İkinci Dünya Savaşında Türkiye’Nin Tutumu Nasıldı

İkinci Dünya Savaşında Türkiye’nin Tutumu Nasıldı

Stratejik konumu nedeniyle gerek mihver devletler gerekse müttefik devletler Türkiye’yi savaşa zorladılarTürkiye ise “Yurtta Barış Dünyada Barış “ilkesi gereği ve I Dünya savaşının acı tecrübelerini bir daha yaşamamak için savaştan uzak kalmaya çalıştı
Atatürk İtalya ve Almanya’nın yayılmacı politikalarının bir gün savaşı başlatacağını düşündüğü için Batı ve Doğu sınırlarını güvenceye almıştı(Balkan ve Sadabat Paktları)
Almanlar Balkanları işgal ederek sınırlarımıza dayandılar ve savaşa girmemiz için baskı yaptılar ancak Türkiye tarafsızlığını korudu ve Almanya ile Saldırmazlık Antlaşması imzaladı(1941)Ancak ilerleyen Alman orduları Sovyet Rusya tarafından durdurulunca Türkiye üzerinde Sovyet Rusya tehdidi yoğunlaştı
ABD Başkanı Roosvelt ile İngiltere Başbakanı Churchill anlaşarak Türkiye’yi savaşa sokmayı ve Almanlara karşı Balkanlarda bir cephe açmaya karar verdilerChurchill bu kararı Cumhurbaşkanı İnönü’ye Adana’da bildirdi(1 Şubat 1943)Ancak Türkiye evet veya hayır demeyerek silah ve techizatının yetersiz olduğunu belirterek oyalama taktiği uyguladı
Moskova’da bir araya gelen müttefikler Türkiye’nin savaşa zorlanması kararını verdiler bu amaçla İngiltere Dışişleri bakanı il e Türkiye Dış işleri Bakanı Kahire’de görüştüler(I Kahire GörüşmesiEkim 1943)Ancak Türkiye yeterli yardım yapılmadıkça savaşa girmeyeceğini belirtti
Tahran Konferansında yeniden bir araya gelen müttefik devletler Türkiye’nin savaşa girmesi konusunda yeniden fikir birliğine vardılarRoosvelt ve Churchill Kahire’de İnönü ile bir daha görüştüler(IIKahire GörüşmesiAralık 1943)silah ve techizatın yetersiz olduğu bir kez daha vurgulanmakla beraber Türkiye ilke olarak savaşa katılmaya karar verdi
1944 yılında Almanya’nın durumunun kötüye gitmesi üzerine Türkiye Almanya ile ilişkilerini kestiğini bildirdiDiğer yandan Yatla Konferansında bir araya gelen Müttefikler savaşın sonunda kurmayı düşündükleri Birleşmiş Milletler Örgütüne kendi yanlarında1 Mart 1945 tarihine kadar savaşa katılan devletleri kabul edeceklerini bildirdiler
Savaşın kaderi belli olmaya başlamıştıAlmanya’nın yenilmesi üzerineBalkanlar bu kez de Sovyet Rusya tehdidi altına girmiştiBu durum Türkiye’yi endişelendirdiTürkiye23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan ettiAncak savaşın sonu belli olduğundan fiilen savaşa katılmadı
NOT:Türkiye II Dünya Savaşı sonunda demokratik batı ülkelerinin yanında yer aldı1945 yılından itibaren çok partili hayata geçildiSovyet Rusya’nın Boğazlardan üs ve Doğu Anadolu’dan toprak talebinde bulunması Türkiye’nin Batı ülkeleri ve ABD’nin yanında yer almasına sebep oldu