Karıncalar

Giriş: Edward O Wilson
Yazı ve Fotoğraflar: Mark W Moffett

Doğada gözlemlenen en karmaşık sosyal örgütlenmeyi sergileyen ordu karıncaları, avlarını, sayılarının çokluğuyla şaşkına çeviriyor


Aslanları, kaplanları ve ayıları unutun Hatta, saldırganlığıyla ünlü türümüzü de bir yana bırakın İş savaş sanatına gelince, size soğuk terler döktürecek olan, ordu karıncalarıdır Pala gibi keskin çeneleriyle silahlanmış bu usta savaşçılar, akıl almaz sayılarla bir arada hareket ederek, kendilerinden çok daha büyük avları biçebilir Ordu karıncası kolonileri, her gün on binlerce av gerçekleştiriyor Ancak yaygın kanının aksine, güçlerinin bir sınırı var Çiftlik hayvanları veya insanlar –bazı Afrika türleri nadiren bunun aksini destekleyen örnekler gösterse de– avları arasında değil
Ordu karıncalarının faaliyet halinde en iyi gözlemlenebileceği yerlerden birine, Panama Kanalı'nın oluşturduğu bir gölde yer alan ve belki de 50 Eciton burchellii (dünyada üzerinde en çok araştırma yapılan ordu karıncası türü) kolonisine ev sahipliği yapan 15 kilometre karelik Barro Colorado Adası'na gittim
E burchellii 'lerin yöntemleri, "ordu karıncası" adının ortaya çıkmasına yardımcı oldu 300000 ila 700000 arası karıncadan oluşan dev koloniler hareket halindeler: Sürekli bir yuva bölgesinden bir diğer yuva bölgesine geçiyorlar Tüm ordu karıncası türleri bu karakteristik özellikleri taşımasa da, hepsinin ortak bir yönü var: avda "şok ve dehşet" stratejisi Diğer karıncalar bireysel olarak besin arar, bazen keşif kolu gönderir Ordu karıncalarıysa, kitle halinde hareket eder Kör olduklarından önlerini göremezler, ancak böyle büyük sayılarda dolaştıkları için avlarını kolaylıkla alt ederler E burchellii için av, genellikle ordu karıncası olmayan karıncalar ve büyük eklembacaklılardır Yollarından çekilmeyen kertenkeleleri, yılan ve kurbağaları da öldürebilirler, ancak yemezler Saldırı düzenlerine sürü akını adı verilir 200000 kadar karınca, yuvayı 15 metre eninde bir yelpaze oluşturacak şekilde genişleyen bir sürü halinde terk eder Uzmanlaşmış bazı kuşlar da bu akıncıları izleyerek, hayatta kalmak için ümitsizce dağılan avlarını tek tek toplar

Fotoğraf : Mark W Moffett

Canlı Bir Yuva

Ordu karıncaları kalıcı bir yuvada kalmak yerine, her gün yeni bir yuva kuruyor Üstelik bedenlerini kullanarak İşe, bir çıkıntı üstünde ayak uçlarıyla birbirlerine bağlanarak başlıyorlar Diğerlerinin de üstlerine tırmanmasıyla, sonunda tüm koloni 300 ila 700 bin karıncadan oluşan bir yapı oluşturuyor Bu geçici yuvalara bivak deniliyor

Fotoğraf : Mark W Moffett

Kapışma

Ordu karıncaları, diğer karıncalar üzerinde sadece onları öldürerek değil, yiyeceklerini çalarak da üstünlük kuruyor Ölü bir böcek için girişilen kapışmada, Eciton burchellii işçi karıncası bir Ectatommaişçisini kolayca alt ediyor Zaferin anahtarı şu: Ordu karıncaları asla tek başına dolaşmaz Bu fotoğrafın çekilmesinden kısa bir süre sonra, koloninin diğer üyeleri yetişti ve Ectatomma karıncasını kovdular

Fotoğraf : Mark WMoffett

Parça Parça

Fotoğrafçı Mark Moffett, Barro Colorado'da yarı vejetaryen ordu karıncalarının (Labidus coecus) sarı bir meyve üzerine üşüşmesini izlerken, bir dişi sinek için kavgaya tutuşan iki erkek sineğin farkına vardı Erkek sineklerden biri hedefini ıskalayınca, ziyafet çekmekte olan karıncaların ortasına indi ve karıncalar tarafından parçalanarak öldürüldü

Fotoğraf : Mark W Moffett

Yol İşi-Yolda İş

Göçebe bir tür olan E burchellii ordu karıncaları orman içinde her gün kendilerine yeni yollar açıyor Bu orta boy işçi, koloninin önünü tıkayan bir yaprağı yırtıp kenara atıyor Ordu karıncalarına saldıran çok az canlı var, ama düşmanlarının olduğu da bir gerçek: Yaprağın üstünde görülen küçük sinek, yumurtasını karıncanın vücuduna bırakmak için tetikte bekliyor Eğer başarıya ulaşırsa, yumurtadan çıkacak larva zamanla karıncanın iç organlarını yiyip bitirecek

teşekkürler

Bunları Biliyor muydunuz?



Aç bir ordu karıncası sürüsünden kaçmak -gerçekten yıkıcı yırtıcılar olmalarına karşın- yine de mümkün Peşine düştükleri bazı canlılar "sıradan" taktiklere başvuruyor; örneğin bir sinek uçarak, bir çekirge zıplayarak kaçıyor Bazıları ise ordu karıncalarına karşı özgün savunma yöntemleri geliştirmiş
Kaçış yöntemlerinden biri de ordu karıncasının körlüğünden yararlanmaya dayanıyor, ama bu da çelik gibi bir sinir ve büyük sabır gerektiriyor Milyonlarca avcı karıncayla karşı karşıya kalan bazı böcekler tümüyle hareketsiz kesiliyor Kıpırdamaları halinde, karıncalar titreşimleri hemen algılıyor ve saldırıya geçiyorlar Aynı şekilde, kalın kabuklu böcekler de zırhlarına güveniyor, sürüyü savuşturana kadar bekliyorlar
-David A O'Connor

Yazarın Notları
Mark W Moffett

En İyi:Bir gece saat 10 sularında ordu karıncalarının ilerleyişlerini izlerken, bir asker karınca grubunun bir şeyi kapladığını gördüm Bu karınca yığınını biraz aralayınca, devasa kraliçelerini koruduklarını anladım Böylece doğada ender görülen kraliçeyi görüntüleme olanağını buldum

En Kötü:Kraliçenin fotoğrafını çekmemden birkaç dakika sonra, fırtına koptu Bu sırada kraliçenin askerlerinden birkaç düzinesi olta kancasını andıran alt çeneleriyle yüzüme yapıştı Yarım saat sonra sırılsıklam halde kulübeme döndüğümde, elime bir ayna aldım ve çakımla asker karıncaları kesip attım Ardından bir cımbızla çenelerini çıkardım

En Tuhaf:Karıncaları izlemek için eğilip, iyice yakından bakmanız gerekiyor ve bu da ustalık isteyen bir iş; çünkü varlığınızın farkına varmalarını istemezsiniz Sıcak havayı anında fark ettikleri için, olabildiğince uzun süre nefesimi tutmayı alışkanlık haline getirdim Daha sonra başımı karıncalardan öteye çeviriyor ve omzumun yukarısında soluyordum Bir defasında böyle nefes alıp verirken bir arı dosdoğru burun deliğimin içine daldı Öykünün geri kalanını unutmak istediğim için anlatmasam daha iyi olur