Besin Satın Alma, Hazırlama, Saklama Ve Pişirme İlkeleri

Besin Satın Alma, Hazırlama, Saklama ve Pişirme İlkeleri
SÜT VE ÜRÜNLERİ

Hastalık yapıcı mikroorganizmalardan korunmak için iyi kaynatılmış, pastörize/sterilize edilmiş süt ve ürünleri kullanılmalıdır

Pastörize veya sterilize edilmemiş sütler, kabardıktan sonra 5 dakika kaynatılıp hemen soğutulmalıdır

Kaynatılmış ve pastörize sütler cam kavanozda buzdolabında 12 gün, kutusu açılmış sterilize sütler en fazla 3 gün saklanabilir

Sütlü tatlı yaparken, süt, un ve şeker birlikte pişirildiğinde sütün besin değeri (protein) azalır Şeker, sütlü tatlı indirilmesine yakın eklenmelidir

Ülkemizde peynir, genellikle kaynatılmamış veya pastörize edilmemiş sütten yapılmaktadır Bu tür peynirler taze olarak tüketildiğinde hastalık etkeni (BRUSELLA) olabilir

Çiğ sütten yapılmış peynir tüketilmemelidir

Yoğurt torbaya konup süzülür ve süzülen suyu atılırsa vitamin kaybı olur Yoğurt suyu çorba ve hamur işlerinde kullanılarak değerlendirilmelidir

ET, YUMURTA, KURUBAKLAGİL

Kıyma ve organ etleri uzun süre saklanmadığından, buzdolabında saklamak koşuluyla 1-2 gün içerisinde tüketilmelidir

Etler hemen tüketilmeyecekse birer yemeklik miktarlarda, yassı şekilde paketlenmiş olarak normal buzdolabı buzluklarında 1 hafta, derin dondurucularda 3-4 ay süre ile dondurularak saklanabilir

Dondurulmuş besinler, özellikle etler buzu çözdürüldükten sonra yeniden dondurulmamalıdır

Çözülme işi, oda sıcaklığında, soba/radyatör üzerinde ve altında, hafif ateşte veya güneşli yerlerde yapılmamalıdır

Çözülme işlemi, buzdolaDinın alt raflarında bekletilerek yapılmalıdır

Çözülmüş besinler bekletilmeden pişirilmelidir

Kırık, çatlak ve kirli yumurtalar satın alınmamalıdır

Yumurta buzdolabında saklanmalı, kullanmadan önce mutlaka yıkanmalıdır

Çiğ yumurta tüketimi hastalık etkeni olabildiği gibi bazı vitaminlerin kullanımını da engeller

Yumurta en fazla 8-10 dakika süreyle haşlanmalıdır

Uzun süre haşlanmış yumurtanın sarısı etrafında oluşan yeşil renk, besin değerinin azaldığını gösterir

Kurubaklagiler, pişirilmeden önce pestisit (böcek ilacı) kalıntılarından arındırmak için iyice yıkanmalıdır

Kurubaklagillerin iyi pişmelerini sağlamak için 8-10 saat ön ıslatma işlemi uygulanmalıdır Islatma suyu dökülebilir

Kurubaklagilllerin haşlama sularının dökülmesi besin değerim azaltır

TAZE SEBZE VE MEYVELER

Taze sebzeler önce ayıklanmalı, yıkanmalı, sonra doğranmalı ve yeteri kadar su ile pişirilmelidir

Sebzeler doğrandıktan sonra bekletilirse ve haşlama, pişirme suları atılırsa, vitamin ve mineralleri azalır

Salatalar önceden hazırlanıp bekletilirse vitaminleri azalır

Meyveler kesildikten ya da suyu sıkıldıktan sonra bekletilirse C vitamini değeri azalır

Konservelerin suyu dökülürse vitamin değeri azalır

Kapakları dışa dönük (bombelenmiş) konserveler sağlık için son derece tehlikelidir Zehirlenmelere yol açabilir

TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİ

Ekmek, çörek, kurabiye yapmak için hamurun mayalandırılması besin değerini arttırır
Dış kepeği biraz ayrılmış fakat özü ve iç kepeği ayrılmamış undan mayalandırılarakyapılan ekmeğin besleyîci değeri beyaz undan yapılan ekmekten daha fazladır

Ekmek ince dilimlenip kızartılırsa besin değeri azalır

Tarhana güneşte kurutulursa vitamin değeri azalır

Makarna, erişte vb besinlerin haşlama sularının dökülmesi besin değirini azaltır

ÜRÜN SATIN ALIRKEN İMAL VE SON KULLANMA TARİHLERİ'NİN KONTROL EDİLMESİ GEREKİR SON KULLANMA TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLER KESİNLİKLE SATIN ALINMAMALIDIR
ÇÜNKÜ; ÜRÜN

BOZULMUŞ OLABİLİR,
MİKROORGANİZMA ÜREYEBİLİR,
LEZZETİ VE FİZİKSEL GÖRÜNÜMÜ DEĞİŞEBİLİR,
BESİN DEĞERİ KAYBOLMUŞ OLABİLİR

ÜRÜN SATIN ALINIRKEN ETİKET ÜZERİNDE;

GIDA ADINA
FİRMA ADI VE ADRESİNE
ÜRETİLDİĞİ YERE
MİKTARINA (NET GRAMAj)
HAZIRLAMA VE KULLANMA TALİMATINA
DEPOLAMA VE SAKLAMA KOŞULLARINA

DİKKAT EDİLMELİDİR

Kaynak: ProfDr Ayşe BAYSAL