Divan Edebiyatı Ve Özellikleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Divan Edebiyatı ve Özellikleri Nelerdir?

13

yy

dan başlayıp 19

yy

sonlarına kadar ve genel olarak saray edebiyatı da diyebileceğimiz bir edebiyattır

Bu edebiyatın oluşmasında İslam felsefesinin

fars estetiğinin ve saray çevresinin üçlü bir etkisi vardır

Daha çok enderun’da eğitim görmüş sanatçıları içine almış ve halktan kopuk bir edebiyat olarak bilinir

Divan Edebiyatının Özellikleri
a)Nazım birimi beyittir bazen tek dize de kullanılır

b)Aruz ölçüsü kullanılmış bu da Osmanlıca’nın oluşmasında etkili olmuştur

c)Tam ve zengin kafiyeler kullanılmış olup göz için kafiye düşüncesi vardır

d)Yardımcı fiiller dışında Arapça ve Farsça kelimeler ağırlıktadır

e)Edebi sanata ve süslü söyleyişe büyük önem vermişleridir

f)Şiirlerin ayrı bir adları yoktur

g)Amaç marifeti göstermektir

h)Saraya ve mutlu azınlığa hitap eder

ı)İnanç ve duygu ağırlıktadır

j)Şiir nesirden çok kullanılmıştır

k)Şiir müzikten ayrılmıştır

l)İçerik değil biçim önemlidir

m)Şiirde konu bütünlüğü yoktur

Biçimde de parça anlatım vardır

n)Toplumsal olaylar konu olarak işlenmemiştir

o)Divan nesri;sade

orta ve süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır

Divan nesrinde cümleler uzun

imlasız

süslü ve yer yer iç( seci)kafiyelidir
p)Ağırlıklı konular aşk

doğa

şarap

karamsarlık

ölüm

sevgiliye övgüdür

Divan Edebiyatı Nazım Türleri
Gazel: Sözlük anlamı kadınlarla aşk üzerine sohbet etmek anlamına gelir

Divan edebiyatının en önemli nazım türüdür

Aşk

güzellik

doğa ve şarap konularını işler

Aruzun her kalıbıyla yazılırlar

5-15 beyitten oluşur

İlk beyte matla

son beyte makta

en güzel beytine beytül gazel şairin adının geçtiği beyte taç beyit denir

a

a – b

a-c

a-ea-da şeklinde kafiyelenir

Kaside: Teşbib

girizgah

methiye

fahriye ve dua olmak üzere beş bölümden oluşur

Divan edebiyatının bir şeyler anlatmaya özgü türüdür

33-99 beyitten oluşur

Kasideler nesib bölümünde işlenen konulara göre adlandırılırlar

Bahariyye

ramazaniyye gibi

Rediflerine göre su kasidesi

sühan kasidesi

gül kasidesi
Kasideler konularına göre şu çeşitlere ayrılır:
Allah’ı varlığını birliğini anlatanlara Tevhid
Allah a yalvarmak için yazılanlara Münacat
Peygamberimizi anlatmak için yazılanlara Naat
Devrin ileri gelenlerini övmek için yazılanlara Methiye
Sevilen insanların ölümünden sonra duyulan acıları anlatmak için yazılanlara Mersiye denir

Mesnevi: Divan edebiyatında hikaye

roman yerine kullanılan türdür

Beyitler halinde yazılır ve beyit sayısı sınırsızdır

Aşk hikayeleri

dini öyküler ve destanlar bu türde yazılmış eserlerdir

Her beyt kendi arasında uyaklıdır

Divan edebiyatının diğer nazım şunalrdır:kıt’a

rubai

tuyuğ

murabba şarkı

terkib-i bent

terci-i bent

şehrengiz

ve müstezattır

Divan edebiyatı nazım türleri
Dörtlük halindekiler Bent Halinde Beyit halindekiler
Rubai terci-i bent kıt’a
Şarkı terkib-i bent müstezat
Tuyuğ Şehrengiz
Murabba Gazel

kaside
mesnevi

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Divan Edebiyatı Ve Özellikleri Nelerdir? Divan Edebiyatı ve Özellikleri Nelerdir? 13yydan başlayıp 19yy sonlarına kadar ve genel olarak saray edebiyatı da diyebileceğimiz bir edebiyattırBu edebiyatın oluşmasında İslam felsefesinin fars estetiğinin ve saray çevresinin üçlü bir etkisi vardır Daha çok enderun’da eğitim görmüş sanatçıları içine almış ve halktan kopuk bir edebiyat olarak bilinir Divan Edebiyatının Özellikleri a)Nazım birimi beyittir bazen tek dize de kullanılır b)Aruz ölçüsü kullanılmış bu da Osmanlıca’nın oluşmasında etkili olmuştur c)Tam ve zengin kafiyeler kullanılmış olup göz için kafiye düşüncesi vardır d)Yardımcı fiiller dışında Arapça ve Farsça kelimeler ağırlıktadır e)Edebi sanata ve süslü söyleyişe büyük önem vermişleridir f)Şiirlerin ayrı bir adları yoktur g)Amaç marifeti göstermektir h)Saraya ve mutlu azınlığa hitap eder ı)İnanç ve duygu ağırlıktadır j)Şiir nesirden çok kullanılmıştır k)Şiir müzikten ayrılmıştır l)İçerik değil biçim önemlidir m)Şiirde konu bütünlüğü yokturBiçimde de parça anlatım vardır n)Toplumsal olaylar konu olarak işlenmemiştir o)Divan nesri;sadeorta ve süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır Divan nesrinde cümleler uzunimlasızsüslü ve yer yer iç( seci)kafiyelidir p)Ağırlıklı konular aşkdoğaşarapkaramsarlıkölümsevgiliye övgüdür Divan Edebiyatı Nazım Türleri Gazel: Sözlük anlamı kadınlarla aşk üzerine sohbet etmek anlamına gelirDivan edebiyatının en önemli nazım türüdürAşkgüzellikdoğa ve şarap konularını işlerAruzun her kalıbıyla yazılırlar 5-15 beyitten oluşurİlk beyte matlason beyte maktaen güzel beytine beytül gazel şairin adının geçtiği beyte taç beyit denir a a – ba-ca-ea-da şeklinde kafiyelenir Kaside: Teşbibgirizgahmethiyefahriye ve dua olmak üzere beş bölümden oluşurDivan edebiyatının bir şeyler anlatmaya özgü türüdür33-99 beyitten oluşurKasideler nesib bölümünde işlenen konulara göre adlandırılırlarBahariyyeramazaniyye gibi Rediflerine göre su kasidesisühan kasidesigül kasidesi Kasideler konularına göre şu çeşitlere ayrılır: Allah’ı varlığını birliğini anlatanlara Tevhid Allah a yalvarmak için yazılanlara Münacat Peygamberimizi anlatmak için yazılanlara Naat Devrin ileri gelenlerini övmek için yazılanlara Methiye Sevilen insanların ölümünden sonra duyulan acıları anlatmak için yazılanlara Mersiye denir Mesnevi: Divan edebiyatında hikayeroman yerine kullanılan türdür Beyitler halinde yazılır ve beyit sayısı sınırsızdırAşk hikayeleridini öyküler ve destanlar bu türde yazılmış eserlerdir Her beyt kendi arasında uyaklıdır Divan edebiyatının diğer nazım şunalrdır:kıt’arubaituyuğmurabba şarkıterkib-i bentterci-i bentşehrengiz ve müstezattır Divan edebiyatı nazım türleri Dörtlük halindekiler Bent Halinde Beyit halindekiler Rubai terci-i bent kıt’a Şarkı terkib-i bent müstezat Tuyuğ Şehrengiz Murabba Gazelkaside mesnevi