![]() |
Cumhuriyetin İlanının Kazandırdıkları |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Cumhuriyetin İlanının KazandırdıklarıCumhuriyetin İlanının Kazandırdıkları * Cumhuriyetin ilanı, Türk kurtuluş mücadelesinin askeri ve siyasi alanda zafere ulaşmasının bir sonucudur ![]() * Osmanlı Monarşik yönetiminin Milli Mücadeleye karşı takındığı olumsuz tavır, batıdaki siyasi gelişmelere paralel olarak çizilmiştir ![]() ![]() * Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmesiyle, saltanatın kaldırılmasından sonra ortaya çıkan devlet başkanlığı sorunu da çözümlenmiştir ![]() ![]() * Devletin yönetim şekli belirlenmiştir ![]() * Mecliste hükümeti sistemi'nden kabine sistemi'ne geçilmiştir ![]() ![]() - Demokratik bir anayasayla halk egemenliği üzerinde yükselen, yeni bir yönetim biçimi olarak Cumhuriyet yönetimine geçildi - Saltanat ve Hilafet kaldırıldı - Kapitülasyonlara son verildi - Din ve devlet işleri birbirinden ayrıldı, laiklik ilkesi yerleştirildi - Köylüye toprak, makina, tohumluk vb ![]() - Anadolu'nun içlerini denizlere bağlayan yeni demiryolları yapıldı, yabancıların elindeki demiryolları bedelleri ödenerek kamulaştırıldı - Duyun-u Umumiye'nin elindeki petrol, tuz, şeker, kibrit, tütün tekelleri devlet tekeli haline getirildi - Üretim ve tüketim kooperatifleri kuruldu, kooperatifçilik teşvik edildi - Dış ticaret devletleştirildi - Ülkenin sanayileşmesi için KİT'ler kuruldu (Sümerbank, Etibank, TKİ, M ![]() ![]() ![]() ![]() - Özel sektör teşvik edildi - Özellikle liman şehirlerindeki, azınlıklardan oluşan tüccarlara ağır vergiler getirildi - 5 yıllık kalkınma planları yapıldı ve uygulandı - Şeriat vergisi ÖŞÜR kaldırıldı - Tekke ve tarikatlar kapatıldı - Eğitim birliği temelinde eğitim parasız hale getirildi ve yaygınlaştınldı - Halkın kültürel gelişimi ve örgütlenmesi için halk evleri kuruldu - Köy aydınlanması ve toprak sorununu çözme amacıyla köy enstitüleri planlandı, ön uygulamaları yapıldı - Millet mektepleri açıldı, okuma-yazma seferberliği ülkenin her yanına yayıldı - Fikir ve sanat eserlerini koruma yasası çıkarılarak, tarihsel ve kültürel değerler koruma altına alındı - Medeni Kanun kabul edilerek vatandaşlık hakları yerleştirildi - Yeni ticaret yasası çıkarıldı, çağdaş ticari kurumlar kuruldu - Soyadı Yasası çıkarıldı - Ulusal bankacılık geliştirildi, İş Bankası, Emlak Bankası kuruldu - Türk Tarih ve Türk Dil kurumları kurularak, ulusal tarihe ve Türkçeye sahip çıkıldı - Uluslararası takvim ve saat kabul edildi - Kabotaj hakkı ulusallaştırıldı, yerli üretim gümrük korumasına alındı - Arapça yazıdan vazgeçildi, latin alfabesi getirildi ![]() ![]() - Toprak yasası çıkarılarak, aşiretlerin bir kısım arazileri kamulaştırıldı ve yoksul köylülere dağıtıldı - Kılık kıyafet yasasıyla peçe, çarşaf, sarık, fes vb ![]() - Ağırlık ve mesafe ölçüleri uluslararası standartlara getirildi, okka, dirhem,arşın vb ![]() ![]() ![]() ![]() - Enerji santralları, barajlar, şeker, çimento ve tekstil fabrikaları kuruldu - Hafta tatili Cuma'dan Pazar'a alındı - Ordu modernleştirildi - Kadın hakları geliştirildi, seçme seçilme ve çalışma hakları getirildi - Kültürel gelişme devlet desteğine alındı, Devlet Tiyatro, Bale ve Operası kuruldu - Yeni üniversiteler açıldı - Büyük adli reformlar yapıldı, seri mahkemeler kapatıldı, çağdaş hukuk kurumları getirildi, mecelle kaldırıdı - Defin ve mezarlık işleyişi yeni ve çağdaş kurallara bağlandı - Madenler devletleştirildi - Ormanlar ve göller kamulaştırıldı ve korumaya alındı - Gerici ve ayrılıkçı isyanlar bastırıldı - Barışçı dış politika egemen kılındı, özellikle komşu ülkelerle dostça ilişkiler geliştirildi - Duyun-u Umumiye borçları düzenli olarak ödendi - Karşıhksız para basılmadan, denk bütçe her yıl gerçekleştirildi - Halk sağlığı ve kitle sporu geliştirildi, hastaneler, hemşire okulları ve spor tesisleri yapıldı - Türk tarihinin ilk nüfus sayımı yapıldı - Toprak envanteri çıkarıldı, kadastro örgütü kuruldu - Sivil havacılık geliştirildi, uçak sanayi yatırımlarına özel önem verildi - İletişim yatırımları yapıldı, Radyo, Telgraf ve Telefon işletmeleri kuruldu, devlet posta örgütü yeniden yapılandırıldı ![]() |
![]() |
![]() |
|