günde bir defa gelen akıntı için, Maliki’yi taklit eder mi?

CEVAP

Evet


Sual: Sinüzit ameliyatı olacağım Burnuma tampon koyacaklar, abdest alırken, namaz kılarken nasıl bir yol izlemeliyim?

CEVAP

Abdestte burnun içini yıkamak farz değil Yani bir problem yok

Bayıltıyorlar, ameliyattan uyanınca vakit geçmiş olabilir Onun için Hanbeli mezhebini taklit etmek gerekebilir Diyelim ki öğle vakti ameliyat olacaksanız, ikindiyi de öğle ile birlikte kılarsınız Sabah ameliyat olacaksanız, öğleyi belki yetiştiremem diyerek ikindi vaktinde ikisini birden kılarsınız


İkindi namazını kıldıktan sonra ameliyat olursanız, akşamı yatsı vaktinde kılarım dersiniz İki namazı bir arada kılmaya ayarlarsınız


Eğer Maliki’yi taklit ediyorsanız, o zaman Hanbeli’yi değil, Maliki’yi taklit ederek iki namazı cem edersiniz Hastalık halinde Maliki’de de iki namaz cem edilir


Sual: Abdest almak istiyoruz fakat yüzümüzdeki kesik kanamaya devam ediyor Bu durumda Maliki’ye uyduğumuzu düşünüp abdest almamızda bir mahzur olmaz değil mi?

CEVAP

Evet mahzuru olmaz Fakat bir yara bandı yapıştırıp abdest almak daha uygun olur Kan çıkmazsa Maliki’yi bile taklide lüzum kalmaz, kan çıkarsa Maliki taklit edilir


Sual: Bugün öğleye doğru dişimi çektirdim, çektirdikten sonra diş etinde kanamalar devam ediyor Maliki'yi taklit ediyorumÖğleyi kaçırmamak için, abdest aldım namazımı kıldım Ve kanama hâlâ devam ediyor Kıldığım öğle namazının kazasını kılmam gerekir değil mi?

CEVAP

Abdestiniz bile bozulmamıştır O abdestle ikindiyi de akşamı da kılabilirsiniz Tabii abdesti bozan başka bir şey olmamışsa Kanamak Maliki’de abdesti bozmaz Namazı kaza etmeniz gerekmez


Sual: Soğuktan el veya dudak yarılıp kanarsa Maliki’yi taklit edenin abdestini bozar mı?

CEVAP

Bozmaz Semavi sebepler bozmaz, bir müdahale varsa bozar


Sual: Hastalıkla sık sık kusan, Maliki’yi taklit ederse abdesti bozulmamış mı olur?

CEVAP

Evet


Sual: Ameliyatla, karnımdan delik açılarak torba bağladılar Torbadan bazen necaset sızıyor Maliki’yi taklit caiz mi?

CEVAP

Evet


Not: Maliki mezhebini taklit ile ilgili geniş bilgi, Mezhep ve Mezhepsizlik maddesinde, Mezhep taklidi rahmettir kısmında var


Hastanede namaz

Sual: Hastanede, yatağından hiç kalkamayan hastanın yatağı uygun değilse, namazını nasıl kılar?

CEVAP

Kıble sağ tarafındaysa sağ tarafa, kıble solundaysa sol tarafa dönerek kılar Kıble ayak yönündeyse, başının altına yastık koyarak, yüzü kıbleye gelecek şekilde ima ile kılar Başı kıble tarafına geliyorsa veya ara yönlerden bir tarafa doğruysa, dönebildiği kadar başını kıbleye dönmeye çalışır Sağ tarafa yatmak, sol tarafa yatarak kılmaktan evladır Sırtüstü yatmak da, sağa yatıp ima ile kılmaktan evladır


Hamile kadının namazı

Sual: Hamile kadın, namazlarını oturarak kılabilir mi?

CEVAP

Namazda ayağa kalkmakta zorlanıyorsa, sağına ve soluna, sehpa koyup, onlara dayanarak kalkabilir Bu şekilde de ayakta kılamazsa, o zaman oturarak kılabilir


Tek kolu olmayan

Sual: Tek kolu olmayan, namazda elini nasıl tutar?

CEVAP

İki eli varken yaptığı gibi yapar Mesela tek elini, yine göbeğin altına koyar


Hamilelikte namaz

Sual: Doktor hamileye, (Hareket edersen çocuğun düşer Hep yatacaksın) dese, çocuğun düşmemesi için namazlarını oturarak kılması, abdest yerine teyemmüm etmesi caiz midir?

CEVAP

Evet, caizdir


Oturarak namaz kılarken

Sual: Ayakta namaz kılamayan kimsenin, oturarak namaz kılarken ayakları bükme, dizüstü veya bağdaş kurma imkânı varken kıbleye karşı uzatması caiz midir?

CEVAP

Dizlerini bükemeyen, ayaklarını kıbleye karşı uzatır Bükebilen ayaklarını toplar kıbleye karşı uzatmaz Dizüstü veya bağdaş kurma imkânı varken ayaklarını kıbleye doğru uzatması mekruh olur Dizüstü oturabiliyorsa, secdeye de gitmesi gerekir Secdeye gidemiyorsa, ima ile kılar


Mesh zarar verirse

Sual: Mâlikî’yi taklit eden veya etmeyen Hanefî’nin, başına mesh etmesi zarar verir, hastalığını arttırırsa, meshi terk etmesi caiz olur mu?

CEVAP

Şâfiî’de başın çok az bir kısmını, mesela bir parmakla bile mesh edilirse farz yerine gelir Salih ve uzman doktor, ıslak elle başı mesh etmek hastalığını artırır derse, Şâfiî’yi taklit edip çok az kısmını mesh etmek caiz olur


Akıntıyı durdurmalı

Sual: Ayakta namaz kılınca elde olmadan yel veya idrar kaçıran yahut yarası akan kimse, oturunca bu akıntılar olmuyorsa, namazı ayakta kılmayıp, oturarak mı kılar?

CEVAP

Evet, oturup îmâ ile kılınca, bu özürler akmayıp kesiliyorsa, îmâ ile kılmak gerekir, çünkü sargıyla, bantla, ilaçla veya başka bir yolla akıntıyı durdurmak vacibdir (S Ebediyye)


Eğer yukarıda bildirilen özürlere mani oluyorsa, îmâ ile kılmak, akıntı devam ederken ayakta kılmaktan daha uygundur (Halebi)


Akıntısı sadece secde hâlinde gelen, secdeyi terk eder Akıntısı sadece ayakta gelen ise, kıyamı terk edip akıntı gelmeyecek şekilde oturup îmâ ile kılar Eğer böyle akıntılı durumlarda, Mâlikî mezhebi taklit edilirse, bu özürlerin hiçbiri abdestini bozmaz O zaman îmâ ile kılmak gerekmez Bu bakımdan Mâlikî’yi taklit ederek kılmak iyi olur


Îmâ ile kaza etmek

Sual: Sağlamken kılınmayan namazları hastayken teyemmümle ve îmâ ile kaza etmek caiz midir?

CEVAP

Evet, caizdir, kaza ettikten sonra sıhhati düzelse, tekrar kılması gerekmez (Dürer, Mecmua-i Zühdiyye)


Îmâ ile kılarken

Sual: Ayaklarını kıbleye doğru uzatıp, îmâ ile namaz kılan, imamla yan yana duruyorsa, ayakları imamın ayaklarından ileriye geçmiş oluyor Bu durumda namazı sahih oluyor mu?

CEVAP

Normal ayakta cemaatle namaz kılarken, ayakların bulunduğu yere itibar edilir Ayağının topuğu imamın topuğundan ileri olursa o namaz sahih olmaz Ama îmâ ile kılarken böyle değildir, o zaman topuklara değil, başın bulunduğu yere itibar edilir Îmâ edenin başı, imamın başının gerisinde veya aynı hizada olursa, ayakları imamın ayaklarının ilerisinde olsa da namazı sahih olur (İbni Abidin)


Secde edemeyen

Sual: Ayakta durabilen, fakat secde edemeyen hasta, namazını nasıl kılar?

CEVAP

Hasta, ayakta durabilse de, secde yapamıyorsa, ayağa kalkması gerekmez, oturarak îmâ ile kılar Ayakta da îmâ ile kılması caizdir Oturarak îmâ ile kılmak, ayakta îmâ ile kılmaktan efdaldir (Mülteka, Mecmua-i Zühdiyye)