Suskun Deniz

SUSKUN DENİZ


Eşik Yayınları


Faruk Gürbüz


Kaybolan değerlerimize dikkat çeken, modern çağın tahribatlarıyla yüzleşmeyi öneren, maneviyat ile kültür arasında irtibatlar kuran yazılardan oluşuyor Suskun Deniz Yazar, akıcı bir üslup ve berrak bir lisanla düşünmeye ve örtülü olanı keşfetmeye çağırıyor Edebiyatımızın yakın geçmişindeki deneme ustalarının dimağlarda bıraktığı tadı özleyenlere

kitaptan bir alıntı


Anladım ki, susmak bir cüsse işi Derin denizlerin işi Sığ suları en hafif rüzgârlar bile coşturabiliyor Derin denizleri ise ancak derin sevdalar

Derin denizlerin sükûtu büyüler beni İçimi bir heybet hissi kaplar Benliğimi haşyet duyguları istilâ eder Kalbim ürpermelerle dolar
Dalgalı denizler, durgun mavi denizler kadar heybetli gelmez bana Göklerin suskunluğu da öyle Gök gürlemeleri, mavi derinliklerin heybetini siler diye düşünmüşümdür hep Sükût her zaman daha manalı, daha derindir

“Ulvî olan sükûttur, gayrisi zaaftır” diyor Vigny Şair bir kurt avında bunu fark eder Dişisiyle birlikte iki yavrusunu kurtarmak için, ay ışığının alaca karanlığında vahşi bir ormanda bir erkek kurdun verdiği asil savaştan çok etkilenir şair Erkek kurt kendisine ve yavrularına saldırmak üzere olan avcıları hissetmiştir Kurdun bütün kaçış yolları kesilmiştir Karşı koymak ve hayatından kahramanca feragat etmekten başka çaresi yoktur Pençelerini, az sonra kendisine mezar olacak karlara saplar ve bekler Av köpeklerinin en yavuzunu gözüne kestirir ve onu haklar Köpeğin boynu erkek kurdun dişleri arasındadır Avcılar habire ateş ederler Kamalarını kurdun böğrüne kabzalarına kadar saplarlar Fakat kurt hiç inlemeden, ızdırabını sessizce yudumlayıp, öylece düşmanlarına bakmaktadır
Kurdun gözlerinde sükûtun heybeti belirmiştir Bu heybet şaire, ağlamanın, inlemenin ve yalvarmanın ancak bir zillet olduğunu anlatır Erkek kurt kaderin kendisine yüklediği vazifeyi ifa etmiş, ızdırap çekmiş; ama inlemeden ölmüştür
Bu asil hayvan, şaire, sevdiklerini yaşatmak için, hayattan feragat etmeyi, fedakârlığı da öğretmiştir

Evet; hiçbir şiir ve söz, sükût ve amel kadar tesirli olamaz Bir İngiliz atasözü, “Hareketler kelimelerden daha gür sesle konuşur” diyor Kalbe sözden çok sükûttan manalar akar İnsan evrendeki sükûtu anlayabilseydi, kim bilir belki de söz olmayacaktı İnsanlar sükûtun dilinden anlayacak, derin ve manalı bakışlarla konuşacaklardı Ve ses, sükûtun heybetini bozamayacaktı
Konuştuğum zamanlar hep acze düşmüşümdür de ondan kelâma sarılmışımdır Evrendeki her varlıkta sükûtu bir süs, bir hikmet olarak algılamışımdır Sözü ise ancak bir zaruret

Allah’ın kelâmı var Peygamberler de konuşmuş Ama bu, sükûtun sakladığı engin sırların teyidi Hissiz kalabalıklara sesini duyuramayanlar, şamatada vaaz etmekten vazgeçmiş, sükûta sığınmışlar hep İsrafların en kötüsü, sözü israf etmektir çünkü
Öfkelerini mukaddes bir çığlığa dönüştüremeyenler, sükûtun o manalı ve mütevekkil zırhına bürünürler
Zulüm karşısında hayretten fal taşı gibi açılmış gözler yuvalarında münzevileşir, derin ve ürkütücü bir sükûta bürünür
Sükûtta tevekkülü, sükûtta cümle işlerin Allah’a havalesini okur gibi olurum
Allah’ın varlığına birer işaret parmağı gibi, “O var” diye uzanan alemler konuşabilseydi, daha mı heybetli olurlardı? Denizler dile gelseydi, çağlayanlar ilâhiler mırıldansaydı mesela Yunus gibi sarı çiçekle konuşabilseydik, güllerin, karanfillerin sesten, sözden kelâmları olsaydı mesela Daha mı büyüleyici olurlardı? Kanatimce hayır! Çiçekler de susunca güzeldirler Sır saklayan her şey caziptir Sırrı olan her şey derin ve güzel

Mukaddes nidalara karşı boynum kıldan ince olmakla birlikte, evrende Vigny gibi ben de hep sükûtu ulvî bulmuşumdur Bazen bir çığlık bin çığ koparabilir; fakat bir mazlumun biçare sükûtu kıyamet saatini erkene alabilir
Sözden, riyakâr hitabelerden nefret ettiğim bir merhalede, sükûtun girdabına kapıldığım zamanları hatırlıyorum şimdi Gafletten kaskatı kesilmiş kalplere sözün değil, sükûtun tesirine şahit olmuşumdur Benim de hayatımın istikametini söz değil, sükût değiştirmiştir
Şuursuz çığlıkların karanlık ormanlarında derin bir sükût içerisinde yol ararken, kalbime şu mısralar dökülüvermişti

Uyur ızdıraplarım gönlümde bir yar gibi
Ağlar, halime ağlar, düşüp eriyen karlar
Kulaklarım gaibden bir davet duyar gibi
Sanırım uzaklardan beni bir çağıran var

Çok geçmeden o davet beni çekti ve sükûtun heybetini mübârek yüzünde bulduğum bir Allah dostunun kıyısına vardım
Onun dudaklarından yıllarca tek bir sohbet işitemedim Hep derin denizler kadar heybetli bir sükût dinledim ondan Sanki durgun ve derin bir ummanın kıyısına varmıştım Derinliklerinde gönül ve hikmet incilerinin gülümsediği bir deniz bulmuştum Hayatın hiçbir kasırgası, hadiselerin hiçbir fırtınası onu dalgalandıramıyordu O denize imrendiğim an, gözlerim Necip Fazıl’ın şu mısralarına takılmıştı:

Gittim, gittim, denizin,
Sınır yerine vardım
Halin bana da geçsin!
Diye ona yalvardım

Bir çılgın vesvesede,
İçim didiklense de,
Olaydım o cüssede,
O’nun gibi susardım

Gerçekten de öyle olmuştu Sonsuza götüren bir denizin kıyısına varmıştım
O zaman anladım ki, susmak bir cüsse işi Derin denizlerin işi Sığ suları en hafif rüzgârlar bile coşturabiliyor Derin denizleri ise ancak derin sevdalar
Anladım ki, derin ve esrarengiz olan her şey susuyor Anladım ki susan her şey derin ve heybetli