Anadolu'da Güzeli Arayış |
08-24-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Anadolu'da Güzeli ArayışHipodrom'daki Türk İslam Eserleri Müzesi, Anadolu'da gelmiş geçmiş kültürlerde güzelliğin izini sürmek isteyenlere ve güzellik simgelerini yorumlamak isteyenlere açık HSBC bir süredir farklı etkinliklerle birlikte Türkiyede sanata destek veren diğer kurumların yanında yer alıyor İstanbul Moderndeki Gece Vardiyasının, fotoğraf ve heykel yarışmalarının ardından bu kez Türk İslam Eserleri Müzesinde Farklı Kültürlerde Güzeli Arayış sergisinin dahilinde bulunan 700 kadar tarihi eserin bir araya gelmesinde HSBCnin doğrudan katkısı var Serginin teması güzelliği arayışın simgeleri, Anadoludaki çeşitli müzelerden (İstanbul Arkeoloji Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, Ayasofya Müzesi başta olmak üzere Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Antalya Müzesi, Afyon Müzesi, Malatya Müzesinden toplanarak) bu tema etrafında bir araya getirildi Hazırlık aşamasının yaklaşık iki yıl sürdüğü sergide taş, mermer, toprak, bronz, altın, gümüş, değerli taşlar, elyazması, cam, ahşap, kumaş, deri, sedef, halı, kilim, çini, seramikler var Bu 700e yakın seçme eser, müzenin yaklaşık 4000 metrekarelik kapalı salonlarında sergilenmekte çizgiler, noktalar, daireler, kareler, çaprazlar, dalgalı ve kesikli çizgiler, üçgenler, kare içinde çaprazlar, gamalı haçlar, spiraller, çarkıfelekler, hayat ağaçları, rozet çiçekleri, kartallar, grifonlar, ejderler, kuşlar, aslanlar, kalpler, eller, gözler Bütün bu simgeler Anadoluda bulunan neredeyse her türlü sanat eserinde yer alıyor Köklü kültürlerin varlıklarını sürdürebilmelerinin, hatta hl sürdürdüklerinin temel kanıtı bu simgeler Toplumlar da onların kültürleri de bu simgeler aracılığı ile konuşuyor Bazen güzelliği, bazen şansı, bazen nazardan korunmayı anlatıyorlar Toplumların yaşama biçimlerinin özünün en net hallerini izleyebileceğimiz bu anlam katmanının en hoş özelliği kültürel bir ortak paydayı da ortaya çıkartıyor olması: Anadolu topraklarında yaşamış ve kendisini bir sonraki kültürel evreye devretmiş olan bütün uygarlıklardan aynı simgeleri alıp, tekrar tekrar geliştirerek, değiştirerek, dönüştürerek, yorumlayarak kullanmış durumdalar Mesele güzellikse, güzelliğin anlatımı, yorumu ise Anadolu Uygarlıkları hep aynı kökten gelen ama farklı dallar veren simgeleri kullanıyor üstelik bu durum şimdi de devam ediyor, bu simgeler açısından baktığımızda ortada kültürel anlamda bir kopukluk göremiyoruz Köklerimizin nereye indiği, nerelerden beslendiğimiz gayet açık Anadoluda on iki bin yılı aşan geniş zaman diliminde kültür ve sanat olağanüstü zenginliklerle dolu bir yol izledi: Hitit, Urartu, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı kültürleri birbirine zincirin halkaları gibi bu simgeler üzerinden, güzellik fikri etrafında eklenebiliyor Bu bir bakıma karşımızdaki nesnelerin özelliklerinin, farklı kültürlerin birbiriyle uzlaştırılması olduğu anlamına geliyor Türk ve İslam Eserleri Müzesi, aslında genel olarak bu kültürel uzlaşmayı sergilemek amacıyla kurulmuş bir müze 1914 tarihinde Evkaf-ı İslmiye Müzesi (İslam Vakıfları Müzesi) adı ile ziyarete açılan müze, aynı zamanda Türk ve İslam Sanatı eserlerini topluca kapsayan ilk Türk müzesi olma özelliğini taşıyor 1914-1983 yılları arasına Süleymaniye Camii Külliyesi içinde yer alan imaret binasında yer alırken, daha sonra bugün içinde bulunduğu İbrahim Paşa Sarayına taşınarak alanını genişletti İslam Sanatının en erken döneminden 20 yüzyıla uzanarak, içinde Emevi, Abbasi, Kuzey Afrika (Magrip), Endülüs, Fatimî, Selçuklu, Eyyubî, İlhanlı, Memlûk, Timurlu, Beylikler, Safavî, çeşitli Kafkas ülkeleri ve Osmanlı Dönemi eserlerini barındıran bir koleksiyona sahip özellikle dünyada halı koleksiyonu ile biliniyor Bunun dışında el yazmaları ve hat sanatı, ahşap eserler bölümü, taş sanatı, seramik ve cam bölümü, maden sanatı ve etnografya bölümü mevcut 40 bini aşan parçası ile Louvreun 55 bin parçalık gizli koleksiyonu ile yarışabilir Bu sergi içinse müzenin, Sultanahmet Meydanına açılan girişinden itibaren tüm koridorları, salonları ve avlusu özel olarak yeniden tasarlandı Louvre Müzesinin İslam Eserleri Koleksiyonu için yeni bir alan açarak, koleksiyonunun daha büyük bir kısmını sergilemeye hazırlandığı bir dönemde hem müzeye hem de bu sergiye daha dikkatli bakmak lazım Anadoluyu ve bizim de içinde bulunduğumuz İslami kültürü (ve güzelliklerini) daha iyi kavrayıp ,daha net bir biçimde yorumlamanın en sağlam yolarından bir tanesi bu kültürel alanın eserlerine yakından bakmak çünkü Farklı Kültürlerde Güzelliği Arayış Türk İslam Eserleri Müzesi 17 Ağustosa kadar Pazartesi hariç her gün 0900-1700 arası açık (0212) 518 18 05 İbrahim Paşa Sarayı At Meydanı, Sultanahmet |
|