Prens Sabahaddîn

Sosyolog ve siyâsetçi 1877’de İstanbul’da doğdu Babası Dâmâd Mahmûd Celâleddîn Paşa, annesi Seniha Sultandır Özel bir eğitim gördü, Fransızca öğrendi 1899 yılında babası Paris’e kaçarken Sabahaddîn’i de berâberinde götürdü İlk gençlik yıllarını siyâsî huzursuzluklar içinde geçirdi Fransa’dakiJön Türklerin içindeki bir grubun başına geçti Bir taraftan da Le Play Sosyoloji Okulunun temsilcileri ile temas kurdu Onların fikirlerini inceledikten sonra, benimseyerek hayâtı boyunca müdâfaa etti

İkinci Meşrûtiyetin îlânından sonra yurda döndüSevenleri ve partililer tarafından kahraman gibi karşılandı Sosyal ve siyâsî görüşleri; Birinci İzah, İkinci İzah, Üçüncü İzah adları ile yayınlandı İttihat ve Terakki mensupları ile anlaşmazlığa düştü Ahrar Fırkası, Prens Sabahaddîn’in adem-i merkeziyet görüşünü benimsedi Hürriyet ve Îtilâf Fırkası da adem-i merkeziyet fikrini savunuyordu Prens Sabahaddîn, 31 Mart olaylarından sonra tutuklandı Mahmûd Şevket ve Hurşid paşaların araya girmesiyle serbest bırakıldı Mahmûd Şevket Paşanın vurulmasına adı karışınca Paris’e kaçtı Savaş bitince 1919’da yurda döndü Memlekette bulunduğu müddetçe siyâsî ve sosyal görüşlerini açıklayan yazılar yazdı Fakat bu uzun süre devâm etmeyip, 1920’de tekrar Avrupa’ya gittiCumhûriyetin îlânından sonra Osmanlı Hânedânı Türkiye’den çıkarılınca, bir daha yurda dönmedi ve İsviçre’de yerleşti Orada 1948 yılında öldü

Sabahaddîn Bey, Durkheime Okulu mensuplarının kollektif şuura önem veren görüşlerine karşılık, ferdi müdâfaa ederek, onun görevlerini, fertler arasındaki davranışları, biribirlerine karşı vazîfelerini konu olarak incelemiştir O zamanki Osmanlı Devletinin çeşitli din ve ırklardan meydana gelen yapısını düşünmeyerek merkeziyetçi idâre yerine adem-i merkeziyet fikrini müdâfaa etti

Avrupalılar tarafından Prens denilen ve öyle tanınan Sabahaddîn Beyin, Osmanlı Hânedanı ile ilgisi anne tarafındandır Sabahaddîn Bey düzgün konuşan ve yazan, fikirlerini iyi müdâfaa eden bir sosyolog olarak bilinir ve tanınır Türkiye’de görüş ve düşünceleri pek az taraftar bulmuştur