Kısaltmaların Yazılması Nasıldır?

Kısaltmaların Yazılması Nasıldır?

Kısaltma; bir kelime terim veya özel adın içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve sembolleştirilmesidir Yapılan kısaltmaların benimsenmesi yaygınlaşması ve herkes tarafından anlaşılması gerekir
AA AB ABD age AGİK AIDS aids AKM Alb Alm anat AOÇ AP APS Apt Ar Ar Gör ark Asb ASELSAN Asist ASKİ AŞTİ AT Atğm ATO AÜ AÜ AÜ Av B (batı) B (bay) bağ BAĞ-KUR BBC BCG BDT bk (bakınız) BM Bn (bayan) BOTAŞ Bşk C (cilt) DGM dm EKG ed (edebiyat) FIFA Fr g GAP gr HABITAT Hz İETT KBB km l m Mah MKE No veya Nu öl sn (saniye) TIR TL yy zool
- Kurum kuruluş müessese makam üniversite adlarının kısaltmalarında bütün harfler büyüktür Harfler arasına nokta koymaya gerek yoktur
TRT TBMM İTÜ DSİ TDK TTK MEB AÜ DTCF DAÜ D B K G KB GB KD GD (son sekizi yön adı)
Bu kısaltmalardan sonra gelen çekim ekleri kesme ile ayrılır Ekler son harfin okunuşuna göre belirlenir; kelimenin uzun şeklinin okunuşuna göre değil:
MEB’e TBMM’nin DTCD’ne değil DTCF’ye İTÜ’nden değil İTÜ’den
]Bazı kısaltmalar da kelime gibi oluşturulmuştur
ASELSAN BOTAŞ İLESAM SEKA TÖMER TEDAŞ
Bunlara getirilen ekler de düz okunuşa göre belirlenir:
ASELSAN’da BOTAŞ’a İLESAM’ın SEKA’nın TÖMER’den TEDAŞ’ta
]Nokta kullanılan kısaltmalar da vardır Bunlardan sonra getirilen ekler kesmeyle ayrılmaz:
KKK MÖ MS PK TC
- Özel isim veya unvan olan bir kelime birkaç harfle kısaltılıyorsa yalnız ilk harf büyük yazılır
Prof İst Doç Dr Av Alb Gen
Alm (Almanca) İng Kocatepe Mah Güniz Sok
Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler kesmeyle ayrılmaz:
İstda Almyı İngye
- Özel isim olmayan kelimelerin kısaltması küçük harfle başlar
C (cilt) s (sayfa) bkz(bakınız) vb (ve benzeri) vs (ve saire) is (isim) sf (sıfat) hz (hazırlayan) çev (çeviren) ed (edebiyat) fiz (fizik) kim (kimya)
Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler kesmeyle ayrılmaz:
vbleri vsden isler sflar hzda çeve edı fizle kimda
-Elementlerin ve ölçülerin kısaltmalarında nokta kullanılmaz:
C Ca Fe m mm cm km g kg l mg…
Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler nokta kullanılmadığı için kesmeyle ayrılır:
m’ye mm’de cm’yi km’ye g’dan kg’dan l’de mg’ı
-Sert sessizle biten kısaltmalara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde okunuşta sondaki sert ünsüz yumuşamaz:
AGİK’in (agiğin değil agikin) TÜBİTAK’a (tübitağa değil tübitaka)
Ancak “birlik” kelimesiyle kurulan kısaltmalarda yumuşama görülür:
ÇUKOBİRLİK’e (çukobirliğe)
Birkaç kelimeden oluşan kurum ve kuruluş adlarının kısaltmaları yapılırken araya nokta konmaz
*TBMM *PTT *THY *TEK *KKTC *MTA *DSİ
Cümle içerisine kısaltmalara bir ek getirileceği zaman kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır
*Kardeşim THY’da çalışıyor(yanlış)
*Kardeşim THY’de çalışıyor(doğru)
*Aç bakalım TV’da ne var? (yanlış)
*Aç bakalım TV’de ne var? (doğru)
Tek bir sözcüğün kısaltması yapılıyorsa kısaltmanın sonuna nokta konur:
*Dr *Prof * c * s * bk