Kur’An’Da Yasaklanan Şeylerin İlletleri Neye Göre Tespit Edilir

Kur’an’da yasaklanan şeylerin illetleri neye göre tespit edilir?

Sırf imtihan için olanlar dışında, Yüce Allah’ın emir ve yasaklarının sebepsiz olabileceği düşünülemez Ancak illet ile hikmet birbirine karıştırılmamalıdır Kur’ân’da hamr yani yenildiğinde, içildiğinde, kullanıldığında kişiyi sarhoş edici her şey yasaklanmıştır İlleti, bizzat isminden anlaşılacağı gibi aklı örtmesi yani sarhoş etmesidir Bu durumda, hamr, illeti Şâri’ (Allah Teala) tarafından belirlenmiş bir yasak olur ve bu yasağın kapsamına, sarhoş edici tüm maddeler girer


Sarhoş edicilerin yasaklanmasının hikmeti ise bunların şeytan işi pislikler olması, insanların arasına düşmanlıklar sokması, Allah’ı anmaktan alıkoymasıdır


Ribânın (faizin) illeti, borçtan gelir elde etmektir ve bu kapsamdaki tüm işlemler ribâdır Yasağın hikmeti ise, sömürü düzeninin oluşması, ekonomik krizlere sebebiyet vermesi vb dir


Sorunuzun en önemli tarafı; yasakların illetlerinin çok iyi tespit edilmesinin gereğidir Bu illet, mutlaka Kur’ân’dan tespit edilmelidir Tespit edilen illetin kapsamına nelerin girdiği meselesi ictihadi bir konudur Bu aşamada yapılacak hatalar affedilir Ancak bizzat ictihatla illet tespiti kabul edilemez Çünkü o bir hata değil, haddi aşmak olur