Enerji Kaynakları Ve Çeşitleri Nelerdir?

Enerji kaynakları ve çeşitleri nelerdir?





Ülkelerin ilerleyip gelişmişlik seviyelerini arttırabilmeleri için çeşitli enerji kaynaklarına ihtiyaçları vardır Çünkü hammaddelerin işlenebilmesi fabrikaların çalışabilmesi ulaşım aydınlatma ve ısınmanın gerçekleştirilebilmesi enerji kaynaklarının kullanımına bağlıdır
Ülkelerin gelişme düzeyleri belirlenmesinde üretilen ve tüketilen enerji miktarları da dikkate alınır Gelişmiş ülkelerde üretilen ve tüketilen enerji miktarı geri kalmış ülkelere göre daha fazladır
ENERJİ KAYNAKLARININ ÇEŞİTLERİ
Enerji kaynakları oluşumlarına göre iki gruba ayrılır
a) Yenilenmeyen enerji kaynakları : Yeraltındaki maden rezervi ne karsa kullanılacak olan miktar o kadardır Yeraltındaki enerji kaynağı bittiğinde o yer kapatılır yeni bir kaynak aranmaya başlanır Örnek ; Kömür petrol doğalgaz
b) Yenilenen enerji kaynaklar: Doğada sürekli var olan enerji kaynaklarıdır Jeotermal enerji hidroelektrik enerji güneş ve rüzgar enerjisi
Taşkömürü: Taşkömürü bitkilerin jeolojik dönemler boyunca dönüşüme uğraması sonucu oluşmuş yüksek ısı gücü olan bir enerji kaynağıdır Kalori değeri yüksektir Bu enerji kaynağı elektrik santrallerinde sanayide ve køk kömürü yapımında kullanılır 1jeolojik zamanda oluşan taşkömürü Karadeniz Ereğlisi’nden başlar ve doğuya doğru Zonguldak Amasra Söğütözü’ne kadar devam eder Yapılan üretim ihtiyacımızı karşılayamadığı için yurt dışından taşkömürü satın alınmaktadır Demir – çelik ve Kimya sanayisinde kullanılır
Linyit: Linyit kömürleşme sürecinin ilk ürünlerindendir II jeolojik zamanda oluşan linyit oluşum yaşı bakımından taşkömüründen daha gençtir Bu nedenle kalorisi taşkömüründen daha düşüktür Linyit yatakları yüzeye daha yakın olduğu için kolayca işlenebilmektedirTürkiye III jeolojik zamanda oluşan bir ülke olduğu için hemen her bölgede linyit yatakları bulunmaktadır
Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında bütün bölgelerimizin çıkarılır En kaliteli linyitler Ege Bölgesinde en fazla rezerv ise Afşin – Elbistan’da yer alır
Genellikle çıkarıldığı alanlardaki sanayi tesislerinde ve evlerde tüketilir Önemli linyit yatakları Beypazarı (Ankara) Çan (Çanakkale) Orta (Çankırı) Seyitömer Tunçbilek (Kütahya) Soma (Manisa) Elbistan (Kahramanmaraş) Yatağan (Muğla) Aşkale (Erzurum) Şırnak Kangal (Sivas)
Linyit yatakları Afşin Elbistan (K Maraş) Tavşanlı Seyitömer (Kütahya) Soma (Manisa) Yatağan (Muğla) Saray (Tekirdağ) Aşkale (Erzurum) Aydın Amasya ve Yozgat çevresinde bulunmaktadır
Linyitten elektrik enerjisi elde eden termik santrallerimiz Soma Tunçbilek Seyitömer Afşin – Elbistan Yatağan ve Orhaneli termik santralleridir
Petrol: Çağımızın önemli enerji kaynaklarından biridirHam olarak çıkarılan petrol rafinerilerde işlendikten sonra benzinmotorin ve gazyağı haline gelmektedirTürkiye petrol açısından zengin bir ülke değildir Belli başlı petrol yatakları Güneydoğu Anadolu Bölgesindedir Yatakların en yoğun olduğu yerler Batman Siirt ve Diyarbakır’dır Ülkemizdeki petrol yatakları derinlerde yer aldığı için işletilmesi zordur Ülkemizdeki petrol üretimi tüketiminin 1/7’sini karşılayabilmektedir
Petrol işleme tesislerimiz :- İzmir’de Aliağa Rafinerisi
- İzmit’te İpraş Rafinerisi
- Mersin’de Ataş Rafinerisi
- Batman’da Batman Rafinerisi
- Kırıkkale’de Orta Anadolu Rafinerisi
Petrol yataklarımızın % 98′i G Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunur Petrol Raman Garzan Kurtalan Adıyaman ve Mardin çevresinde çıkarılmaktadır
Ülkemizde çıkarılan ve ithal edilen petrol Orta Anadolu (Kırıkkale) Aliağa (İzmir) Ataş (Mersin) İpraş (İzmit) ve Batman rafinerilerinde işlenmektedir
D0ğal gaz: Ülkemiz doğal gaz yatakları bakımından zengin değildir Şu anda sadece Trakya’da Hamitabat ve Güneydoğu Anadolu’da Mardin – Çamurlu sahasında üretim (bilgi yelpazesi) yapılmaktadır Hamitabat’tan çıkarılan doğal gazdan aynı yerde elektrik enerjisi üretilir Doğalgaz ihtiyacımızın önemli bir kısmı Rusya Federasyonu ve Cezayir’den ithal edilmektedir
Su Gücü (Hidroelektrik enerjisi): Barajlardaki suyun elektrik üreten santralleri çalıştırması ile oluşan enerjiye hidroelektrik enerjisi denir
Türkiye’de elektrik ihtiyacının % 40 lık kısmı hidroelektrik santrallerden elde edilmektedir Keban Karakaya Atatürk Hirfanlı Seyhan Kemer ve Demirköprü gibi birçok baraj elektrik ihtiyacımızı karşılamaktadır
Dışarıya akıntısı olan bazı göllerimiz tabii baraj özelliğindedir Bunlardan elektrik üretilir Başlıcaları Hazar Çıldır Tortum ve Kovada gölleridir
Rüzgâr Gücü: Ülkemizde eskiden yel değirmenlerinde ve yelkenli gemilerde kullanılmıştır Fakat elektrik ve petrol enerjisinin devreye girmesiyle kullanım alanı çok azalmıştır
Jeotermal Enerji: Jeotermal enerji yer altındaki sıcak sulardan ya da su buharından elde edilir Türkiye yakın bir jeolojik devirde oluştuğundan ve genç kıvrım dağları kuşağında bulunduğundan dolayı fay hatları ve fay kaynakları oldukça yaygındır Özellikle Ege Bölgesi’ndeki Germencik (Aydın) Balçova (İzmir) Sandıklı (Afyon) ve Sarayköy (Denizli) civarında sıcak su kaynakları bulunmaktadır Şu anda sadece Sarayköy (Denizli) de elektrik enerjisi üreten jeotermal santral bulunmaktadır
Radyoaktif Mineraller: Radyoaktif mineraller nükleer enerji üretiminde kullanılır Uranyum ve toryum gibi radyoaktif maddelerin parçalanmasıyla enerji elde edilir
Ülkemizde Aydın Uşak Manisa Çanakkale ve Yozgat yörelerinde uranyum Eskişehir çevresinde toryum yatakları tespit edilmiştir Fakat şu anda ülkemizde radyoaktif maddelerden nükleer enerji üretimi yapılmamaktadır
Güneş Enerjisi: Türkiye ve özellikle güney bölgelerimiz Güneş enerjisinden iyi yararlanabilecek bir konuma sahiptir Bu enerjiden en çok su ısıtmada faydalanılır Ayrıca sera ısıtmasında su pompası çalıştırılmasında bazı elektronik aletlerin çalıştırılmasında vs Güneş enerjisi kullanılmaktadır