Dil Belasından Uzak Durmak İçin 'Yedi' Öğüt

Dikkat! Dil yarası kapanmaz! Yalan Ne ciddi olarak, ne de şaka yollu yalan söyleme! Şaka yollu yalan söylemeye dilini alıştırma ki ciddi konularda da yalan söylemeyesin Yalan büyük günahların en büyüklerindendir Yalancılığın duyulursa, güvenilirliğin düşer ve kimse sözüne inanmaz olur Gözler seni küçük görür


Yalan söylemenin çirkinliğini görmek istiyorsan başkalarının söylediği yalanları; kendinin bu yalanlardan ne kadar rahatsız olduğunu ve onları küçük gördüğünü düşün Kendi bütün kusurlarını tanımak için izleyeceğin yol da budur Sen kendi kusurlarını kendine bakarak değil, başkalarına bakarak anlayabilirsin Senin başkalarında çirkin gördüğün şeyi, başkaları da kuşkusuz sende çirkin görüyordur Dolayısıyla böyle huyların sende bulunmasına razı olma
Lanet etmek

Sakın ha, Allah'ın yarattığı herhangi bir canlıya, yiyeceğe veya insana lanet etme! Kıbleye yönelen hiç kimsenin şükreden veya nankörlük eden biri ya da münafık olduğuna şahitlik etme Çünkü sırları yalnızca Allah bilir Kullarıyla Allah arasına girme!
Bilesin ki kıyamet gününde sana, 'falanca kişiye niye lanet etmedin' diye sorulmayacaktır Ama Allah'ın kullarından birine lanet edersen, bundan sorguya çekileceksin Allah'ın yarattığı hiçbir şeyi kınama! Hz Peygamber (sav) hoşuna gitmeyen yemekleri eleştirmezdi; iştah duyuyorsa yer, duymuyorsa yemezdi
İnsanlarla söz dalaşı

Bu davranış seninle konuşan kişiyi üzmektir, onu cahil durumuna düşürmek ve suçlamaktır; kendini ise akıl ve bilgiyle temize çıkarmak ve övmektir Söz dalaşı hayatı karıştırır Çünkü sinirli biriyle söz dalaşına girersen sana zarar verir Halim selim biriyle tartışırsan sana buğzeder, kin besler
Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kişi haksız olduğu bir konuda tartışmaya son verirse Allah ona cennetin kıyısında bir ev yapar Kişi haklı olduğu bir konuda tartışmaya son verirse de Allah ona cennetin en yukarısında bir ev yapar"
Şeytanın tuzağına düşme! Çünkü o, sana "Hakkı ortaya koy ve bu konuda yağcılık yapma" der O, ahmakları, iyilik yaptıklarını düşündürerek kötülük yapmaya sürükler Şeytanı kendine güldürme, seninle alay etmesin Senin sözünü kabul eden kişiye karşı hakkı söylemen güzeldir Ama bu da tartışarak değil gizlice nasihat ederek olur Nasihatin özel bir şekli vardır gizlice yapılması gerekir Aksi halde nasihat rezil etmek olur ve yarardan çok zarar getirir
Sözünde durmamak

Söz verip de sözünde durmamaktan kaçın İnsanlara sözlerinle değil eylemlerinle iyilik yap Bir söz verirsen, çok büyük bir güçlükle karşılaşmadığın sürece sözünü yerine getir Çünkü sözünü tutmamak, bir münafıklık emaresi ve kötü bir huydur
Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Üç özellik vardır ki bunlar kimde bulunursa, namaz kılsa ve oruç tutsa dahi münafıktır; konuştuğu zaman yalan söyler, söz verdiğinde tutmaz ve kendisine emanet bırakıldığında hıyanet eder"
Dedikodu

Dilini dedikoduya bulaştırma! Dedikodu, Müslüman'ın otuz kez zina etmesinden daha kötüdür Bir haberde böyle nakledilmiştir Dedikodu; bir kişiyi, duyması durumunda hoşuna gitmeyecek şeylerle anmaktır Doğru şeyler söylüyor olsan bile sen dedikodu ve haksızlık yapmış olursun Gösteriş için Kur'an okuyanların dedikodusunu yapmaktan sakın Bu gıybeti maksadını açıkça söylemeksizin ima yoluyla yaparsın Örneğin şöyle dersin: "Allah onu ıslah etsin Yaptığı şey beni üzdü Allah'tan bizi de onu da ıslah etmesini istiyoruz"
Senin bu sözünde iki kötülük vardır; Birincisi yaptığın dedikodudur/gıybettir İkincisi ise kendi nefsini temize çıkarman ve salih olduğunu ve kötü davranışlardan kaçındığını vurgulayarak kendini övmendir "Allah onu ıslah etsin" demekle amacın gerçekten dua etmekse, onun için gizlice dua edebilirsin Onu insanların gözünde ayıplayarak üzüntünü ifade etmen ise onun ayıbını ortaya dökmektir Dedikodudan caydırıcı olarak şu ayet sana yeter: "Ey iman edenler! Zannın birçoğundan kaçının Çünkü zannın bir kısmı günahtır Birbirinizin kusurunu araştırmayın Biriniz diğerini arkasından çekiştirmesin Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz O halde Allah'tan korkun Şüphesiz Allah, tevbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir" [Hucurat 12]
Şu konuda düşünmek seni Müslümanları çekiştirmekten alıkoyacaktır Kendini göz önüne getir Sende gizli veya açık bir kusur olup olmadığını düşün İnsanların yanında veya yalnız başına işlediğin bir günah olup olmadığını düşün! Kendini tanıyınca bil ki; başkalarının günahtan uzak durma konusundaki başarısızlığı senin başarısızlığın gibidir ve onlar da senin gibi mazurdurlar Nasıl ki sen kendi ayıplarının anlatılmamasından hoşlanmıyorsun, aynı şekilde ayıplarının anlatılmasından hoşnut olan kimsenin olmadığını da iyi bil
Sen başkasının ayıplarını örtersen, Allah da senin ayıplarını örter Sen başkalarını rezil edersen, Allah da sana keskin dilli kimseler musallat eder Sen kendi zannınca sadık ve dosdoğru bir kulsan, Allah'a şükret ve insanları ayıplamakla ve karalamakla uğraşma Çünkü kusurların en büyüğü budur
Kendini temize çıkarma

Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Siz kendinizi temize çıkarmayın O kimin takvalı olduğunu pek iyi bilir" [Necm 32]
Hikmet sahibi bir zata; "Doğru olduğu halde çirkin olan şey nedir?" diye sorulmuş O da: "Kişinin kendisini övmesidir" diye cevap vermiş Bunu huy edinme ve bil ki bu, senin insanların gözündeki değerini düşürür ve Allah'ın sana öfkelenmesine yol açar Kendini övmenin, başkaları gözünde seni yüceltmeyeceğini görmek istiyorsan, kendi erdemlerini, makamlarını ve mallarını öne çıkararak kendilerini övenlere bak! Kalbin onların bu davranışını nasıl yadırgıyor ve bu durum sana nasıl ağır geliyor Yanlarından ayrıldığında onları nasıl da kınıyorsun değil mi?
İşte bu saydıklarımız, dilin afetleridir Bu konuda sana yardımcı olacak şey; yalnız kalmak ve gerekmedikçe konuşmamaktır Hz Ebu Bekir (ra), gereksiz konuşmalardan kaçınmak için ağzına taş koyardı ve dilini göstererek: "Bütün makamları elde etmemi sağlayan şey işte budur" derdi
Şu halde sen de bunlardan sakın Çünkü bunlar, dünya ve ahirette seni helaka düşürecek sebeplerin başında gelir