Yemeği Değil Havayı Pişiriyoruz

Yemeği değil havayı pişiriyoruz

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümünce Türkiye'de kullanılan gazlı mutfak ocaklarının ısı verimiyle ilgili bir araştırma ya göre, gazlı ocaklarla yemek pişirmede ısısal verim en ideal kullanım koşullarında bile yüzde 50'yi geçmiyor

OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç Dr Turhan Koyuncu, bölümde görevli bazı araştırma görevlilerinin de katılımı ile Türkiye'de konutlarda yoğun olarak yararlanılan mutfak ocaklarının kullanımıyla ilgili bir araştırma çalışması yaptıklarını söyledi
Koyuncu, araştırmanın amacının Türkiye konutlarında yoğun olarak yararlanılan mutfak tipi gazlı ocakların ısısal verimi olduğunu belirterek, şu bilgiyi verdi:
''Ülkemizde mevcut yaklaşık 11 milyon 500 bin konutun yüzde 91,7'sinde tüp gaz, yüzde 7,5'inde doğal gaz, yüzde 0,3'ünde soba, yüzde 0,3'ünde elektrik, yüzde 02'sinde de diğer enerji kaynakları yemek pişirmede kullanılmaktadır Konutlarda genellikle 12 kilogramlık ev tipi tüplerden yemek pişirmede yararlanılmaktadır Bu tüplere de genellikle üç gözü gazlı ve bir gözü elektrikli olan mutfak ocakları bağlanarak pişirme yapılmaktadır Elektrik enerjisinin pahalı olmasından dolayı, elektrikli gözün zorunlu haller dışında kullanılmadığı, yedek göz olarak ocaklarda bulunduğu anlaşılmaktır''
Özellikle gelişmekte olan ülkelerde farklı özelliklere sahip yemek pişiricilere ilişkin çalışmalarla karşılaşıldığı halde Türkiye'de yemek pişirmede yaygın olarak gazlı mutfak ocakları kullanıldığını belirten Koyuncu, bu konuda yeterince araştırma olmadığını da bildirdi
''Bu konuda mevcut verimlerin saptanması ve verimleri artırmaya yönelik akademik çalışmalara yok denecek kadar az rastlanmaktadır'' diyen Koyuncu, ''bu nedenle bu araştırmada, konutlarımızda tüp gazla yemek pişirmede en yaygın olarak kullanılan üç gözü gazlı ocakların mevcut durumdaki verimleri ve verimleri üzerinde etkili olan faktörler inceledik'' dedi
"Gazlı ocaklar bilinçsiz kullanılıyor"

Koyuncu, araştırmada, Türkiye'de yaygın olan ve farklı büyüklüklere sahip büyük, orta ve küçük üç tip çelik tencere seçtiklerini, ocağın ısısal veriminin belirlenmesinde, su ısıtma yöntemi kullanıldığını ve çelik tencerelerin kapak pozisyonlarını da kapalı, yarı açık ve tam açık olarak denediklerini kaydetti
Araştırmada suyun kalitesi, suyun ısısı, kütlesi, sıcaklık farkı ve tüp gazla tencereye sağlanan ısı enerjisinin ayrı ayrı olarak değerlendirildiğini ifade eden Koyuncu, şunları söyledi:
''Araştırma sonucunda, ülkemiz mutfaklarında yaygın olarak kullanılan gazlı ocaklarla yemek pişirmede ısısal verimin en ideal kullanım koşullarında bile yüzde 50'yi geçmediği ve ortalama verimin yaklaşık yüzde 35-50 arasında değiştiğini gördük Isısal verimin artırılması için, yemek pişirme sırasında tencere kapasitesinin yarısından fazlasının doldurulmaması, kapağın kapalı olması ve alev çapının tencere taban çapının yarısını geçmemesi gerektiğini belirledik''
En ideali orta göz

Isısal verimin bazı önlemlerle yaklaşık yüzde 15 artırılabileceğinin belirten Koyuncu, ''en ideal ocak gözünün ise orta göz olduğu ve en yüksek verimin de bu bölmedeki pişirmede elde edildiği sonucuna vardık'' dedi
Ayrıca, birçok yemeğin pişmesi için belirli bir süre kaynaması gerektiğinden kaynama sırasında küçük ocak gözünün kullanılmasının ve gaz akışının tencereyi kaynama sıcaklığında tutabilecek kadar ayarlanmasının verimi artıracağının da ortaya çıktığını anlatan Koyuncu, ''çünkü, gereğinden fazla ısı enerjisi yemek suyunun buharlaşmasına neden olacağı için hem bir fayda sağlamayacak, hem de yemek suyunun eksilmesi nedeniyle yemeğin kıvamını olumsuz etkileyecektir'' diye konuştu