Yan Anlam Nedir?-Yan Anlam Hakkında

Yan Anlam Nedir?-Yan Anlam Hakkında

Temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlara yan anlam denir Sözcüğün Gerçek Anlamının dışında ancak Gerçek Anlamıyla az çok yakınlık taşıyan yeni anlamlar kazanması yan anlamı oluşturur Bir sözcüğün yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır

meselâ “göz” dendiğinde akla ilk gelen kelimenin temel anlamı olan organ adıdır Ama “iğnenin gözü” “çantanın gözü” masanın gözü” tamlamalarındaki anlamlar benzetme yoluyla kazandırılmış yeni anlamlardır Bunlara da yan anlam denir

meselâ “düşmek” kelimesi “Meyveler tek tek yere düştü” cümlesinde temel anlamda; “Çocuğun pantolonu düşüyordu” “Bu yılın ilk karı düştü” ve “Kavakların gölgesi yola düştü” cümlelerinde yan anlamdadır

Beşiktaş sırtlarına ağaç dikiyorlar (arka taraf)
Gülün tomurcukları sabahleyin patlamış
Uçağın kanadı havada parçalanmış
Başı kırık bir çiviyi sökmeye uğraşıyor
Bu dalda başarılı olabileceğimi sanıyorum
Köprünün ayağına bomba koymuşlar
Şişeyi boğazına kadar doldurdu
Kapının kolunu kırınca babamdan azar işittim
Benim yetiştirdiğim öğrenciler daha başarılı
Yokuşun başına kadar koştuk

Somutlaşma ve soyutlaşma: Dilimizde kelimeler sadece bir anlamda kullanılamaz Yani bir kelime birden fazla yerde ve çok farklı anlamlarda kullanılabilir Onun için somutlaşma ve soyutlaşma dilimizdeki kelimeler için her zaman mümkündür somut anlamıyla “geçilen yer” demek olan “yol” kelimesi “yöntem metot” anlamına gelerek soyutlaşmıştır

Yakıştırmaca: Kendi adı olmayan ya da adı olduğu hâlde bilinmeyen varlıklar çeşitli özellikleri nedeniyle uygun olan kelimelerle adlandırılır Buna yakıştırmaca denir Uçağın kanadı masanın gözü ayakkabının burnu vb