Mısır Matematiği |
09-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Mısır MatematiğiTurkeyArena Mısır matematiğine ilişkin bilgilerimizin çoğu iki kaynağa dayanır Bunlar 85 problemi içeren Rhind Papirüsü ve bundan belki de 200 yıl öncesine ait olan ve 25 problemi kapsayan Moscow Papürüsü’dür Bu elyazmaları düzenlenirken , içerdikleri problemler zaten eskiden beri biliniyordu ; ama yakın dönemden , hatta Roma döneminden kalma az sayıdaki papirüsteki yöntemler de bundan farklı değildi Kullandıkları matematik onlu sayı sistemine dayanıyordu ve 10’dan büyük her 10’lu birim için özel simgeler kullanılıyordu Bu tür sistemleri Roma rakamlarından biliyoruz : MDCCCLXXVII = 1878 Bu sistemi kullanan Mısırlılar , çarpmayı ardışık toplamalara indirgeyen , toplama ağırlıklı bir aritmetik geliştirdi Örneğin , bir sayıyı 13 ile çarpmak için onu önce 4 ve 8’le çarpıyorlardı daha sonra çıkan sonucu sayının kendisine ekliyorlardı Bu işlemi yaparak inceleyelim : Normal çarpma işlemi :3´13=39 Mısırlıların kullandığı yöntem : 3´4 =12 3´8 =24 24+12 =36 36+3 =39 Görüldüğü gibi sonuç aynı Mısır matematiğinin en önemli yönü kesirlerle yapılan hesaplamalardır Bütün kesirler , payı bir olan birim kesirlerin toplamı olarak yazılırdı Bazı problemlerin teorik yanları ağır basıyordu Örneğin 100 somun ekmeği 5 kişi arasında , her birine düşen pay aritmetik olarak artarak ve en büyük 3 payın toplamının yedide biri en küçük iki payın topl***** eşit olacak biçimde bölüştürülmesi problemi böyleydi 7 evin her birinin 7 kedisi , her kedinin kovaladığı 7 farenin olduğu problem , geometrik olarak artan bir serinin toplamının formülünü bildiklerini gösteriyordu Böyle problemler için yazılmış şiirler , şarkılar bile vardır Şu şiiri anımsayalım : "St Ives’e giderken 7 karısı olan bir adamla karşılaştım Her karısının yedi sepeti Her sepetin yedi kedisi Her kedinin yedi yavrusu vardı Her yavrununda yedi çıngırağı vardı Yavrular , kediler , sepetler , kadınlar ve çıngıraklar Kaç tanesi St Ives’e gidiyordu |
|