Musul Sorunu Nedir, Musul Sorunu Nedenleri

Musul Sorunu Nedir, Musul Sorunu Nedenleri
Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur

I Dünya Savaşı'ndan önce Osmanlı hakimiyetindeki Musul ve çevresi petrol varlığı sebebiyle, İngiltere, Fransa, Almanya arasında rekabet konusu oldu Bölge, 1916 tarihli Sykes-Picot Antlaşması ile Fransa'ya bırakılmıştı Nisan 1920 San Remo Konferansında Fransa, kendisini Orta Doğu'daki menfaatlerini desteklemesi sebebiyle, Musul bölgesini İngiltere'ye terketti İngiltere bölgedeki Hristiyanların güvenliği, İngiliz savaş esirlerine kötü muamele edilmesi gibi sebepler ile Mondros Mütarekesinin 7 maddesine göre Musul'un kendilerine terk edilmesini istediler Musul'da yerleşik Osmanlı 6 Ordusu Komutanı Ali İhsan Paşa şehri İngilizlere terk etmemek için istifa etti Yerine Gelen Binbaşı Halit Akmansü İstanbul'dan aldığı emri yerine getirerek Musul'u boşalttı 15 Kasım 1918 tarihinde İngiliz askerleri Musul'a asker çıkarıp işgal ettiler

Lozan barış görüşmelerinde Musul konusunda bir anlaşma sağlanamadı, Irak ile olan sınır çizilemedi Lozan Antlaşması’na göre Musul sorunu, Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak ikili görüşmelerle çözüme kavuşturulacaktı Konu İngiltere ile aramızda 1924 yılında İstanbul ’da ele alındı İngiltere, Musul’un Irak’a ait olduğunu savunduforumsinsinet Çünkü Irak İngiltere’nin sömürgesiydi İngiltere Musul bölgesindeki zengin petrol yataklarını istiyordu

Görüşmelerden sonuç alınamayınca konu Milletler Cemiyeti’ne götürüldü Milletler Cemiyeti , Musul’un Irak’a ait olduğuna karar verdi Ancak Türk Hükümeti Milletler Cemiyeti’nin kararını kabul etmedi

Bu arada İngilizler, Türkiye-Irak sınırında bazı karışıklıklar ortaya çıkardılar Şeyh Sait Ayaklanması’nın çıkmasında etkili oldular Böylece Musul konusunda çıkabilecek bir savaşta Türkiye ’yi güçsüz bırakmayı amaçladılar
Türkiye bu yıllarda Şeyh Sait Ayaklanması ve bazı iç sorunlarla uğraştığı için Musul sorunuyla yeterince ilgilenememiştir

5 Haziran 1926’da İngiltere ve TBMM arasında Ankara Antlaşması imzalandı Buna göre;
Musul , İngiltere’nin mandası olan Irak’a bırakıldı
Irak elde ettiği petrol gelirinin %10’unu 25 yıllık bir süre için Türkiye’ye verecekti (ancak Türkiye bu hakkından para karşılığı vazgeçmiştir)
Günümüzdeki Türkiye-Irak sınırı belirlendi