Tanzimat Döneminin Oluşumu

Tanzimat Döneminin Oluşumu
HAZIRLIK
* Kimse mahkeme kararı olmadan idam edilmeyecek,
■ Kimsenin serveti elinden haksız yere alınmayacak,
* Vergiler gelire göre olacak, kimseden fazla vergi alınmayacak,
■ Bütün memurlara görevlerine göre maaş bağlanacak,
■ Rüşvet, kayırma, suistimal tamamen kaldırılacak,
■ Askerlik zorunlu olacak,
■ Gayrimüslimler de askere alınacak kararlan fermanda yer alıyordu
* Yeni eğitim kurumları açıldı
■ Padişah kanuna karşı sorumlu olduğunu söyleyerek, yetkilerini sınırlandırdı
* Nüfus sayımı yapıldı,
* Padişah ülkesini tanımak için seyahatler yapmaya, halkın dertlerini bizzat dinlemeye başla­dı
■ Sarayın bazı adetlerinde değişiklikler yapıldı, balo, tiyatro gösterileri düzenlendi
■ Hukuk alanında Batı dünyasından etkilenilmiştir
" Yeni vergiler getirildi
■ Eğitim ve öğretimi tek elde toplamak için yeni düzenlemeler yapıldı
■ Dilde sadelik amaçlandı
" Halkın olaylardan haberdar edilebilmesi için özel gazeteler çıkarıldı
Tiyatro, hikâye, roman, makale, tenkit, hatıra, deneme, mektup, tarih gibi türler edebiyatımıza girmiştir

TANZİMAT FERMANI
1 III Selim'den itibaren gerçekleştirilen yenilikler ve bu yeniliklerin kapsadığı alanlar:

* III Selim saltanatının ilk yıllarında toplumdaki ve yönetim sistemindeki aksaklıkların sebep­lerini, bunların çözüm yollarını araştırmak için, devlet adamlarını düşünmeye ve soruna çö­züm önerileri getirmelerini sağladı sağladı

* Bu amaca hizmet etsin diye "meşveret usulü" sistemine geçildi Buna göre Padişahın hazır bulunduğu toplantıda herkes söz hakkına sahip olmuştur

* Eyaletlerin yönetiminde yeni kanunlar çıkarılmış, taşraya tecrübeli, bilgili, dindar vezirler gönderilmeye başlanmıştır

* Yeni askerî okullar açıldı

* Nizam-ı cedit ordusu kuruldu

* Bu okulların kurulmasında ve eğitim sistemlerinin hazırlanmasında Fransız sisteminden ve subaylarından yararlanıldı

* Ordu ve donanmanın işine yarayacak önemli kitaplar Türkçeye çevrildi
* Avrupa ülkelerine elçiler gönderilmeye başlandı

* Merkezi otoriteyi güçlendirmek için ayanlarla padişah arasında sened-i İttifak imzalandı

■ Yeniçeri ocağı kaldırıldı

* Subay yetiştirmek için "mekteb-i harbiye" ile, askerî doktor yetiştirmek için de "askerî tıbbiye" açıldı

* Mallara el konulması denilen müsadere sistemi kaldırıldı

■ Yeni bakanlıklar kuruldu

* Devlet memurlarına maaş bağlandı

* Bu yenilikler, adlî, siyasî, askerî, malî ve idarî alanlarda, devlet ve halk İlişkisinde gerçekleş­tirilmiştir

2
* Müslüman ve Hıristiyan bütün tebaanın ırz, namus, can ve mal güvenliğinin sağlanacak,

* Vergiler düzenli toplanacak,

■ Askerlik görevi düzenli bir sisteme bağlanacak,

■ Ferman halkın yanı sıra yabancı ülkelerin elçiliklerine de resmen duyurulacaktır
wwwforumsinsinet
Bu fermanın önceki dönemden farkı:
* İlk defa Müslüman çoğunlukla Hıristiyan azınlık eşit konuma getirilmiştir

■ Can, mal, namus güvenliği sağlanarak halkın emniyeti kanunla kuvvetlendirilmiştir

■ Askerlik hizmetini Müslümanlarla birlikte azınlıklar da yapacaktır,

■ Halkı zor durumda bırakan vergilerin bazıları kaldırılmış, gelire göre vergi toplanması siste­mine geçilmiştir

3 Tanzimat Fermanında ifade edilen yenilikler toplum hayatını kapsamaktadır Yapılan bütün yenilikler bir şekilde toplumu da etkilemektedir çünkü Fermanın içerdiği yenilikler, halkın hayatta karşı­laştıkları sorunlara çözüm yollan getirmektedir Namus, can ve mal güvenliğinin devlet güvencesine alınması, halkın hayatındaki bu tür sorunları engellemiştir Devletin maliyesi, halktan toplanan vergilerden oluşuyordu Vergi sistemindeki düzenlemelerle, askerlik sisteminde yapılan değişikler halkı, dolayısıyla da toplum hayatını etkilemiştir Devletin (forumsinsinet) yönetiminde bazı düzenlemeler yapılmış, sistemde büyük ve köklü bir değişime gidilmemiştir Padişah hâlâ ülkenin sahibidir, halka ve diğer devletlere karşı yine fek sorumludur İşleyişteki bu ufak değişiklikler, toplumsal alanda bazı değişikliklere yol aç­mıştır

4 Tanzimat'ı yabancı devletler ve Osmanlı devletinde yaşayan azınlıklar istemektedir Devletin zor durumunu kullanan azınlıklar, ülkede zor şartlarda yaşadıklarını iddia ederek Avrupa devletlerin­den yardım istemektedirler Azınlıkların çoğu ticaret yaptığı için zengindi, Bu zenginliği daha da arttırmanın yollarını düşünüyorlardı Yabancı devletler ise, ülkede yaşayan azınlıklara iyi davranılmadığı bahanesiyle Osmanlıyı sürekli sıkıştırıyordu Bir yandan dış güçlerin baskısı, diğer yandan içeriden azınlıkların isyanları, devletin böyle bir ferman yayınlamasına sebep olmuştur

51839'da ilan edilen Tanzimat Fermanı, birçok yenilikler getirmekteydi Bu yeniliklerin uygulama­ya konulması çok zaman almıştır Halk ve bazı kesimler, yapılmak istenen bu değişikliklere karşı çık­mışlardır Yapılan yenilikleri devlet yapısında ve halk arasında uygulamak mümkün olmamıştır Bu yenilikleri uygulayabilmek için bile bazı yeni kanunlar, teşkilatlar, okullar açılması gerekmiştir Bunların da sistemli bir biçimde uygulanması, yeniliklerin devlet kademelerinde ve halk arasında kökleşmesi zaman almıştır Edebiyatın bu yeniliklerden etkilenebilmesi için ülkedeki kültürel yeniliklerin yerine oturması, insanların (forumsinsinet) bu yeni sistemin getirdiği kültürel ve sosyal yapıyı içlerine sindirmesi gerekmiştir Bu sebepten, edebî açıdan Tanzimat, 1860'da yayınlanmaya başlayan Tercüman-ı Ahvâl gazetesiyle başlatılır Bu tarih, edebiyat için bir milat kabul edilmiştir Avrupa'ya daha da yaklaşmak için yapılan yeniliklerin bu tarihten itibaren kültürel alanda etkisi görülmeye başlamıştır